به گزارش نما ، تسنیم به نقل از «رویترز» نوشت: ایران بدون تحریم، تصویری است که مدتها است نگرانی کشورهای عربی خلیجفارس را موجب شده است. پس از آنکه تحقق توافق هستهای بین تهران و ۶ قدرت جهانی به احتمالی نزدیک به واقعیت تبدیل شده، تمایل کشورهای عربی خلیجفارس به آماده شدن برای بازگشت مهمترین دشمن منطقهای آنها، افزایش یافته است.
بزرگترین منبع نگرانی این کشورها آنچه که آنها آن را «گسترش نفوذ ایران شیعی در منطقه تلقی میکنند» است. آنها حمایت تهران از «بشار اسد» رئیسجمهوری سوریه، «حزبالله» در لبنان، گروههای شیعی در عراق و «انصارالله» در یمن را از نشانههای گسترش نفوذ ایران در منطقه قلمداد میکنند.
تحرکات چند ماه اخیر کشورهای عرب خلیجفارس از حملات هوایی در یمن گرفته تا حمایت از معارضان مسلح سوریه و سرکوب مخالفان و در پیش گرفتن دیپلماسی فعالتر به این دلیل است که آنها احساس میکنند ایران در آستانه بازگشت است.
کشورهای خلیجفارس همچنین نگران هستند که تلاشهای فشرده «باراک اوباما» رئیسجمهوری آمریکا برای امضای توافق هستهای با ایران در مقابل کاهش تحریمهای تحمیلی علیه این کشور، این پیام را میرساند که ممکن است قویترین همپیمان آنها از این به بعد به مهار کردن بلندپروازیهای تهران کمک نکند.
در این زمینه «مصطفی العانی» تحلیلگر امنیتی که رابطه نزدیکی با وزارت خارجه عربستان سعودی دارد، گفت: «کشورهای خلیجفارس معتقدند که این توافق حتمی است هر چند ممکن است یک یا دو هفته و یا حتی یک ماه به تاخیر بیفتد. ولی همه کسانی که در منطقه هستند خود را برای این واقعیت که این توافق قطعی است، آماده میکنند.»
ریاض و همسایگان آن همچنین از تاثیر این توافق بر روابط با واشنگتن به عنوان مهمترین پشتوانه نظامی خود که یک ناو هواپیمابر در خلیجفارس، پایگاهی دریایی در بحرین و یک پایگاهی هوایی در قطر دارد، نگران هستند. «سامی الفرج» مشاور امنیتی کویتی در شورای همکاری خلیجفارس در اینباره گفت: «اینگونه تصور خواهد شد که اوباما همان رئیسجمهور آمریکاست که روابط با ایران را احیا کرد. در عین حال همچنین تصور خواهد شد که او همان رئیسجمهور آمریکاست که همپیمانان سنتی خود را در منطقه از دست داد.»
کشورهای عربی خلیجفارس از طرح ایجاد ائتلافهای جایگزین به جای نقش کمرنگ آمریکا در منطقه، بیشتر سخن میگویند. موید این مقوله تشکیل ائتلافی در یمن و احیای همکاری با ترکیه در ارتباط با سوریه، است.
الفرج افزود: «ما برای بازیابی موازنه قدرت به دنبال گزینههای دیگری میگردیم چه روسیه باشد، چه فرانسه یا قدرتهای منطقهای مانند ترکیه و پاکستان.»
بنا به گفته الفرج، سفر هفته گذشته شاهزاده «محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد و وزیر دفاع سعودی به روسیه و سپس سفرش به فرانسه و دیدار او با «فرانسوا اولاند» رئیسجمهوری این کشور در چارجوب ایجاد ائتلافی جایگزین صورت گرفت. در بیشتر مواقع، واشنگتن علنا از مواضع قوی عربستان سعودی در عرصه منطقهای و آمادگی آن برای تشکیل ائتلافهای جدید استقبال میکند که همین امر بیانگر آن است که عربستان بار بیشتری را که بین دو کشور است، به دوش میکشد.
واشنگتن به طور کلی از مداخله نظامی ریاض در یمن حمایت کرد ولی آن تنها چند ساعت قبل از آغاز این حمله، آمریکا را مطلع کرد که این مسئله نشان میدهد نفوذ آمریکا کاهش یافته است.
شاهزاده محمد بن سلمان، هفته گذشته توافقهایی را در مسکو امضا کرد که شامل همچنین توافق همکاری هستهای است. این توافق که در چارچوب توافقهای امضا شده ریاض با قدرتهای هستهای صورت گرفته است طرحهایی را برای ساخت ۱۶ رآکتور هستهای با هدف تولید برق شامل در نظر دارد.
عربستان سعودی بارها اعلام کرده است ریاض از تمام آنچه که ایران در هر توافقی به دست بیاورد، در برنامه هستهای خود استفاده خواهد کرد. عربستان سعودی تلویحا گفته است که اگر تهران بمب اتمی بسازد زیاد طول نخواهد کشید که ریاض نیز جای پای آن خواهد گذاشت.
این رویکرد عربستان سعودی و همپیمانان جدید آن در خصوص دشمنانشان در منطقه و نیز در قبال واشنگتن طی ماههای اخیر تنها یک رویکرد صوری نبوده است چه بسا تنها گامی بوده است که ثابت کند آنها نیز قدرت تاثیرگذاری دارند.
عربستان سعودی در حملات خود در یمن به هیچ پیروزی میدانی دست نیافته است و معارضان مسلح سوری نیز نتوانستند به رغم ۴ سال حمایتی که از آنها بهعمل آمده است، نظام بشار اسد را سرنگون کنند... این مسائل نشان میدهد توافقی که ایران پس از مذاکرات هفته جاری امضا خواهد کرد هر چه که باشد، احتمال دارد کشورهای خلیجفارس متوجه شوند که بهترین همپیمان آنها همین همپیمان کنونی است.
نگرانی كشورهای عربی از توافق هستهای
كشورهای خلیجفارس معتقدند كه توافق هستهای قدرتهای بزرگ جهان با ایران حتمی است و پیامدهای این توافق احتمالی و بهویژه ایران بدون تحریم، نگرانی این كشورها را برانگیخته است.
۱۳۹۴/۴/۴