نامه امام حسن عسكری‌(ع) به مردم قم

به گزارش نما ،امام حـسن عسـکری‌(ع) براسـاس روایـت اغلب مـورخان، در روز هشتم یا دهم مـاه ربیـع الثانی سـال ۲۳۲ چشم به جهان گشود و ۲۸ سال زندگی کرد. «الصّـامت»، «الهـادی»، «الرفـیق»، «الزّکی» و «النّقی» القاب آن امام همام بودند. گفته اند نقش انگشتری امام به دو صورت «سبحان من له مقالید السموات والارض» و «إن الله شهید» ذکر شده است. در زیر به دو حکایت زیبا و آموزنده از زندگی گهربار حضرت اشاره می‌نماییم.

** پاسخ امام به شبهه علـت تفاوت ارث زن و مـرد

ابن ابی العوجا از مادی‌گرایان عصر امام صادق‌(ع) بود که دائم شبهه‌افکنی می‌کرد و امام هم پاسخ او می‌گفت. در دوران امام عسکری‌(ع) نیز فهیفکی نامی به پیروی از روش ابن ابی العوجا به طرح شبهات می‌پرداخت. او روزی نزد امام آمد و چنین شبهه‌ای را مطرح نمود که چرا در دین اسلام باید ارثیه زنان مسلمان نصف مردان باشد؟ آیا این بی‌عدالتی در حق زن نیست!؟

امام عسکری‌(ع) پاسخ ساده و زیبا و در عین حال متقنی فرمودند: «برای زن جهاد واجب نیست و تأمین معاش بر شوهر واجب است.»

یعنی فهفکی بدان که هرچند در این مورد قانون شرع به نفع مرد رأی می‌دهد؛ ولی در حقیقت نفع آن باز هم به زنان بر می‌گردد؛ زیرا این مرد باید مخارج زن و خانواده‌ای را بپردازد و نفقه و مهر و سایر امور را تهیه نماید. ضمن اینکه در عوض جهاد هم بر مرد واجب است و او باید جان خود را به خطر بیندازد؛ ولی بر زن واجب نیست.

فهیفکی می‌گوید: در ذهن خود گفتم که ابی ابی العوجا هم می‌گفت همین سؤال را از امام صادق‌(ع) کردم و آن حضرت هم همین پاسخ را فرموده بودند. در این فکرها بودم که ناگاه امام عسکری‌(ع) فرمود: آری، این سؤال بین ابی العوجاست و پاسخ ما اهل بیت هم یکی است و همه به هم متصل و مساوی هستیم. (داستان‌های شنیدنی از چهارده معصوم(ع)، محمد محمدی‌اشتهاردی)

** نامه امـام به مردم قم و دعا برای آیندگان این سرزمین

در زمان امام حسن عسکرى‌(ع) شخصى به نام «ابن بغا» و از طاغوت‌هاى زمان بود و یکى از فرماندهان بنى عباس به‌شمار مى‌رفت، بسیارى از بی‌گناهان را کشت و هرگز از جنایت و ستمگرى دریغ نورزید. متون تاریخى حکایات غریبى از او نقل کرده‌اند از آن جمله آمده است: حکام بنى‌عباس او را به قم فرستادند تا مردم قم را گوشمالى دهد، او پیش از ورود به قم به یکى از شهرها رفته بود و با مردم آن شهر جنگید و بر آن‌ها مسلط شد و سه روز شهر را براى سپاه خود مباح اعلام کرد!

ماجرا گذشت تا اینکه متوکل عباسى در زمان امام حسن عسکرى‌(ع)، ابن بغا را به قم فرستاد، بنا به نقل تاریخ، مردم قم به امام حسن عسکرى‌(ع) عرض حال کردند و گفتند: اى فرزند رسول خدا! اگر «ابن بغا» به قم برسد هیچ چیزى را سالم نخواهد گذاشت، زیرا با آمدن به شهر قم، مردم را از دم تیغ گذرانده، به نوامیس مردم دست‌اندازى کرده، دارایى‌هاى مردم را غارت کرده و مزارع را به آتش مى‌کشد و جز جنایت کار دیگرى صورت نمى‌دهد.

تفرشی نویسنده «نقد الرّجال» در این باره می‌نویسد: پس از پیغام موسی بن بغا به مردم قم، آنان به ساحت مقدس امام عسکری‌(ع) متوسل شدند و از آن حضرت خواستند تا دعایی به آن‌ها یاد دهد و شر آن ستمگر را از آنان رفع کند. در بحارالانوار نقل شده است که حضرت دعایی بسیار طولانی به آنان آموخت که در قنوت نمازهای خود -خصوصاً نماز وتر- بخوانند تا خداوند شرّ آن ستمگر را برطرف کند:«اَللّهُمَّ وَ لا تَدَعْ لِلْجَوْرِ دَعامَةً اِلاّ قَصَمْتَها وَ لا جُنَّةً اِلاّ هَتَکْتَها، وَ لا کَلِمَةً مُجْتَمِعَةً اِلاّ فَرَّقْتَها…» (بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۲۲۹).

در مناقب آل ابی طالبم(ع) هم نوشته شده است که امام در نامه‌ای برای اهل قم از خداوند متعال برای آنان آرزوی رحمت، عمر طولانی، رشد و هدایت کردند: «أَنَّ اللّهَ تَعالی بِجُودِهِ وَ رَأْفَتِهِ قَدْ مَنَّ عَلی عِبادِهِ بِنَبیِّهِ مُحَمَّدٍ بَشیراً وَ نَذیراً وَ وَفَّقَکُمْ بِقَبُولِ دینِهِ وَ اَکْرَمَکُمْ بِهِدایَتِهِ...» (همان، ج ۵۰، ص ۳۱۷)

خداوند متعال با وجود لطف و عناتیش، با فرستادن پیامبر اسلام(ص) به‌عنوان مژده‌بخش و هشدار‌دهنده بر مردم منت نهاد و شما را به پذیرش دینش توفیق داد و با هدایتش گرامی داشت و بذر محبت و دوستی خاندان پیامبر(ص) را در قلوب گذشتگان و آیندگان شما در سرزمین اطاعتش کاشت، آن‌ها که از میان شما رفتند به نجات و سعادت رسیدند و میوه‌های کردار نیک خود را چیدند و به پاداش اعمالشان نایل شدند. ای مردم! همواره اراده و نیت ما، استوار و محکم است و روان ما به افکار نیک و پاک شما آرام است و پیوند قرابت بین ما و شما پرتوان است که چنین پیوندی از سفارش‌های گذشتگان ما و شما است، پیمانی است که بر عهده جوانان ما و پیران شما برقرار است و همواره با اعتقاد واحد و به هم پیوستگی محکم هستیم؛ چرا‌که خداوند این ارتباط تنگاتنگ و ناگسستنی را بین ما برقرار کرده است.

امام در این نامه‌ در پرتو دعای خود مردم قم، گذشتگان و آیندگانشان را مشمول لطف خویش قرار دادند و زندگی سرشار از صفا و معنویت را برای آنان در سایه‌سار امامت و عترت در پیمودن منهج پارسایی و امامت خواستار شدند.
منبع:شما