می خواهند با آشفته كردن بازار حرف خود را اثبات كنند

به گزارش نما نشریه شما گفتگویی با دبيركل جامعه انجمن هاي اسلامي بازار پیرامون اوضاع اقتصادی روز انجام داد که متن این مصاحبه به شرح ذیل میباشد:

* آقای کریمی علت بروز مساله گرانی مستمر و بی‌وقفه نرخ دلار چیست؟
اگر به روند وقایع در اقتصاد داخلی و اتفاقات خارج از کشور خوب دقت کنیم دیده می‌شود که دو عامل اساسی یعنی یک عامل بیرونی و یک عامل داخلی در این مساله به طور محسوس دخیل هستند.
عامل نخست که قابل انکار نیست اجماع نسبی جهانی برای تحریم ایران به دلایل سیاسی است که اگرچه این اجماع کامل نشده و نمی‌شود اما سبب بروز مشکلاتی در روند جابجایی دلار به داخل و از داخل به خارج از کشور شده است. این مساله به سهم خود در گرانی دلار تاثیر می‌گذارد.

* یعنی شما رشد تقاضا را ناشی از تحریک روانی متقاضیان در بازار نمی‌دانید؟
ببینید اگر مساله همه‌اش در اثر عوامل روانی بود؛ با ابزار‌های بانک مرکزی تاکنون کنترل شده بود اما واقعیت این است که تقاضا به طور واقعی بالاست یعنی بالا‌تر از عرضه است.

* عامل دوم چیست؟
عامل دوم که به عنوان عامل داخلی از آن نام برده شد سوء مدیریت دستگاههای اجرایی است اکنون که دنیا دست به دست هم داده تا جابجایی دلار به ایران و از ایران به جاهای دیگر دشوار شود، در کمال تاسف شاهد این هستیم که جابجایی دلار در داخل کشور هم با مشکل جدی مواجه است. در حقیقت باید عامل دوم را سوء مدیریت داخلی نامید.

* مکانیسم تاثیرگذاری آن چیست؟
به عنوان نمونه باید اشاره کرد به وعده‌های عمل نشدنی بانک مرکزی که خود عامل اصلی در افزایش تقاضا شده است یعنی به دلیل محدودیت عرضه تقاضا بالا است در این شرایط بانک مرکزی هم از عرضه دلار دولتی برای هر نوع واردات خبر می‌دهد.

تبعاً این خبر خود به خود مجددا تقاضا را برای ارز افزایش می‌دهد هنگامی که تقاضا صورت گرفت می‌بینیم بانک مرکزی به وعده خود عمل نمی‌کند در نتیجه تقاضای صورت گرفته به افزایش قیمت منجر می‌شود.
دولت از سویی وعده عرضه راحت ارز را می‌دهد و از دیگر سو عرضه آن را دشوار می‌کند، مجموع این رفتار‌ها سبب گرانی ارز می‌گردد.
واردات اکنون به طور جدی به مشکل خورده و من دولت را مسبب بی‌نظمی در بازار ارز می‌دانم.

* آیا واردات اینقدر مهم است؟
در اقتصاد کلا دو اهرم اساسی برای تنظیم هست یکی واردات و دیگری صادرات.
اهرم اول یعنی صادرات سبب قوام تولید داخلی و انتقال مازاد تولید داخل به خارج و ارز آوری و.. می‌گردد.
اما اهرم دوم یعنی واردات سبب تنظیم بازار، وارد شدن کالاهایی که در داخل تولید نمی‌شود و به طور کلی رفع کمبودهای بازار داخل می‌گردد که از ابزار‌های اصلی جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و رشد تورم است. اما دقیقا بر عکس صادرات در مورد واردات ما به ارز نیاز داریم. اخلال بوجود آمده در عرضه ارز این روند را به هم زده و باعث کاهش کالا در بازار و افزایش قیمت‌ها می‌شود.
باید توجه داشت که در چند سال اخیر بخش مهمی از اقتصاد کشور را به واردات اختصاص داده‌ایم و اکنون این مساله یعنی عدم مدیریت صحیح دولت بر تامین ارز برای واردات، علاوه بر افزایش سطح قیمت‌ها و نایاب شدن برخی کالا‌ها می‌تواند به آسیب دیدن تولید نیز منجر شود زیرا بخش بزرگی از تولید ما نیز وابسته به واردات است و در این روند دچار خلل می‌شود.

* اکنون مشکل واردات تنها گرانی ارز است؟
خیر دقیقا برعکس مشکل فقط گرانی نیست مشکل نرسیدن و عدم عرضه صحیح به موقع است که در سئوال قبل عرض کردم چرخه اقتصاد را بر هم می‌زند.
فقط کافی است این مشکل واردات دامن کالاهای مورد نیاز تولید را هم بگیرد می‌تواند به تعطیلی برخی از کارخانجات یا تعدیل نیروی گسترده و بعد از آن بروز مشکلات کارگری و اعتراضات اتحادیه‌ها و... منجر شود که این فقط یک جنبه کار است و جنبه دیگر آن کمبود کالا و افزایش سطح قیمت‌ها، پس ببینید دامنه مشکل چقدر می‌تواند گسترده شود اینجاست که ما به مدیریت دولت و بانک مرکزی اعتراض داریم.

* تحلیل شما از علت سوء مدیریت بانک مرکزی چیست؟
در خوشبینانه‌ترین حالت باید گفت که کار از دست بانک مرکزی و دولت خارج شده است.
ببینید ما در ایام گذشته ۴ نرخ دلار داشتیم ۱۱۰۰ تومانی برای موارد ضروری مثل درمان و... ۱۳۰۰ تومانی برای مسافر ۱۴۰۰ برای واردات و یکی هم نرخ بازار فرعی الان هیچ نرخی نداریم آن سه نرخ دولتی که عرضه نمی‌شود و نیست. نرخ بازار را هم که کسی نمی‌داند! خوب این وضعیت چه نتایجی دارد آنهم در نزدیکی انتخابات که سبب افزایش نگرانی و به دنبال آن افزایش نارضایتی از نظام می‌گردد.
آیا ما واقعا دچار شرایطی شده‌ایم که نمی‌توانیم برای واردکنندگان هم ارز تامین کنیم. علت عمل نکردن مسئولین بانکی به سخنان خودشان چیست اگر می‌دانند شدنی نیست چرا وعده می‌دهند که انتظارات را افزایش دهند؟ و اگر شدنی است چرا اینقدر تاخیر و ایجاد التهاب در بازار؟
عده‌ای از مسئولین چند ماه پیش سخنی را تکرار کردند که ما در شرایط شعب ابی طالب قرار داریم اما در دیدار با رهبری ایشان تاکید کردند که چنین نیست و ما در شرایط بدر و خیبریم! اکنون چرا برخی مسئولین با بی‌نظمی در عمل و بی‌مبالاتی در وعده دادن و با حاکم کردن شرایط نامطمئن در بازار می‌خواهند جامعه را به حرف خودشان برسانند؟
آیا این مساله جای دقت سازمانهای اطلاعاتی و ورود آن‌ها را به ماجرا ندارد؟
این افزایش قیمت نزدیک به ۱۰۰ درصدی برای ارز در طول عمر انقلاب سابقه نداشته حتی در شرایط جنگ اگر اکنون سخن از تحریم نفتی است آن موقع تحریم نفتی بودیم جنگ بود و خیلی چیز‌های دیگر، پس نمی‌توان همه چیز را گردن مسائل خارجی انداخت. دولت و بانک مرکزی باید پاسخگو باشند.

* راهکار شما برای مساله چیست؟
به نظر من جای ورود مجلس به ماجرا کاملا وجود دارد زیرا ما در آستانه بحران داخلی قرار گرفته‌ایم. شایسته است که مجلس با تصویب طرحی دوفوریتی برای جلوگیری از افزایش شرایط غیر عادی در بازار و تبدیل آن به یک بحران اقتصادی مدیریت بانک مرکزی را تغییر داده و بخشنامه‌ها و مقررات ارزی را باز بینی کنند و ماجرا با مدیریت مجلس فیصله یابد.
باید دقت کنیم که اکنون در شرایط نزدیک بودن به انتخابات و سالگرد انقلاب و شدت یافتن تحریم‌ها دشمن خواهان بروز چنین شرایطی در کشور ما است و این قابل پذیرش نیست که جریاناتی از داخل با سوء مدیریت و تعلل به صورت ناخواسته به پیشبرد این مساله کمک نمایند.