به گزارش نما، روزنامه آرمان در گفتگو با نعمت احمدی حقوقدان نوشت؛
پرونده بابک زنجانی در ابعاد حقوقی دارای چه ویژگیهایی است؟
پرونده بابک زنجانی یکی از پروندههایی است که پس از قطعنامه1929در ایران شکل گرفته است. هنگامی که آقای احمدینژاد عنوان کرد«قطعنامهها کاغذپاره هستند» و ما تحریمها را دور خواهیم زد پروندههایی مانند پرونده بابک زنجانی در کشور شکل گرفت. با این وجود ما نباید از بابک زنجانی یک غول مفسد اقتصادی بسازیم. بابک زنجانی حاصل شرایط به وجود آمده در دولت احمدینژاد است.
هنگامی که تحریمها علیه ایران شکل گرفت محمود احمدینژاد چارهای جز دور زدن تحریمها و استفاده از افرادی چون بابک زنجانی نداشت. اگر بازرسی کل کشور وضعیت دور زدن تحریمها را به خوبی مورد بررسی قرار بدهد با پروندههای مشابه زیادی روبهرو خواهد شد، البته ممکن است میزان تخلفات به اندازه پرونده بابک زنجانی نباشد. آنچه باعث افشای پرونده زنجانی شد نوع و شیوه رفتار خود وی بود. زنجانی با خودنمایی به یکباره خود و ثروتش را در معرض دید همگان قرار داد.
وی هنگامی که یک زمین را در شهرک غرب خریداری کرد به یکباره شروع به گودبرداری کرد، به شکلی که بسیاری از منازل مسکونی اطراف با مشکلات زیادی مواجه شدند.
نکته جالب اینکه هنگامی که از وی پرسیدند چرا چنین گودبرداری غیرعلمی انجام دادهاید که به منازل مردم آسیب برسد، عنوان کرد همه منازل اطراف را میخرم. مسأله دیگری که باعث شهرت بابک زنجانی در رسانهها شد پخش فیلم توسط احمدینژاد در مجلس شورای اسلامی بود.
پس از این ماجرا حتی کسانی که وی را نمیشناختند پیگیر شدند که از زندگی وی اطلاعاتی کسب کنند. با این وجود بنده معتقدم پروندههای مشابه دیگری مانند وضعیت دکلهای گم شده نیز در دولت احمدینژاد وجود دارد که زیاد به آن پرداخته نشده است.
تخلفات صورت گرفته در پرونده دکلهای گمشده را نیز به گستردگی پرونده بابک زنجانی میدانید؟
خیر، پرونده دکلهای گمشده در سطح پرونده بابک زنجانی نبوده است. مقصود من این است که در شرایط تحریم، اتفاقاتی در دولت افتاده است که مهمترین آن پرونده بابک زنجانی بوده است. نکته مهم در این زمینه این است که در بسیاری از این پروندهها برخی افراد به نام دور زدن تحریمها اموال ملی را به تاراج بردند.
چرا برخی تلاش میکنند بابک زنجانی را متهمی تنها جلوه بدهند در حالی که براساس اسناد منتشر شده به احتمال زیاد وی متعلق به یک جریان سازمانیافته بوده است؟
بابک زنجانی تنها نیست.
عدهای تلاش میکنند به افکار عمومی القا کنند که وی تنهاست و هیچ عقبه و همدستی نداشته است. در ابتدا باید هدف از بازداشت بابک زنجانی را مشخص کرد. آیا هدف تنها تنبیه وی بوده یا اینکه هدف این بوده که پولی که توسط عدهای به یغما رفته دوباره به بیتالمال بازگردد. بیشک هدف اول این است که پول بیتالمال دوباره به جایگاه خود بازگردد. بابک زنجانی نمیتواند تنها و بدون همدست باشد.
وی قرار بوده به نام وزارت نفت وارد بازارهای بینالمللی شود و با فروش نفت ایران در شرایط تحریم، پول فروش نفت را به دولت و وزارت نفت بازگرداند.
هنگامی که بابک زنجانی پول را به دولت بازنمیگرداند بهترین راهکار در این زمینه آن است که یک تیم متخصص و نخبه مدیریت تمام داراییها و روابط وی را به صورت نامحسوس در اختیار بگیرد تا از شیوه و نوع روابط اقتصادی وی با دیگران اطلاعات کاملی به دست بیاید.
مسألهای که در شرایط کنونی برای همه مسجل شده آن است که بابک زنجانی به هیچ عنوان نمیتوانسته به تنهایی این همه تخلفات گسترده را انجام دهد.
تجار بسیاری هستند که بیش از 50 سال در بازار نفت فعالیت داشتهاند. نفت یک کالای استراتژیک و شناختهشده است و مبدأ و مقصد خاصی دارد و هرکسی به راحتی نمیتواند به خرید و فروش آن بپردازد.
به همین دلیل پیدا کردن سرنوشت نفتی که بابک زنجانی فروخته است بسیار آسان است. مسأله مهم اینکه دستگاه قضائی وظیفه نظارت بر عملکرد مجرمان را ندارد.
دستگاه قضائی مانند یک بیمارستان است که بیمار یا مجرم برای درمان به آنجا منتقل میشود. به همین دلیل دستگاه قضائی در این زمینه کاملا مظلوم واقع شده است. بازرسی کل کشور نیز رابطه مناسبی با دستگاه قضائی دارد و همه تخلفات را گزارش میکند.
در همین پرونده بابک زنجانی نیز سازمان بازرسی کل کشور نخستین نهادی بود که خواستار ماهیت واقعی بابک زنجانی و پیگیری تخلفات وی شد. در نتیجه پس از سازمان بازرسی کل کشور دیگر نهادها نیز پیگیر این قضیه شدند.
نکته دیگر اینکه اگر این همه اتهاماتی که متوجه زنجانی است واقعیت داشته و وی جعل و خیانت در امانت کرده است، چرا در ایران ماند و با این همه دارایی به خارج کشور فرار نکرد.
به همین دلیل نباید از کنار پرونده بابک زنجانی به راحتی عبور کنیم. تمامی این کارها یک نفره شدنی نیست. وزیر اقتصاد دولت احمدینژاد در برنامه مستقیم تلویزیونی هرگونه آشنایی با بابک زنجانی را کتمان کرد.
این در حالی است که ایشان باید علت کتمان را بگوید. براساس اسناد منتشره یکی از افرادی که بابک زنجانی را تأیید کرده ایشان بوده است. در طول هشت سال گذشته حجم فروش نفت ایران مبلغی بالغ بر750میلیارد دلار بوده است.
در نتیجه7/2میلیارد دلار مبلغی بزرگی در این حجم روابط اقتصادی نبوده است. در دوران احمدینژاد نظام سیاسی و اقتصادی کشور به هم خورد.
این در حالی است که در دولت آقای هاشمی و رئیس دولت اصلاحات وضعیت کشور در بسیاری از جهات قابل قبول بود. در شرایط کنونی نیز آقای روحانی از پاکدستترین افراد در کابینه خود استفاده کرده است.
هنگامی که وضعیت به جایی میرسد که آقای خاوری به عنوان رئیس بانک ملی کشور رشوه میگیرد و از کشور فرار میکند باید زنگ خطر را به صدا درآورد. هنگامی که آب جوی به صورت کامل گلآلود میشود دیگر نمیتوان در این آب ماهی پیدا کرد.
پس از بانک مرکزی، مهمترین بانک کشور، بانک ملی است. دلیل این مسأله نیز این است که همه حسابهای دولت و سازمانهای مهم کشور در این بانک قرار دارد.
در کشورهای توسعهیافته بانک مرکزی نسبت به دولت وضعیتی کاملا مستقل دارد. با این وجود در ایران بانک مرکزی به خزانه دولت تبدیل شده که هر زمان با کسری بودجه مواجه شد از آن برداشت میکند.
آقای طهماسب مظاهری در زمانی که رئیس کل بانک مرکزی بودند عنوان کردند که بنده بانک مرکزی را سه قفله خواهم کرد. منظور آقای مظاهری این بود که اتفاقاتی در حال رخ دادن است که بنده اجازه نخواهم داد این اتفاقات در بانک مرکزی رخ بدهد.
اگر به شما پیشنهاد وکالت بابک زنجانی را میدادند قبول میکردید؟
بله! قبول میکردم اما تمام شرکای وی را به دادگاه میکشاندم و تلاش میکردم تمام ابهامات این پرونده بزرگ برای مردم افشا شود.
یکی از نکات بارز پرونده بابک زنجانی وجهه بینالمللی این پرونده است. به نظر شما آیا عناصر خارجی نیز در پرونده بابک زنجانی دخالت داشتهاند؟
حلقههای زنجیر بابک زنجانی به دو سو، یعنی داخل و خارج، وصل است. با این وجود پیدا کردن زنجیره داخلی کار آسانی است اما ردیابی عناصر خارجی مرتبط با این پرونده کار زیاد آسانی نخواهد بود.
باید دید از نخستین روزی که پای این جوان به شرکت نفت باز شده، با چه فرد یا افرادی مرتبط بوده و چه کسانی به او کمک کردهاند. پذیرفتنی نیست که فردی بیگانه و ناآشنا با مجموعه داخلی وزارت نفت، به قدیمیترین بخش تجارت کشور، یعنی خرید و فروش نفت وارد شود و کشتی، کشتی نفت صادر کند.
امروزه با استفاده از تکنولوژی نوین میتوان تمامی کشتیهای در دریا و بنادر و زمان بارگیری و حرکت و تخلیه را ردیابی کرد. پول نفت نیز به همین وضعیت است. در نتیجه باید دنبال زنجیره خارجی بابک زنجانی رفت.
وقتی وکیل او مدعی است که با اکبر ترکان مشاور رئیس جمهور در آسمان قشم ملاقاتی داشته و راهکاری برای پرداخت پول یا بهتر بگویم آدرس پولهای پنهان شده از چشم مسئولان را در اختیار دارد باید این سخنان را جدی گرفت و دنبال سرنخ رفت.
این وکیل آدرس و شماره تلفن دارد و دادگاه و مسئولان رسیدگیکننده به پرونده به او دسترسی دارند. قطعا منظور آقای وکیل، داراییهای موجود در ایران نیست؛ چرا که این داراییها تحت نظارت مسئولان پرونده است.
در نتیجه منظور وی داراییهای موجود در خارج از کشور است. وصل حلقه داخلی از طریق بابک زنجانی به حلقه خارجی خیلی ساده است. بیشک اگر این مسأله پیگیری شود سرنخهای مهمی درباره رابطه بابک زنجانی با عناصر خارجی به دست خواهد آمد.
در زمینه بینالملل به دلیل حاکم بودن قوانین خاص هر جامعه شناسایی افراد مرتبط با بابک زنجانی کار ساده ای نیست. از نظر قانونی هیچ متهمی را نمیتوان بیش از دوسال در بازداشت موقت قرار داد. بابک زنجانی در سه کشور امارات متحده عربی، تاجیکستان و مالزی صاحب بانک است.
رسیدگی به اموال وی در خارج از کشور کار بسیار سختی است. اموال داخلی وی با سهولت بیشتری قابلیت رسیدگی دارد و با برخی موانع امنیتی و اطلاعاتی قابل پیگیری است.
مسأله مهم این است که عناصر خارجی مرتبط با بابک زنجانی پس از دستگیری بابک زنجانی جشن گرفتهاند و از این فرصت برای چپاول اموال وی استفاده میکنند.
برخی از اطرافیان بابک زنجانی با دستگیری وی تلاش کردند اموال وی را تاراج کنند. بنده شنیدهام برخی از اطرافیان بابک زنجانی پس از دستگیری وی در ویلای وی در لواسان جشن و پایکوبی کردهاند و ویلای وی را به پاتوق خود تبدیل کردهاند.
به نظر شما دادگاه بابک زنجانی باید علنی باشد یا غیرعلنی؟
دادگاه بابک زنجانی باید علنی برگزار شود. من با هرگونه برگزاری دادگاه غیرعلنی بهویژه در پروندههای فساد اقتصادی بزرگ مخالف هستم.
اگر در دادگاه علنی اسامی برخی افراد به زبان آورده شد که نباید چنین اتفاقی رخ میداد چه نتیجهای در پی خواهد داشت؟
هیچ اشکالی ندارد. اصل و اساس برگزاری دادگاه برای شناخت متهم یا متهمان و دلایل یک تخلف است. در نتیجه مسئولان باید از برگزاری علنی دادگاه بابک زنجانی استقبال کنند. در ماههای اخیر دادگاه مهدی هاشمی به صورت غیرعلنی برگزار شد و برخی ابهامات درباره این پرونده در بین افکار عمومی باقی ماند.
در ابتدا عنوان کردند که مهدی هاشمی دارای13اتهام است. این در حالی است که در نهایت وی تنها به دلیل سه اتهام راهی زندان اوین شد. نکته دیگر اینکه غیرعلنی برگزار کردن دادگاه سبب مظلومنمایی متهم در بین افکار عمومی جامعه می شود.
اموال خارجی زنجانی در حال چپاول است
حلقههای زنجیر بابك زنجانی به دو سو، یعنی داخل و خارج، وصل است.
۱۳۹۴/۷/۸

