2014؛ سال تنش روسیه و غرب

به گزارش نما به نقل از فارس، بحران در اوکراین در سال 2014 به یک موضوع دائم در سیاست بین المللی تبدیل شد که بشدت تاثیرات منفی بر روابط روسیه و کشورهای غربی گذاشت. گفت‌وگوهای سازنده که بعد از فروپاشی دیوار برلین آغاز شده بود، به بنبست رسیده و اصلا مشخص نیست که امکان ازسرگیری آن و ثبات در روابط دو طرف وجود داشته باشد.

به نوشته روزنامه «نیزاویسیمایا گازیه‌تا»، بحران سیاسی در اوکراین که از اواخر سال 2013 آغاز شد، بسرعت به اختلاف اساسی بین روسیه و غرب برای اثبات این مسئله که «چه کسی در خانه حرف اول را می‌زند» تبدیل شد. الحاق منطقه کریمه به فدراسیون روسیه در تابستان سال 2014 هم روابط دو طرف را به یک رویارویی واقعی کشاند.

آمریکا و متحدانش روسیه را یک متجاوز خطاب کرده و از گروه 8 کشور بزرگ صنعتی جهان کنار گذاشتند. اتحادیه اروپا تماس‌های خود با مقامات مسکو را به حداقل رساند و مذاکرات مربوط به برقراری رژیم بدون روادید را متوقف کرد و ناتو نیز تمامی همکاری‌های نظامی و غیرنظامی خود با روسیه را قطع نمود. رهبران کشورهای غربی نشست‌های سران دوجانبه با رئیس‌جمهوری روسیه را لغو کردند.

در جریان رای گیری در مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص همه پرسی انجام شده در منطقه کریمه به نفع پیوستن به روسیه، 100 کشور جهان از پذیرفتن نتیجه این همه پرسی خودداری کردند، تنها 11 کشور این اقدام را تایید کرده و 58 کشور نیز به این مسئله رای ممتنع دادند. با رای متفق القول مجمع عمومی شورای پارلمان اروپا نیز روسیه از حق رای خود در این ارگان محروم شد. روند عضویت روسیه در سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی نیز متوقف گشت.

این روزنامه می افزاید، در رابطه با آمریکا باید گفت که مقامات واشنگتن از بهار سال 2014 گفت‌وگوهای دوجانبه در اکثر جهت گیری‌ها، از جمله در سطح فعالیت کمیسیون ریاست جمهوری، کار گروه مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر، را متوقف کرده بودند. دولت آمریکا همچنین تحریم‌هایی را علیه روسیه مورد اجرا گذاشت که تا پایان ماه دسامبر (دی ماه) شامل 67 مقام روسی، از مقامات دولتی گرفته تا روسای شرکت‌ها و بانک‌ها شده است. در کنار این اقدامات، رئیس‌جمهوری آمریکا روسیه را در کنار گروه تروریستی داعش و ویروس بیماری ابولا، یکی از تهدیدات اصلی جهانی نام برد.

همانطور که مقامات مسکو بارها گفته‌اند، هدف از تحریم‌ها علیه روسیه آن است که به این کشور آنقدر فشار وارد شود تا در مسئله اوکراین سازش بخرج دهد و در بهترین شرایط هم منجر به سرنگونی رژیم حاکم بر این کشور شود. ولادیمیر پوتین تحریم‌ها را تلاش برای از بین بردن امکانات روسیه برای توسعه نامیده است. رئیس جمهوری روسیه ابراز اطمینان نمود که اگر اوضاع اوکراین وخیم نشده و کریمه هم به روسیه ملحق نشده بود، غرب باز هم بهانه‌ای برای منزوی کردن روسیه پیدا می‌کرد.

«نیزاویسیمایا گازیه‌تا» می‌نویسد، تحریم‌های پی در پی، در کنار تلاش‌ها برای انزوای بیش از پیش روسیه، منجر به افت شدید بازار مالی، فرار گسترده سرمایه و در نهایت سقوط ارزش روبل روسیه شد. در عین حال هرچند روابط با روسیه در عرصه انرژی برای اکثر کشورهای اروپایی دارای اهمیت بسیار زیادی است، ولی تمایل آنها برای تنوع بخشیدن به راه‌های تامین انرژی مورد نیاز خود بشدت افزایش یافت. روسیه برای وارد کردن محصولات فنی و تجهیزات مدرن با مشکلات بیشتری مواجه شد و با ادامه رویارویی با غرب بخش مالی روسیه نیز آشکارا با عواقب سنگینی مواجه شد.

در عرصه نظامی هم روسیه بار دیگر بعنوان یک عامل بازدارنده مطرح شد. ناتو با بهانه قرار دادن تهدیدات ناشی از روسیه تصمیم به افزایش ساختارها و نیروهای خود در شرق اروپا گرفت. استقرار موقت نیروهای نظامی کشورهای غربی در کشورهای منطقه دریای بالتیک، لهستان و رومانی، در جریان سال 2014 به استقرار پایگاه‌های دائم ناتو، از جمله آمریکایی، در نزدیک ترین فاصله از مرزهای روسیه در شرق اروپا تبدیل شد. سامانه دفاع ضد موشکی که در قاره اروپا در حال استقرار بود، دقیقا جهت گیری ضدروسی پیدا کرد. حتی کشورهایی که تا پیش از این وضعیت بی طرفی داشتند، مانند سوئیس و فنلاند، به سمت همکاری‌های نزدیکتر با ناتو متمایل شدند که این مسئله هم نمی‌تواند موجب نگرانی روسیه نشود.