تراز: اغلب مردم برای کسب روزی و مال تنها به اسباب و علل مادی و طبیعی چشم دوخته اند. عده ای هم از آن ور بام افتاده اند و دست از کار و تلاش کشیده و تنها چشم به عطایا و الطاف الهی دارند. اسلام با هر دوی این گروه ها مخالف است. دین مبین اسلام به طلب رزق و روزی حلال تاکید ویژه و فراوانی کرده اما از طرفی هم توصیه می کند که گمان نکنید روزی بدست شماست. روزی رسان خداست و بندگان تنها وسیله هستند. یعنی نه از این طرف بام بیفت نه از آن طرف!
در همین رابطه روایت زیبایی از امام حسن مجتبی (ع) نقل شده که می توان به هفت بخش زیر تقسیم نمود:
۱- "در طلب مانند شخص پيروز مكوش."
۲- "و مانند كسى كه تسليم شده به قَدَر اعتماد نكن."
۳- "زیرا به دنبال كسب و روزى رفتن سنت است."
۴- "ميانه‌روى در طلب روزى از عفت است."
۵- "عفت مانع روزى نيست."
۶- "حرص موجب زيادى رزق نيست."
۷- "به درستى كه روزى قسمت شده و حرص زدن، موجب گناه مى شود." (تحف العقول، ص ۲۳۶)
* نتایج روایت فوق
نخستین نتیجه تقسیم بندی فوق این می شود که نباید مانند افراد پیروز دنبال روزی رفت و زیاده روی نمود زیرا که میانه روی در آن عفت است. همچنین نباید تنها به قضا و قدر الهی اکتفا کرد و تلاش ننمود زیرا سنت نبوی این است که باید به دنبال روزی حلال رفت.
** اگر عفت به خرج دادی نترس!
نقطه مقابل نیز این است که اگر در طلب روزی عفت به خرج دادیم نترسیم که مبادا رزقمان کم شود زیرا عفت مانع روزى نيست. اگر هم حرص بزنیم بر روزی مان افزوده نخواهد شد! پس به اندازه تلاش کنیم و بخشی از نیرویمان را صرف طاعت و بندگی کنیم. کاری که امروز کمتر شاهدش هستیم زیرا مردم تمام همّ و غمشان را در طلب روزی قرار داده اند و یا فرصتی برای عبادت ندارند یا اگر هم زمانی می گذارند دیگر حالی برایشان نمانده!
این مشکل حل نمی شود تا زمانی که باور کنیم روزی همه بندگان را خدا تقسیم کرده و حرص زدن در این راستا جز بار گناه چیزی عایدمان نمی کند!
*** فقیری که مورد عتاب امام صادق(ع) قرار گرفت
در روایات آمده دعای کسی که تلاشی در جهت کسب حلال نداشته باشد اجابت نمی شود. در کتاب داستان راستان اثر استاد شهید مرتضی مطهری نقل شده است که شخصی باهیجان و اضطراب به حضور امام صادق (ع) آمد و گفت: درباره من دعایی بفرمایید تا خداوند به من وسعت رزقی بدهد که خیلی فقیر و تنگدستم.
امام فرمود: هرگز دعا نمی کنم!
- چرا دعا نمی کنید!؟
- برای اینکه خداوند راهی برای اینکار معین کرده است. خداوند امر کرده که روزی را طلب نمایید. اما تو می خواهی در خانه خود بنشینی و با دعا روزی را به خانه خود بکشانی! (داستان راستان جلد اول اثر استاد شهید مرتضی مطهری)
داستان فقیری كه مورد عتاب امام قرار گرفت!
۷ توصیه كلیدی امام حسن مجتبی (ع) برای طلب روزی
اگر در طلب روزی عفت به خرج دادیم نترسیم كه مبادا رزقمان كم شود زیرا عفت مانع روزى نیست. اگر هم حرص بزنیم بر روزی مان افزوده نخواهد شد!
۱۳۹۴/۴/۱۰
