سه عامل اصلی افزایش تعداد زندانیان

به گزارش نما به نقل از تسنیم، علی اسفنانی درباره راهکارهای کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها که اخیرا نیز رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار رییس و مسئولان عالی قضایی از افزایش تعداد زندانیان ابراز نگرانی و تاسف کرده بودند، اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی در این حوزه، بحث قانون است. در قانون مجازات اسلامی، بخش‌های حدود، قصاص و دیات تصویب شد اما هنوز بخش تعزیرات تصویب و تغییر پیدا نکرده است.

سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه به جرات می‌توان گفت بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی ۱۰۰درصد حبس محور است افزود: در حدود، قصاص و دیات جز در موارد بسیار نادر چیزی تحت عنوان حبس نداریم زیرا مجازات حدود و قصاص در شرع مشخص است. به عنوان مثال در بحث قصاص تنها مواردی که فردی مرتکب قتل نشود اما معاونت در قتل داشته باشد، می‌توان حبس در نظر گرفت یا مثلا در بحث دیات اینگونه نیست که اگر فردی توان پرداخت دیه را نداشت می توان حبس کرد و اگر هم امروز افراد حبس می‌شوند از باب حکم حاکمیتی و تعزیری است.

اسفنانی گفت: وقتی بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی را نگاه می‌کنیم به جرات می‌توان گفت، تعزیرات ما ۱۰۰ درصد حبس محور است. به عبارت دیگر مجازات‌های این بخش سه حالت بیشتر ندارد و قانوگذار، حبس به همراه جزای نقدی، حبس به همراه شلاق یا فقط حبس را در نظر گرفته است. البته در قسمت‌هایی از قانون نیز هر سه مورد برای مجازات لحاظ شده است. لذا یکی از مهمترین مسایل برای کاهش آمار زندانیان بحث قانون است و قانون باید در این بخش به طور قطع و یقین اصلاح شود. البته دستگاه قضایی در حال طی کردن مراحل پایانی تصویب لایحه بخش تعزیرات است و در آینده برای بررسی به مجلس ارسال می‌شود.

سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: نکته مهم دیگر در بحث کاهش آمار زندانیان، محبوسین مرتبط با مواد مخدر است. امروز ۵۰ درصد محبوسین ما محکومان مواد مخدر هستند. وقتی ۵۰ درصد زندان‌ها توسط مواد مخدری‌ها یعنی یک جرم، یک عمل مجرمانه یا یک سبک مجرمانه تشکیل شده است باید برای این مساله چاره‌اندیسی شود.

اسفنانی گفت: ۳۷ سال است به صورت جدی با مواد مخدر مبارزه می‌شود. قبل از انقلاب نیز مدعی بودند با مواد مخدر مبارزه می‌شود و خیلی‌ها را هم مجازات کردند اما آنچه مسلم بود دولت عزم مبارزه نداشت زیرا در راس دولت و حاکمیت کسانی وجود داشتند که خودشان وارده کننده و توزیع کننده اصلی بودند اما در دوران بعد از انقلاب از راس تا انتها عزم بر مبارزه با مواد مخدر بوده است. اینکه چرا تا کنون موفق نشدیم باید بررسی شود. ۳۷ سال است انواع و اقسام مجازات‌ها از سلب حیات تا مجازات دیگر را برای مرتکبین مواد مخدر در نظر گرفتیم اما موفق نشدیم. مسئولان امر باید بنشینند و ببینند مشکل کجاست؟.

این نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: نکته دیگر که خیلی مهم است و به آن کم توجهی شده، بحث پیشگیری از وقوع جرم است. متاسفانه در کشور ما پیشگیری از وقوع جرم جدی گرفته نشده است. پیشگیری از وقوع جرم وظیفه قوه قضاییه و نهادهای دیگر است اما به طور کامل رها کردیم. مثل این می‌ماند که یک بیماری مسری و خطرناک در جامعه شایع شود و همه مسئولان بگویند چه لزومی دارد اقدامی در این زمینه شود وقتی این مقدار بیمارستان و پزشک وجود دارد.

وی ادامه داد: متاسفانه در بحث جرایم نیز دقیقا همین دیدگاه وجود دارد یعنی همه وظایف خود را رها کردند و می‌گویند نیروی انظامی دستگیر و قوه قضاییه نیز مجازات کند. این نگاه تا زمانی که باشد پیشگیری امکان پذیر نیست لذا رهبر معظم انقلاب اسلامی به بحث پیشگیری تاکید کردند و فرمودند کسانی که مرتبط با این کار هستند باید فعال شوند. اگر بتوانیم این چند نکته را رعایت کنیم در بحث کاهش آمار زندانیان موفق خواهیم بود.

اسنفانی تاکید کرد: در بحث پیشگیری، دولت نقش آفرین اصلی است. اگر دولت پای خود را کنار بکشد و بگوید ما قوه مستقل هستیم، وضع‌مان همینی می‌شود که الان داریم .