واكنش افخم به فكت‌شیت آمریكا

به گزارش نما به نقل از تسنیم، پس از 16 ماه مذاکره مستمر و پس از 9 روز حضور در شهر لوزان سوئیس، شامگاه 13 فروردین ماه بود که دود سفید رسیدن به موفقیت از اتاق مذاکرات هسته ای ایران و گروه کشورهای 1+5 بلند شد و تیتر اغلب رسانه های جهان را به خود اختصاص داد. این خبر دقایقی بعد با قرائت بیانیه ای مطبوعاتی از سوی محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی رسما اعلام شد و از توافقات ایران و طرفهای مذاکره کننده بر سر راه حل های مذاکراتی خبر داد. پس از این واقعه بود که واکنش های مختلفی از تاییدهای مشفقانه تا انتقادهای جانانه روانه تیم های مذاکره کننده شد و برداشت ها و تحلیل های گوناگون فضای رسانه های خبری جهان را پر کرد که البته فضای رسانه ای جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود.

مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه به تشریح ابعاد مختلفی از بیانیه مطبوعاتی لوزان و موراد مندرج در این بیاینه مطبوعاتی پرداخت که مشروح آن در ادامه می آید:
با توجه به اینکه تاکید شده است که "بیانیه لوزان سوئیس" یک بیانیه صرفا مطبوعاتی است، برخی این تشکیک را ایجاد کرده اند که تعهدات آمده در بیانیه تعهدات حقوقی و لازم الاجراست، نظر شما در رابطه با این مساله چیست؟

افخم: قبلا هم اعلام شده که بیانیه لوزان یک بیانیه مشترک مطبوعاتی است و بهیچوجه الزام آور نیست . در واقع بیانیه مشترک می گوید که مذاکرات تا الان به کجا رسیده و رئوس راه حل ها چیست و به عبارتی یک چهارچوب مشخص شده است .برای توافق نهایی کار ادامه دارد و باید ابعاد و تمامی نکات و جزییات راه حل ها با دقت و حساسیت بررسی و تدوین شود . به همین دلیل آنچه منتشر شده یک بیانیه مشترک بوده و نه متن توافق . هنوز توافقی وجود ندارد , یعنی تا همه موضوعات نهایی نشود توافقی صورت نخواهد گرفت.

با توجه به اینکه متن بیانیه لوزان سوئیس به صورت کاملا یکسان از جانب آقای ظریف و خانم موگرینی قرائت شد به چه علت ایالات متحده آمریکا جزئیاتی از مذاکرات را خلاف واقع آن چیزی که در بیانیه قرائت شد منتشر کرد؟

افخم: امریکایی ها بعد از توافق ژنو هم چنین اقدامی انجام دادند و آن موقع بخش هایی غیر واقع که مطرح نیز نبود بطور برجسته منتشر کردند و همه طرفها واکنش نشان دادند . در مورد بیانیه مشترک لوزان نیز فکت شیتی منتشر کردند که گویای کامل و دقیق همه آنچه که انجام شده نیست . فک شیت امریکا یک روایت امریکایی است که مورد پذیرش ایران نیست و بین ما و امریکا مشترک نیست. و روایتی امریکایی از مذاکرات از دید خود مطرح کرده اند و به این روشها نیز در جهان شناخته شده اند با این حال حتی صدای اروپایی ها را هم در آوردند. هیچ تردیدی نیست که ما باید به اظهار نظر های مذاکره کنندگان خود و توضیحات و دستاوردهایی که از سوی ایشان تبیین میشود توجه , اعتماد و تکیه کنیم و به منش و روش مذاکره کنندگان خود عمیقا احترام بگذاریم . مذاکره کنندگان ما در لحظات بسیار هیجانی و تعیین کننده نه اظهارات خلاف واقع گفته اند و نه شتاب زده و خلاف عرف مذاکرات بین المللی اقدامی داشته اند , کار هنوز ادامه دارد و مرحله بسیار حساس و مهمی از روندی که آغاز شده باقی مانده است . اینکه برخی طرف های مذاکراتی می خواهند ورای کار جمعی و اشتراکی به روش های خود عمل کنند و چهره یک قهرمان را برای خود ترسیم کنند نیازشان قابل فهم است ولی مورد تایید نیست.

در موضوع سایت فردو از باب اینکه علاوه برمساله غنی سازی بحث ذخیره سازی مواد غنی شده در این سایت مطمئن مطرح بوده و بر همین اساس فردو سایتی استراتژیک برای جمهوری اسلامی محسوب می شود عدم اجازه برای ذخیره مواد غنی شده در این سایت چه توجیهی دارد؟ همچنین وجود هزار سانتریفیوژ بدون تزریق گاز در این سایت چه توجیه علمی یا اقتصادی و یا استراتژیک برای کشور دارد؟

افخم: موضوع فردو بحث مهمی در طول مذاکرات بوده است . هم توان ایران در طراحی و ساخت و هم پیش بینی و اهتمام ایران برای تداوم فعالیت های صلح آمیز هسته ای در زمان تهدید ابعادی بوده که برای مذاکره کنندگان قابل توجه و تامل وحتی شگفت انگیز بوده است . امروز می بینید پس از ماهها مذاکره ادعاهای بی اساس در مورد فردو برطرف شده و فردو که زمانی تنها یک راه حل برایش طرح می کردند و آن هم بستن آن بود و یا حتی رژیم صهیونیستی و برخی تند روها در امریکا بحث نابودی آن را مکررا مطرح می کردند, امروز نامی شناخته شده است که در مذاکرات و و اقعیت بعنوان یک سایت هسته ای برای کشور باقی مانده و به کار خود ادامه میدهد و در برنامه های آتی نیز ادامه کار فردو به عنوان یکی از مراکز بسیار پیشرفته تحقیقات هسته ای و مجهز به فن آوری های پیشرفته روز قرار دارد . این سایت برای کشور ارزش راهبردی دارد و با توجه به اهمیت آن در راه حل هایی که مطرح و بررسی شده جایگاه خاصی دارد .

در مساله تحقیق و توسعه به صراحت رهبری انقلاب تاکید کرده اند که محدودیتی نباید برای امور علمی جمهوری اسلامی وجود داشته باشد و همچنین از نظر علمی بخش مهمی از مساله تحقیق و توسعه تست ماشین های پیشرفته و نسل جدید با تزریق گاز می باشد این امر در بیانیه مطبوعاتی به صورت قابل توجهی مبهم بیان شده که البته در جزئیات منتشر شده از سوی وزارت خارجه آمریکا محدودیت های خاصی در خصوص این موضوع مطرح شده است، امر تحقیق و توسعه به چه شکلی در توافق نهایی مطرح و خطوط قرمز مربوط به آن رعایت خواهد شد؟

افخم: بحث تحقیق و توسعه یکی از خطوط قرمز نظام در مذاکرات است که مذاکره کنندگان نیز بر همین اساس با جدیت بر آن پافشاری کرده اند .شما میدانید که در مراحلی پافشاری طرف های مذاکره کننده بر این مبتنی بود که ایران نباید تحقیق و توسعه داشته باشد ولی رسیدن به این باور که دانش هسته ای ایران بومی است و آنچه حاصل شده نتیجه تلاش دانشمندان ایرانی است طرف های مذاکره کننده ما را به این الزام سوق داد که باید برای این موضوع راه حلی یافته شود و تیم ایرانی با بحث و جدل های فراوان تلاش کرده تا در مسیر پیشرفت علمی کشور محدودیت ایجاد نشود و خوشبختانه واقعیت های فعالیتهای صلح آمیز هسته ای ایران تنظیم راه حل برای تداوم تحقیق و توسعه را عملی ساخت و برای همین تا این مرحله از مذاکرات با هدف حفظ شکوفایی و شادابی علمی در برنامه هسته ای کشور تداوم تحقیق و توسعه در زمینه صنعت هسته ای در توافق نهایی درج خواهد شد و یکی از دستاوردهای بسیار مهم در مذاکرات اخیر ادامه تحقیق و توسعه بر روی نسل جدید ماشین های آی آر 5 و 6 و 8 است .