به‌گزارش نما به نقل از اقتصادنیوز، زعفران، گران‌ترین ادویه جهان است که از آن با عنوان «طلای سرخ» یاد می شود. زعفران، با داشتن قیمتی معادل ۶۵ دلار به ازای هر گرم، حتی از فلزات باارزش نیز گرانبهاتر است. به دلیل نیروی کار زیادی که برای کشت و برداشت آن مورد نیاز است، قیمت این ادویه همیشه بالاست.
ایران، قطب بلامنازع زعفران جهان است که تاریخچه فعالیتش در این زمینه به بیش از ۳۰۰۰ سال پیش باز می‌گردد. این کشور بیش از ۹۰ درصد از کل ۲۵۰ میلیون تن زعفران تولیدی سالانه در سراسر جهان را به خود اختصاص می‌دهد. شرایط خاص اقلیمی ایران که سبب عطر خاص این گیاه خوش رایحه می‌شود، باعث شده زعفران تولیدی این کشور جایگاه ویژه و ممتازی را در جهان داشته باشد. این ادویه باارزش، در غذاهای سنتی و حتی محصولات آرایشی-بهداشتی و طب سنتی استفاده می‌شود.
به‌گزارش شبکه سی‌ان‌ان، حال، با حصول توافق تاریخی هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی که به برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی، درقبال تعدیل فعالیت‌های هسته‌ای این کشور می‌انجامد، صادرات زعفران ایران نیز دوباره رونق می‌گیرد. به دنبال تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران، دسترسی این کشور به بازارهای اروپا، آمریکا و کانادا محدود و ارتباط بانک‌ها و کمپانی‌های ایرانی با سیستم‌های مالی بین‌المللی قطع شده بود.
زعفران ایران در راهروی خروج از انزوا
«مهرداد روحانی»، مدیرعامل شرکت زعفران روحانی در خراسان است. وی در گفتگو با «سی‌ان‌ان» از موانع تحریم پیش‌روی صنعت زعفران ایران سخن گفته است. روحانی می‌گوید: ما در مبادلات تجاری خود قادر به استفاده از سیستم بانکی نیستیم. خراسان بیش از ۷۰ درصد از زعفران ایران را تولید می‌کند. برای صادرات محصولاتمان باید از طریق پیک‌های شخصی اقدام کنیم که هزینه‌های بالایی را طلب می‌کنند ضمن اینکه باید مستقیما با مشتریان معامله و به آنها اعتماد کنیم که متاسفانه اغلب نیز سرمان را کلاه می‌گذارند. برخی کمپانی‌های دیگر ایرانی نیز برای دورزدن تحریم‌ها ناچارند با شرکای هندی و چینی خود وارد معامله شوند که آنها نیز اغلب به‌جای پول زعفران، کالاهای مصرفی یا مواد غذایی تحویل فروشنده می‌دهند.
به‌رغم تمامی این موانع و مشکلات، روحانی می‌گوید با تغییر مقصد محصولات خود به سمت بازارهای جدید در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و خاورمیانه، موفق به صدور ماهانه ۵۰ کیلوگرم زعفران شده‌است. همچنین، طبق اعلام شورای ملی زعفران ایران، میزان کل صادرات زعفران ازسوی شرکت‌های ایرانی در سال ۲۰۱۴ میلادی، ۳۶ درصد افزایش داشته و قیمت هرکیلو زعفران به حدود ۲۰۰۰ دلار افزایش یافته است. این درحالی است که باوجود حصول توافق هسته‌ای، قیمت این محصول بازهم افزایش یافته‌است. به گفته روحانی، قیمت زعفران ایران ۲۷ درصد افزایش یافته که در برخی از انواع آن نظیر زعفران سرگل صادراتی پایه نگین، حتی شاهد افزایش ۳۵ درصدی هستیم.
وی افزود: اکنون برنامه جدیدی را برای بازارهای اروپا و آمریکا درنظر داریم و هم‌اکنون درحال طراحی بسته‌بندی‌های جدید و دریافت استانداردهای جدید (نظیر ایزو ۹۰۰۱)، برای جلب اعتماد مشتریان و افزایش صادرات محصولات خود به این بازارها هستیم.
«علی شیخ»، از نمایندگان تجاری ایران در لندن و یکی از اعضای موسس اتاق بازرگانی ایران و بریتانیا در این باره می گوید: تجار بسیار باهوش هستند و وقتی به در بسته برمی‌خورند، از پنجره وارد می شوند. شیخ می‌افزاید: هیچ‌کدام از محصولات شناخته شده تجاری ایران، نظیر پسته و زعفران در سال‌های تحریم روی دست بازرگانان نمانده‌اند، ضمن اینکه سطح تقاضا بیشتر از میزان تولید و عرضه این محصولات بوده است.
وی در ادامه گفت: این موفقیت بدین معنا است که دست‌کم تا ماه آگوست محصولات جدیدی در دسترس تجار نیست. با این‌حال شیخ نسبت به فرصت‌های جدید پیش‌روی صادرکنندگان ایرانی خوش‌بین است.
درحال حاضر، مذاکراتی با شرکت‌های آلمانی، فرانسوی و انگلیسی انجام شده است. شیخ می‌گوید: تجارت زعفران با اروپایی‌ها برای ایران بسیار جذاب است چراکه کشورهای اروپایی قدرت خرید بیشتری دارند ضمن اینکه به‌دلیل کیفیت متمایز و بالای زعفران ایرانی، آنها تمایل بیشتری به خرید این محصول از ایران دارند. شیخ در پایان گفت: بسیاری از شرکت‌ها منتظر برداشته شدن تحریم‌ها هستند تا معاملات جدیدی را شروع کنند.
وضعیت نامناسب رقابت
برداشته شدن تحریم‌ها این فرصت را در اختیار ایران قرار می‌دهد تا مجددا حکمرانی خود در بازار زعفران را از رقبای نوظهوری نظیر افغانستان و حتی اسپانیا که از غیبت ایران در بازار طلای سرخ بهترین بهره‌برداری را کردند، به‌دست گیرد. گرچه افغانستان با برداشت محصولات ایران و زدن برچسب روی آن، زعفران ایرانی را به نام خودش به بازارهای جهانی عرضه می‌کند. این زعفران پس از ورود به اسپانیا، با زعفران اسپانیایی مخلوط شده و با برندهای این کشور به‌فروش می‌رسد. طبق برخی برآوردها، کمتر از یک درصد زعفران تولیدی اسپانیا در این کشور تولید کشت شده‌است. با وجود این تهدید‌ها که پیش‌روی تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران ایران وجود دارد، آنها با اطمینان خاطر معتقدند کیفیت زعفران تولیدی آنها با هیچ کشوری قابل مقایسه نیست.
درصورت لغو تحریم‌ها، مشکل جدید بازار، افزایش سرسام آور قیمت زعفران ایرانی به دنبال افزایش میزان تقاضای کشورها خواهد بود. سی‌ان‌ان در پایان خاطرنشان کرد: در این سناریو این تجار ایرانی هستند که با دست یافتن به سودی سرشار از تجارتشان مزد انعطاف پذیری و صبر خود را در سال‌های تحریم به دست می آورند.
فرش قرمز زیر پای طلای سرخ ایران
با برداشته شدن تحریم‌ها، تجار ایرانی زعفران كه سال‌ها در صادرات محصولات خود با مشكلات عدیده‌ای روبرو بودند، با افزایش تقاضای جهانی كه منجر به رشد ناگهانی قیمت این طلای خوراكی می‌شود، مزد صبر و استقامت خود را در دوران تحریم‌ها خواهد گرفت.
۱۳۹۴/۵/۱۳
