اتحاد ایران و آمریكا در نبرد با داعش؟!

گروه ترجمه ـ روزنامه نیویورک‌تایمز 1 سپتامبر 2014 (۱۰ شهریور) در مقاله‌ای به میزان همگرایی و اتحاد آمریکا و ایران در نبرد با داعش پرداخت و نوشت: با حملات هوایی آمریکا، شبه‌نظامیان متحد ایران طی روزهای اخیر علیه افراط‌گرایان جنگیده‌اند و برای شکست حصر آمرلی تلاش کرده‌اند؛ آمرلی مجموعه‌ای از روستاهای کشاورزی است که ساکنان شیعه آن در معرض کشتار احتمالی هستند. جنگ در شمال عراق نخستین‌بار است که همکاری هواپیماهای جنگی آمریکا و شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران را رقم زده است؛ هرچند دولت اوباما گفته که هیچ هماهنگی مستقیمی با شبه‌نظامیان وجود ندارد. در صورتی که چنین اقدامات نظامی ادامه یابد، می‌تواند نشان‌دهنده تغییری جدی برای آمریکا و ایران باشد که مدت‌ها برای کنترل عراق با یکدیگر رقابت کرده‌اند. همچنین میان منافع آمریکا و شبه‌نظامیان شیعه که بسیاری از سربازان آمریکایی را طی اشغال عراق کشته‌اند، همگرایی جدی به وجود می‌آورد.

در ادامه مقاله آمده است: گسترش عملیات‌های نظامی آمریکا نشان‌دهنده وخامت شدید اوضاع در عراق از زمان خروج نیروهای آمریکایی در سال 2011 است؛ اما هر گونه تصمیم آمریکا برای حمایت از شبه‌نظامیان شیعه که توانایی بیشتری در مقایسه با ارتش آموزش‌دیده عراق دارند، با چالش‌های خاص خود رو‌به‌روست. دیوید پترائوس، فرمانده نظامی ارشد سابق آمریکا در عراق، ماه‌ها پیش در مورد اوضاع عراق هشدار داد. وی در نشست امنیتی ماه ژوئن در لندن گفت: «اقدام آمریکا نباید به این معنا باشد که نیروی هوایی آمریکا برای شبه‌نظامیان شیعه یا جنگ شیعیان علیه عرب‌های سنی باشد... بلکه باید جنگ تمام عراق علیه افراط‌گرایانی باشد که بدنه آن‌ها را عرب‌های سنی تشکیل می‌دهند.» آمریکا روز یکشنبه مراقب بود که متذکر شود با متحدان خود یعنی ارتش عراق و نیروهای امنیتی کردی همکاری می‌کند. یک مقام ارشد دولت آمریکا روز یکشنبه با اشاره به نیروهای امنیتی عراق گفت که «ما هیچ‌گونه هماهنگی با شبه‌نظامیان شیعه نکرده‌ایم و نیروهای امنیتی عراق چنین هماهنگی‌هایی را صورت دادند.» در عین حال، یک مقام دوم دولت آمریکا گفت که آمریکا به‌طور مستقیم با تهران همکاری نمی‌کند. وی تشریح کرد که «ما با دولت عراق و پیشمرگه همکاری می‌کنیم.» نیروهای امنیتی روز یکشنبه اعلام کردند که آمرلی در 105 مایلی شمال بغداد که حدود 15 هزار سکنه عمدتاً ترکمن شیعه دارد، کاملاً آزاد نشده است.

در پایان مقاله آمده است: با وجود آنکه حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، از همکاری احتمالی ایران و آمریکا در بحران عراق سخن گفت؛ اما رهبر ایران ظاهراً تمایلی به این ایده ندارد و روز شنبه نیز آقای روحانی گفت که همکاری برای جنگ علیه گروه‌های تروریستی منطقه ممکن نخواهد بود. داعش در عراق زندانیان را سر می‌برد، شیعیان را کشتار می‌کند و صدها هزار نفر را آواره کرده است. شبه‌نظامیان شیعه نیز به‌تازگی به برخی سوء‌استفاده‌ها علیه سنی‌ها متهم شده‌اند؛ اما تاکنون از کشتار انتقام‌جویانه گسترده پرهیز کرده‌اند. از جمله شبه‌نظامیان حاضر در عملیات آزادسازی آمرلی، عصائب الحق العراق است که به مقتدی صدر وابسته و مورد حمایت ایران است. مهدی تقی، عضو شورای استانی در صلاح‌الدین می‌گوید: «باید از جهادگران عصائب الحق العراق تشکر کنم، زیرا جان خود را برای نجات آمرلی فدا می‌کنند.» نعیم العبودی، سخنگوی عصائب، گفت که «امروز خشنودی و پیروزی بزرگی برای تمام عراقی‌هاست. نیروهای امنیتی عراق، نیروهای داوطلب و گردان‌های مقاومت، توانایی خود برای شکست داعش را اثبات کرده‌اند.» وی نقش آمریکا را کم‌اهمیت خواند و گفت: «ما به آمریکایی‌ها به هیچ وجه اعتماد نداریم... ما به آن‌ها نیاز نداریم.»


تحلیل‌: آمریکایی‌ها از یک‌سو متوجه خطر داعش تکفیری شده‌اند و از سوی دیگر هم می‌دانند با سازمان‌دهی گروه‌های مردم و پیوستن آن‌ها به ارتش و تقویت ارتش، رفته‌رفته وضعیت میدان جنگ به نفع‌ آن‌ها تغییر می‌کند؛ از این رو هم می‌خواهند خود را در پیروزی‌ها شریک نشان دهند و هم می‌خواهند به همراهی با گروه‌های شیعی متهم نشوند؛ اما در هر صورت، آنچه را که نتوانسته‌اند پنهان نگه‌دارند، بی‌توجهی کامل به مسائل حقوق بشری و فدا کردن هر چیز برای حفظ منافعشان در عراق است.