به گزارش نما به نقل از وطن امروز، سفر حسین امیر عبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه کشورمان به عربستان موجی از تحلیل‌ها درباره چگونگی نزدیکی ایران و عربستان در آستانه یک‌سالگی دولت یازدهم را به وجود آورده است. رسانه‌های عربی این نزدیکی و دوستی دوباره ایران و عربستان را نشانه‌ای از تغییرات به وجود آمده در روابط دو کشور می‌دانند و معتقدند از این پس باید شاهد همگرایی‌های بیشتر منطقه‌ای ایران و عربستان باشیم اما برخی دیگر نیز معتقدند این شرایط منطقه‌ای و همچنین استراتژی‌های جدید خاندان سعودی در منطقه است که دو کشور را بیشتر به هم نزدیک کرده است و شاید با تغییر شرایط، این روابط نیز بزودی دچار تحولات دیگری شود. به گزارش «وطن امروز»، در هر صورت این سفر در شرایطی انجام شده که چند روز پیش ایران پهپادی از ارتش رژیم صهیونیستی را در آسمان نطنز منهدم کرد که گفته می‌شود با هماهنگی عربستان و از آسمان این کشور به طرف ایران پرواز کرده است. پرواز پهپاد جاسوسی رژیم صهیونیستی با هماهنگی کشور عربستان شاید از نظر نظامی عملی «تحریک‌آمیز» از سوی عربستان به حساب بیاید، اما این سفر نشان می‌دهد فضای دیپلماتیک بین دو کشور، کاملا متفاوت از فضای واقعی است. سایت خبری گلف‌نیوز این سفر را در واقع پذیرفتن دست دوستی ایران از طرف خاندان سعودی عنوان کرده و نوشته است روحانی از اولین روزهایی که قدرت را در ایران در دست گرفت، مطرح کرده بود یکی از برنامه‌های قطعی‌اش گسترده کردن روابط با کشورهای همسایه و بویژه عربستان‌سعودی است. انتخاب سفیر ایران در عربستان یکی از نمونه‌های بزرگی است که نشان می‌دهد روحانی تمایل زیادی برای برقراری رابطه صمیمانه با حکومت خاندان سعودی دارد. هفته پیش حسین صادقی به عنوان سفیر جدید ایران در عربستان معرفی شد و با حضور در وزارت خارجه عربستان در ریاض استوارنامه خود را تقدیم سعود الفیصل کرد.
این انتخاب تنها یک معنی برای عربستان به همراه داشته است و آن هم اینکه دولت روحانی سعی دارد دست دوستی به سمت عربستان دراز کند. حسین صادقی در دوران ریاست‌جمهوری هاشمی‌رفسنجانی و محمد خاتمی سفیر ایران در عربستان بود و رابطه‌ای صمیمانه و نزدیک با مقام‌های مختلف این کشور دارد. از نظر رسانه‌های عربستان و همچنین روزنامه هافینگتون‌پست، این انتخاب دوران روابط صمیمانه ایران و عربستان در زمان ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی را برای خاندان سعودی زنده می‌کند.
دلیل نزدیکی ایران و عربستان چیست؟
عربستان از 3 سال پیش که بحران تروریستی در سوریه پا گرفت مواضعی را اتخاذ کرد که بشدت با مواضع ایران و تعداد دیگری از کشورهای منطقه در تضاد قرار داشت. در حالی که بشار اسد با کمک و همراهی ایران و روسیه رهبری جبهه مبارزه با تروریسم در سوریه را در دست گرفته بود، عربستان بیشترین کمک‌های مالی و نظامی را به گروه‌های مبارز در سوریه و بویژه گروه‌های تروریستی چون النصره و داعش کرد. بعد از مدتی این مواضع با تاکید و اصرار خاندان سعودی برای حمله آمریکا به سوریه همراه شد. اوباما اما نتوانست به اسد حمله مستقیم کند. عربستان بعد از آن جلسات زیادی برای تاثیرگذاری بر تحولات منطقه برپا کرد و با همراهی ایالات متحده از ورود ایران به این جلسات و کمک دولت جمهوری اسلامی به حل بحران سوریه جلوگیری کرد.
در همان زمان نیز مطرح شده بود بحران سوریه بدون حضور ایران هیچ راه‌حلی پیدا نمی‌کند اما در نهایت گذشت چند سال و از بین رفتن مقادیر زیادی از بودجه‌های عربستان در گروه‌های تروریستی مستقر در سوریه، خاندان حاکم بر این کشور را به این نتیجه رساند که باید به خواست مردم منطقه و سوریه احترام بگذارد. هفته پیش سعودالفیصل، شاهزاده سعودی که وزارت خارجه این کشور را نیز در دست دارد، در اظهارنظری عجیب بیان کرد عربستان دیگر به دنبال براندازی نظام سوریه و حکومت بشار اسد نیست. قبل از آن تعدادی دیگر از مواضع این کشور نیز باعث تعجب تحلیلگران شده بود که یکی از آنها استقبال از نخست‌وزیری حیدر العبادی، نخست‌وزیر شیعه عراق بود. مجموع این مسائل تحلیلگران غربی را به این نتیجه رسانده که مواضع منطقه‌ای عربستان در حال نزدیک شدن به ایران است و احتمال نزدیکی دو کشور در آینده نزدیک وجود دارد.
اما دلایل اصلی ابراز علاقه خاندان سعودی به گرم کردن روابط ایران و کشورشان چیست؟ به نظر می‌رسد با نگاهی به تحولات منطقه‌ای و همچنین محورهایی که قرار است در گفت‌وگوی امیر عبداللهیان با وزیر خارجه و مقام‌های عربستانی مورد بحث قرار گیرد، بتوان به دلایل این تغییر استراتژی پی برد. اولین و محکم‌ترین دلیل عربستان برای تلاش در جهت عادی‌سازی روابط خود با تهران، شکست سیاست‌هایش در منطقه است.
این سیاست‌ها و جنگ‌طلبی‌ها از ابتدا با بحران سوریه شروع شد و به عراق نیز کشیده شد اما در نهایت این امنیت عربستان بود که مورد تهدید گروه داعش قرار گرفت و این گروه که مخلوق اتحاد عربی– غربی برای مبارزه با حکومت بشار اسد بود، یکباره به جنگ با پدران خود برخاست و همین سیاست‌ها بود که عربستان را از متحدانش دور کرد. زمانی که آمریکا اعلام کرد در سوریه وارد جنگ نمی‌شود یا زمانی که پوتین، بندر بن سلطان را به دلیل سیاست‌های خصمانه و تهدیدآمیزش در قبال این کشور و مسائل منطقه‌ای، از مسکو بیرون راند، خاندان سعودی به این نتیجه رسیدند که اگر به دنبال انزوای بین‌المللی و منطقه‌ای نیستند، باید در سیاست‌های‌شان در حمایت از گروه‌های تروریستی خطرناک در منطقه تجدیدنظر کنند و این مساله می‌تواند ایران را نیز تا حدودی به عربستان نزدیک‌تر کند.
ایران و عربستان روابط پرفراز و نشیبی طی سالیان اخیر داشته‌اند. عربستان سیاست‌های جنجال‌برانگیز زیادی را در منطقه به اجرا گذاشته و حالا شاهد شکست خوردن تک‌تک این برنامه‌ها و سیاست‌هاست. شاید این حرف رسانه‌های غربی درست باشد که این دولت روحانی است که دست دوستی به سمت عربستان ضعیف دراز کرده اما به نظر می‌رسد این عربستان باشد که بیش از هر زمان دیگری به دوستی با ایران و تعدیل سیاست‌هایش در منطقه نیازمند است. از سوی دیگر در شرایطی که افکار عمومی در ایران به دلیل رفتارهای خصمانه سعودی‌ها خواستار تنبیه و یا واکنش شایسته بویژه در مقابل همراهی سعودی با رژیم صهیونیستی در موضوع فرستادن پهپاد جاسوسی به ایران هستند؛ این رغبت دستگاه دیپلماسی برای دوستی با عربستان نه منطقی است و نه مطابق واقعیت موجود.
چشم‌اند‌از روابط جدید ایران و عربستان
سفر حسین امیر عبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه كشورمان به عربستان موجی از تحلیل‌ها درباره چگونگی نزدیكی ایران و عربستان در آستانه یك‌سالگی دولت یازدهم را به وجود آورده است.
۱۳۹۳/۶/۷
