به گزارش نما به نقل از ایسنا، کاظم سجاد پور در نخستین همایش سال جاری تحصیلی 93-94 دانشگاه تهران با عنوان رابطه ایران و آمریکا، چالش‌ها و دورنما با بیان این که عنوان رابطه ایران و آمریکا از نظر تکنیکی و علمی دارای چالش است، افزود: وقتی از رابطه صحبت می‌کنیم رابطه سیاسی و دوجانبه به ذهن خطور می‌کند، بنابراین استفاده از واژه‌ی مناسبات بهتر است. چرا که بیش از 30 سال است رابطه سیاسی میان دو کشور وجود ندارد.
وی ادامه داد: رابطه ایران و آمریکا از یک طرف مناسبات ساده‌ای است یعنی رابطه یک قدرت سلطه‌گر جهانی با کشوری که علیه آن قیام کرده است. ایران ضد نظام سلطه بوده در حالی که آمریکا پشتیبان نظام سلطه است و در طول این سالها رفتار آمریکا با ایران رابطه هژمونی و کشوری که زیر بار سلطه هژمونی نمی‌رود، بوده است.
سجادپور افزود: آمریکا کشوری استعمارگر و ابرقدرت جهانی است و ایران هم در مجموع کشورهای جهان متعلق به جهان اسلام است که با ترکیب و تفکرات آن هژمونی هماهنگی ندارد بنابراین این رابطه ساده است اما از طرفی روابطی پیچیده به شمار می‌رود چرا که عوامل متعددی در آن درگیر هستند و ما با یک متغیر مشخص و تک و تنهایی روبرو نیستیم. بلکه انواع مسائل و چالش‌ها و بحران وجود دارد و یکی از آنها پرونده هسته‌ای ایران است.
وی تصریح کرد: اگر بخواهیم این مسائل را بررسی کنیم یک سری مسائل ساختاری وجود دارد که از پایداری خاصی برخوردارند مانند مسائل ژئوپلیتیکی و معنایی که از عوامل ساختاری هستند همچنین قدرت ایران به عنوان قدرت منطقه‌ای و آمریکا به عنوان یک قدرت جهانی مطرح است. مساله‌ی دوم حضور کنشگران و عوامل انسانی است که در این میان نقش نخبگان و روشنفکران در روابط ایران و آمریکا حائز اهمیت است.مساله سوم پویایی و تحولات است. روابط ایران و آمریکا یک روابط ایستا نیست و دارای پویایی مثبت و منفی و در حال شدن و درگونی است.
این استاد دانشگاه با اشاره به مفهوم فضا در روابط ایران و آمریکا گفت: فضا در سیاست یعنی شرایط و ویژگی ترکیب ساختارها و عوامل انسانی موقعیتی ایجادمی‌کند که به اقدامات و عدم انجام اقدامات دامن می‌زند. فضا به مفهوم جغرافیایی آن نیست. در مناسبات ایران و آمریکا آنچه مهم است فضا است، فضای عمومی وجود دارد که در حال فراز و نشیب است و در این میان کنشگران زیادی هستند که هر یک از آنها می‌خواهند این فضا را تغییر دهند.
وی در ادامه با بیان این که چگونه ماهیت این فضای عمومی در مناسبات ایران و آمریکا قابل تجزیه و تحلیل است گفت: در این مساله باید به نکاتی از جمله وجود کنشگران توجه داشت. کنشگران در این فضا بسیار زیاد هستند و تنها به دولت‌های ایران و آمریکا منحصر نمی‌شوند. همچنین تعدادی از کنشگران در صدد نظامی کردن این فضا و تولید فضای برخورد نظامی بین ایران و آمریکا هستند ولی در واکنش به این کنشگران استقامت ایران و ضربات جدی که اقدامات خود آنها به خودشان زده فضا را دگرگون کرده و ایران را در موقعیت برتر نسبت به این کنشگران قرار داده.
سجادپور ادامه داد: مناسبات ایران و آمریکا رابطه کنش‌گری است از این کنشگران ، کنش‌گرانی در عرصه‌ی سیاست داخلی آمریکا هستند که از جمله آنها می‌توان به کنگره، قوه مجریه و قوه قضاییه آمریکا و همچنین انواع موسسات جریان‌های سیاسی و حقوق بشری، انواع لابی‌های فکری و غیرفکری در این عرصه و همچنین جریان راست افراطی که در مقابل آنها گروههای ضد جنگ و خواهان تعادل در روابط هستند نام برد.
وی افزود: علاوه بر این بازیگران، بازیگران منطقه‌ای هم وجود دارند ، رژیم صهیونیستی در این رده تمام تلاشش را به خرج می‌دهد که البته در خود این رژیم نیز تنوع و دگرگونی‌های بسیاری وجود دارد اما این که فکر کنیم در این سطح از بازیگران تنها رژیم صهیونیستی وجود دارد اشتباه است. برخی اعضای شورای همکاری خلیج فارس نیز بیش از آنچه که تصور می‌شود نقش مخرب در این بازیگری دارند. آنها بازیگرانی هستند که پول دارند و فکر می‌کنند هر کاری بخواهند می‌توانند انجام دهند.
دسته سوم هم بازیگران بین‌المللی هستند که نسبت به مناسبات ایران و آمریکا حساس هستند. این بازیگران دستور کار خودشان را دارند و برخی هم به دلایل استراتژیک به دنبال کار خود هستند و می‌دانند که نمی‌توانند در زمینه‌ی تضعیف ایران کاری بکنند ولی به دنبال برخورد نظامی و ایجاد تنش هستند.
این استاد دانشگاه در ادامه ماهیت کنش‌گری را عصبی و رفتاری غیرعادی توصیف کرد و با اشاره به مناظره‌ی رامنی و اوباما در انتخابات و بحث بر سر حمله به ایران گفت: این ماهیت کنش‌گری و تحرکات آنها را نشان می‌دهد که استقامت ایران واستحکام منطقه‌ی آن همراه با ضربات جدی که این تفکرات رادیکال خوردند جریان را به نفع ایران تغییر داد.آنها تلاش کردند تا برنامه هسته‌ای ایران را نظامی جلوه دهند اما نتوانستند همچنین شاید مهمترین مساله تحولات داخلی در خود ایران باشد که ایران در دریای بی‌ثباتی خاورمیانه به واسطه جابجایی مدنی قوه مجریه، مکانیزم‌های قانونی و ایجاد هیجان اجتماعی توانست فضای جدیدی را تولید کند که این فضای جدید فضای خاورمیانه را به نفع ایران و علیه کسانی که به دنبال رادیکالی کردن شرایط از سوی آمریکا بودندتغییر داد.
وی در پایان با اشاره به اعتماد به نفس ایران در جریان تحولات گفت: اعتماد به نفس ایران بسیار مهم و قابل توجه است این که این کشور می‌تواند با 6 کشور مذاکره کند و تصمیم‌گیری داشته باشد این اعتمادبه نفس دیپلماتیک به ضرر گروههایی بود که می‌خواستند آن فضا را دگرگون کنند.
اعتماد به نفس قابل توجه ایران در مذاكره با 6 كشور
دانشیار دانشكده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه گفت: اعتماد به نفس دیپلماتیك ایران ضربه به گروههایی بود كه در تلاش برای تغییر فضای عمومی مناسبات ایران و آمریكا بودند.
۱۳۹۳/۸/۷
