برنزه كردن پوست و خطر سرطان!

'ملانوم' در شرایط پیشرفته، توانایی انتشار به ارگان های داخلی را داشته و می تواند منجر به مرگ شود اما در صورتی كه درمراحل اولیه تشخیص داده شود، معمولا با موفقیت قابل درمان است.

سولاریوم، دستگاهی برای برنزه ‌كردن پوست است كه چند سالی است وارد كشور ما شده و در همین مدت كم طرفداران پر و پا قرصی را پیدا كرده و روز به روز بر تعداد این دستگاه ها در سالن های زیبایی و استخرها افزوده می شود و با وجود اینكه بسیاری از صاحبان این مراكز به آسیب های پوستی این دستگاه اشراف دارند اما با تبلیغات فریبنده به مشتریان خود اطمینان می‌دهند كه دستگاه‌هایشان از نوع پیشرفته و بی‌خطر است در حالی كه بسیاری از این مراكز، عینك‌های ایمنی مربوطه را به تعداد لازم در اختیار مشتریان خود نمی گذارند.

دستگاه سولاریوم شامل تختی است كه در دیواره‌های آن لامپ‌های اشعه ماورای بنفش (UV) ‌ تعبیه شده و هنگامی كه بدن درون این وسیله قرار می‌گیرد، درب این دستگاه كه حاوی لامپ‌های مشابهی است بسته می‌شود.

در حقیقت اتاقك سولاریوم از یك تشك خورشیدی تشكیل شده است كه در آن لامپ‌های اشعه ماورای بنفش از نوع UVA و UVB قرار داده شده‌اند و از بالا و پایین، اشعه به بدن تابیده می‌شود.

بسیاری از متخصصان پوست معتقد هستند كه استفاده از دستگاه‌های سولاریوم از عوامل شایع ابتلا به سرطان پوست است و به اندازه آرسنیك و گاز خردل كشنده است و 20 مطالعه مختلف آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان وابسته به سازمان بهداشت جهانی، درباره سولاریوم نشان می‌دهد كه 75 درصد افرادی كه قبل از 30 سالگی از سولاریوم استفاده می كنند، در معرض ابتلا به سرطان پوست قرار می‌گیرند.

یك پزشك می گوید رنگ پوستی كه سالیان نه چندان دور به عنوان رنگی برای بردگان و كارگران مزارع و كارخانه های اشرافیان سفید پوست پست و حقیر شمرده می شد امروز به نام 'مد' در بسیاری از كشورها از جمله كشور ما به عنوان منشای زیبایی به شمار می رود زیبایی كه در نهایت به سرطان منجر می شود.

متخصصان می گویند: جدای از عامل محرك برای سرطان پوست، از عوارض استفاده از دستگاه‌های سولاریوم می توان به مواردی چون قرمز شدن پوست، پیر پوستی (پیری زودرس)، انواع سوختگی‌های پوستی با درجات مختلف، آسیب عروق خونی، اختلال در سیستم ایمنی بدن و نیز آسیب‌ها و عوارض چشمی ناشی از مواجهه با اشعه ماورای یبنفش (آسیب قرنیه، شبكیه، ملتحمه یا آسیب توامان قرنیه و شبكیه) اشاره كرد.

همچنین متخصصان پوست معتقد هستند كه استفاده از این نوع دستگاه‌ها مدت زمان زیادی نیست كه مرسوم شده بنابراین عوارض بلندمدت استفاده از آن نیز هنوز به طور كامل روشن نشده است.

دختران معمولا در سنین پایین‌تر، علاقه بیشتری به استفاده از سولاریوم نشان می‌دهند در حالی كه بعدها در سنین بالاتر علاوه بر اینكه دچار بیماریهای خطرناك پوستی شده اند، زیبایی خود را نیز از دست داده اند.

براساس آمار زنانی كه بیش از یك بار در ماه به سولاریوم می‌روند، حداقل 55 درصد بیشتر از سایر زنان در معرض ابتلا به ملانوم بدخیم كه بدترین سرطان پوست است، قرار می‌گیرند.

استفاده از سولاریوم كه حاوی اشعه‌های A و B ماورای بنفش است، عوارضی را به دنبال دارد. به همین دلیل امروزه كمتر دیده می‌شود، جوانان كشورهای غربی از آفتاب یا دستگاه‌های سولاریوم برای برنزه ‌كردن پوست استفاده كنند، اما متاسفانه از زمانی كه در آن كشورها مصرف آفتاب و سولاریوم محدود شده، در ایران استفاده از این دستگاه‌ها رایج شده است.

برخی افراد تصور می‌كنند استفاده از دستگاه سولاریوم مضرات نور خورشید را ندارد و اقدام به استفاده از آن می‌كنند؛ این در حالی است كه دستگاه برنزه‌ كردن پوست مانند نور خورشید برای پوست مضر است.

پیری پوست، افزایش چین و چروك‌های پوستی و شلی و افتادگی پوست از عوارض استفاده از سولاریوم هستند كه در درازمدت خود را نشان می‌دهند و كسانی كه بیشتر در معرض اشعه فرابنفش قرار بگیرند، نسبت به سایر افراد، 20 سال زودتر گرفتار پیری پوست و بروز لكه‌های پوستی، كك و مك، كدر شدن پوست، چین و چروك پوست و ضخیم شدن سطح پوست می‌شوند.

با توجه به خطراتی كه اشعه ماورای بنفش خورشید دارد، در برخی كشورها استفاده از این اشعه ممنوع شده است و افراد باید به هنگام شنا، بدن خود را بپوشانند.

در خصوص این مساله حتی سازمان بهداشت جهانی، استفاده از پوشش بلند و پوشاندن تمام پوست و استفاده از كلاه‌های لبه ‌دار و كلاه‌هایی كه پشت گردن را نیز می پوشانند، توصیه می‌كند همچنین سازمان جهانی بهداشت پیشتر اعلام كرده ‌بود جوانانی كه از سولاریوم استفاده می‌كنند، هشت برابر بیشتر در معرض ابتلا به نوعی سرطان پوست به ملانوما هستند.

'شقایق.د' 26 ساله كه از 24 سالگی اقدام به برنزه كردن پوست خود كرده می گوید: به این كار عادت كرده ام از طرف دیگر این روزها این كار مد شده است.

از وی می پرسم آیا به عوارض برنزه كردن آگاهی داری، می گوید: این عوارض در حد صحبت است و تا كنون در بین دوستانم كه شاید سال های سال است برنزه می كنند، عوارضی ندیده ام.

'زهره. س' از دیگر مشتریان استفاده از دستگاه سولاریوم است كه نسبت به ایجاد حساسیت پوستی ناشی از این دستگاه شكایت می كند و می گوید: بعد از انجام سه باز برنزه كردن متوجه سوزش و ایجاد قرمزی در پوستم شدم كه با مراجعه به پزشك متخصص متوجه شدم این علایم ناشی از برنزه كردن است.

وی ادامه می دهد: یكی از اقوام ما در اثر این اقدام دچار مشكلات شدید پوستی شده است به گونه ای كه پزشكان احتمال سرطان پوست را داده اند.

در حالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی، استفاده از دستگاه‌های برنزه كننده بدن (سولاریوم) را ممنوع اعلام كرده است كه متاسفانه در سالن های زیبایی و استخرها این دستگاه فعال است و از سوی دیگر مردم نیز با وجود آگاهی از عوارض ناشی از برنزه كردن همچنان نسبت به برنزه كردن مشتاق هستند.

سازمان بهداشت جهانی نیز به دلیل عوارض ناخوشایند سولاریوم، قوانینی برای كنترل این پدیده تعیین كرده و به چند گروه درباره برنزه ‌كردن پوستشان هشدار داده است، این هشدارها ابتدا متوجه افرادی است كه موهای بور و چشم‌های روشن دارند و اشعه ماورای بنفش، به پوست آنها بیشتر از بقیه آسیب می‌‌رساند،دومین گروه، افراد زیر18 سال هستند كه نباید از دستگاه‌های سولاریوم استفاده كنند یا حمام آفتاب بگیرند.

همچنین براساس هشدار سازمان بهداشت جهانی، كسانی كه كك و مك و خال‌های زیاد، زخم‌های پوستی یا سابقه‌ آفتاب سوختگی در بچگی و در هر مرحله‌ای از زندگیشان داشته‌اند، نباید با استفاده ازسولاریوم یا نور آفتاب پوستشان را برنزه كنند، افرادی كه داروی خاصی مصرف می‌كنند، باید قبل از برنزه ‌كردن پوست، با پزشك معالج‌شان مشورت كنند.

'رضا محمود رباطی' عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در گفت و گو با ایرنا می گوید: برنزه‌ كردن پوست چه با استفاده از دستگاه سولاریوم و چه با نور آفتاب، زمینه ابتلا به سرطان‌های پوست و نوع خطرناك آن كه به ملانوما معروف است را فراهم می‌كند.

وی می افزاید: 'ملانوما' در اثر تماس‌های مكرر با اشعه ماورای بنفش خورشید، یا در اثر مواجه‌ شدن با شدت بالای این اشعه در دستگاه‌های سولاریوم، اتفاق می‌افتد.

وی می گوید: سولاریوم، دستگاهی برای برنزه ‌كردن پوست است و استفاده از دستگاه‌های سولاریوم از عوامل شایع ابتلا به سرطان پوست است.

رباطی ادامه می دهد: استفاده از سولاریوم كه حاوی اشعه‌های A و B ماورای بنفش است، عوارضی را به دنبال دارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی اضافه می كند: برخی افراد تصور می‌كنند استفاده از دستگاه سولاریوم مضرات نور خورشید را ندارد و اقدام به استفاده از آن می‌كنند؛ این در حالی است كه دستگاه برنزه‌ كردن پوست مانند نور خورشید برای پوست مضر است.

به گفته وی، پیری پوست، افزایش چین و چروك‌های پوستی و شلی و افتادگی پوست از عوارض استفاده از سولاریوم است كه در درازمدت خود را نشان می‌دهد و افرادی كه بیشتر در معرض اشعه فرابنفش قرار گیرند، نسبت به سایر افراد، زودتر گرفتار پیری پوست و بروز لكه‌های پوستی، كك و مك، كدر شدن پوست، چین و چروك پوست و ضخیم شدن سطح پوست می‌شود.

وی تاكید می كند باید از طریق مراكز بهداشتی و رسانه ها عوامل خطر زای سرطان پوست كه مهم ترین آن آفتاب، برنزه كردن و سولاریوم است، اطلاع رسانی شود.

رباطی اضافه می كند: افراد باید در صورت مشاهده زخم و لایه های پوستی مشكوك و غیر عادی به پزشك مراجعه كنند.

رباطی با بیان اینكه آمار دقیقی از سرطان پوست در ایران وجود ندارد، می گوید: برآورد كلی این است كه آمار ایران در این زمینه باید مشابه آمارهای جهانی باشد و اگر سرطان پوست در ایران بیشتر از كشورهای دیگر نباشد، كمتر هم نیست.

رباطی تصریح كرد البته سرطان های مرگ بار پوستی در كشور ما نسبت به كشورهای دیگر كمتر است.

'مسعود داوودی' استاد دانشگاه علوم پزشكی بقیه الله اعظم (عج) می گوید: برنزه كردن پوست به مرور زمان باعث ضایعات التهابی و سرطان پوست در افراد می شود.

وی ادامه می دهد: برنزه كردن پوست در زنان، خطر ابتلا به سرطان پوست را 55 درصد افزایش می دهد.

داوودی اضافه می كند: تابش نور خورشید در استخرهای روباز، آفتاب سوختگی های شدیدی به همراه دارد كه تاول زدن و سوختگی های پوست از عوارض آن محسوب می شود.

داوودی می گوید: برنزه كردن پوست هر چند در ظاهر ممكن است برای برخی افراد زیبایی به همراه داشته باشد، اما عواقب و ضررهای ناشی از آن برای پوست در درازمدت بسیار مخرب است.

این استاد دانشگاه علوم پزشكی بقیه الله اعظم (عج) ادامه می دهد: وقتی اشعه ماورای بنفش نور خورشید با پوست برخورد می كند، سلول ها برای جلوگیری از نفوذ این اشعه، افزایش می یابد و پوست دچار عوارض و آسیب های جدی می شود.