پشت این میز شهر مهدوی پدید نمی‌آید

به گزارش خنما به نقل از تسنیم، عصر امروز (یکشنبه) اول شهریورماه نشست جمکران وعده‌گاه منتظران از سلسله هم‌اندیشی‌های شهرسازی و معماری در شهر مهدوی در سالن کنفرانس سلمان هراتی واقع در حوزه هنری برگزار شد.

این نشست از سوی مرکز پژوهش‌های مسجد مقدس جمکران برگزار شد و در آن تعدادی از صاحبنظران حوزه معماری از جمله دکتر محمدخانی، دکتر خان‌محمدی، مهندس مقدمی معاونت عمرانی مسجد جمکران، مهندس دلاوری و حجت‌الاسلام والمسلمین اصفهانیان حضور داشتند.

محمدخانی یکی از کارشناسان بود که در این جلسه ضمن اشاره به اینکه ما باید از لایه سخــت‌افزاری معماری عبور و به لایه‌های نرم آن برسیم، گفت: معماری در همه جای دنیا جزیی از شهر است و شهر یک کلیت چند بعدی است. اساس مشکلات شهرسازی را باید در حوزه نرم جست‌وجو کرد. یعنی جنس مشکلات ما از جنس نیروی انسانی است. شهر عمیقا با مفهوم ما از حیات انسانی ارتباط عمیقی دارد اگر قرار باشد که به سمت شهر مهدوی برویم باید یک نگاه جامعی به مباحث مهدوی داشته باشیم چرا ما امروز نگران جوانان هستیم و قادر به برقراری ارتباط با آنها نیستم. به نظر من این است که ما باید از لایه‌های نرم عبور کنیم.

وی افزود: قطعا یک شهر اسلامی، شهری است که از خودکفایی برخوردار است. قطعا در تراز تمدن اسلامی ماهیت اشخاص مهم و اثرگذار است. ما اگر می‌خواهیم به شهر مذهبی وارد شویم باید به تمدن مهدوی و جامعه مهدوی برگردیم.

محمدخانی با اشاره به زمان ظهور حضرت ولی‌عصر(عج) گفت: اگر نگاه استراتژیک به مسئله ظهور داشته باشیم باید مثلا بگوییم که امام زمان(عج) تا 20 سال صبر کنند تا ما برنامه‌هایمان را برای ظهور آماده کنیم چون چنین پیش‌بینی کرده‌ایم که ما کارهایمان را طی 20 سال آینده به نتیجه می‌رسانیم. شهر مهدوی به معنای انتظار تا ظهور است. زندگی یک انسان با حیات حیوانی که به یک زندگی با حیات معنوی ارتقا می‌یابد. شهر مهدوی به معنای آن است که اگر امام زمان(عج) ظهور کرد و در آن شهر قدم زد من معمار شرمنده نباشم و سوال اینجاست که آیا ما امام زمان و رهبر خود را شناخته‌ایم. من اکنون از خودم شروع می‌کنم و از خودم سوال می‌کنم که آیا توانایی طراحی خانه برای ظهور امام زمان(عج) را داشته‌ام.

وی افزود: من در رابطه با خانه‌‌های زمان ظهور ولی‌عصر بحثی را شروع کردم که چنین ادامه می‌دهم. خانه کعبه چه ویژگی‌هایی دارد. خانه کعبه از هر چیزی بی‌نیاز است و این بی‌نیازی به ذات خدا نزدیک است. کعبه قبله است و قبله باید با ذات در ارتباط باشد. نمی‌توان گفت که معماری مهدوی با ذات مهدویت بی‌ارتباط است. ما معمارها به درستی ولی عصر را نشناخته‌ایم.

حجت‌الاسلام والمسلمین اصفهانیان سخنران بعدی این نشست در جواب به سوال اینکه اگر ما می‌خواهیم به سمت شهر مهدوی برویم این دستگاه باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد، گفت: بعضی از دوستان گفتند چرا از معماری اسلامی استفاده نمی‌کنید؟ معماری مهدوی تبیین دقیق‌تری نسبت به معماری اسلامی دارد و جهت مشخصی دارد وقتی می‌گوییم معماری اسلامی جهت آن دقیق نیست اما در معماری مهدوی یک جهت‌‌گیری خاصی وجود دارد. معماری مهدوی برآمده از معماری اسلامی است که دقیق‌تر است و به نقطه خاصی تاکید دارد. اگر قرار است ما به سمت معماری مهدوی برویم باید کارهای در خور شأن آن انجام دهیم. اگر قرار است ما یک مدل را در میان کسانی که در حوزه مهدویت فعالیت کردند و حاصل این تلاش‌ها را پیوند زنیم به تلاش‌های کسانی که آنها را ترجمه و تبیین کرده‌ایم در حوزه شهری باید بگوییم که ما می‌بایست در چند مفهوم به تفاهم برسیم. ما باید یک فهم عمیق درباره این‌ها داشته باشیم.

وی همچنین تصریح کرد: مثلا زندگی امام حسین(ع) از آیه وعده است اساسا تولد و شهادت امام حسین(ع) بر وعده خداوند است. حضور امام حسین(ع) در دنیا و شهادت آن برای انسداد اصل امامت است. اگر قرار است یک نقشه مبنا قرار گیرد و عناصر آن تایید شود قرار نیست من آن راتایید کنم. اگر اینها در قالب یک شهر تعریف شود تبدیل به زندگی حسینی می‌شود. زندگی مهدوی نیز چنین است.

قدیریان طراح صحنه سینما سخنران بعدی این نشست بود که با اشاره به فیلم مریم مقدس گفت: در کار فیلم‌سازی وقتی وارد فیلم می‌شویم ما به یک سناریو نیاز داریم آن سناریو اگر به من تفهیم شده باشد من فضای سناریو را تجسم می‌کنم و دکور آن را می‌سازم. مانند فیلم مریم مقدس که در آن دکور خوبی طراحی شده بود در آن زمان رهبر معظم سر صحنه آمدند و قبل از آنکه فیلم تمام شود ایشان به ما گفتند که دکور خیلی سحرانگیز شده است.

وی ادامه داد: با معماری درمان بیماری هم صورت می‌گیرد چرا باید معمار ما وقتی رهبر معظم می‌گویند که تهران یک شهر با معماری وحشی شده است، خجالت بکشد؟ اگر در ایران ما معماری خوبی از گذشته به جای مانده است این است که معمار در آن فضا زندگی کرده است. ما در مریم مقدس یک پروسه‌ای طی کردیم. در سناریو شروع به پژوهش کردیم، آیات قرآن این داستان را جدا کردیم، یک قسمت‌هایی داستان داشت برای ما تعدادی سوال پیش آمده بود در واقع سینما از آنجایی که به یک رابطه علی - معلولی وابسته است ما جواب بعضی از سوالات را پیدا نکردیم، لاجرم به قم رفتیم و در یک مرکز تحقیقاتی سعی کردیم جواب سوالاتمان را پیدا کنیم اما جواب همه سوالات ما به یک جمله خلاصه می‌شد. خدا خواسته است که این پاسخ نمی‌توانست کمکی به ما در نوشتن سناریو بکند. در این پروسه تحقیقاتی ما فهمیدیم که روش تحقیق بسیار مهم است.

محمدخانی به عنوان آخرین سخنران به سوال مجری برنامه آقای مطهری‌نژاد که از او پرسید آیا ما در حوزه معماری اسلامی دچار نوعی تکثر نظریه نشده‌ایم، چنین پاسخ داد: من می‌خواهم درباره تئوری و هنر صحبت کنم که در حوزه دینی بسیار غنی است در واقع ما باید توجه داشته باشیم که در پشت این میزها یک شهر مهدوی پدید نمی‌آید ما وقت را از دست داده‌ایم. ما درباره تئوری‌های فراوانی در رابطه با معماری کار کرده‌ایم. هرچند شاید ما هزاران سناریو داشته باشیم اما ممکن است که اندازه انگشتان یک دست هم کارگردن خوب نداشته باشیم. ما نمی‌توانیم جلوی نظریه‌پردازی را بگیریم. ما در حوزه کار و عمل سالها عقبیم اما باید نیروهایی وجود داشته باشد که این نظریه‌ها را تبدیل به عمل کنند.