زهرا حكمت- با گذشت بیش از یکماه از پایان مهلت دولت برای ارسال لایحه بودجه سال 1395 به مجلس، کماکان سخنگوی دولت این امر را منوط به آماده شدن برنامه ششم توسعه و ارسال همزمان آنها می کند. این در حالیست که دولت در تحویل لایحه برنامه ششم هم تا کنون تاخیر داشته است؛ کمااینکه در دیدار هیئت دولت با مقام معظم رهبری در 4 شهریور امسال ، ایشان بر لزوم تحویل سریع تر این برنامه به مجلس و نیز انطباق کامل آن بر اقتصاد مقاومتی تاکید داشتند.
انطباق بودجه با برنامه ششم یا برجام؟
علی رغم اظهارات دولتمردان در این زمینه، عوامل دیگری را میتوان در این تصمیم دخیل دانست. قطعاً دولت یازدهم که تمام تمرکز و برنامه ریزی هایش براساس مذاکرات بوده است؛ منتظر اجرای برجام و عکس العمل بازارهای داخلی و خارجی خواهد ماند. کمااینکه قیمت ارز و نفت تعیین شده اصلی ترین بخش های بودجه محسوب می شوند و دولتمردان انتظار تغییر در این مولفه ها را دارند و احتمالا قرار است بودجه 95 بجای تمرکز بر اقتصاد مقاومتی ، بر اساس وعده های روی کاغذ برجام بسته شود. با این وجود بعید بنظر می رسد تا قبل از روز اجرایی شدن برجام ، دولت لایحه بودجه را به مجلس تحویل دهد.
برخورد سیاسی و جناحی با مسائل کلان اقتصادی
"یادمان باشد که در سالهای گذشته لایحه بودجه در چه زمانهایی ارائه می شد، ولی در هر صورت از تاخیر لایحه عذرخواهی می کنم. وی ادامه می دهد: با توجه به اینکه قرار بود لوایح برنامه ششم توسعه و بودجه (95)همزمان ارائه شود، از مجلس خواسته شد تا طی دو الی سه هفته آینده همزمان به مجلس ارائه شود."
بدون شک عدم رعایت زمانبندی ها و نظم اقتصادی در هر دوره و توسط هر مسئولی باشد، به زیان کشور خواهد بود و نقد جدی به آن وارد است اما نگاه ابزاری و سیاسی از اینگونه اقدامات منجر به آسیب جدی تر و غفلت از اصل موضوع خواهد شد.
اگرچه در دولت احمدی نژاد نیز چندین بار شاهد تاخیر در ارائه بودجه به مجلس بودیم، اما حجم انبوه انتقادات در آن زمان و یا چرخش آشکار نظرات قابل قیاس با دولت روحانی نیست.
هر چند در این سالها این امر به یک رویه عادی و قابل پیش بینی تبدیل شده است، ولی شرط انصاف ایجاب می کند که در موارد مشابه که خطایی از طرف دو دولت سر می زند؛ واکنش افراد دلسوز یکسان باشد.
هرچند شرط انصاف ایجاب می کند که در مواردی که خطایی مشابه از طرف دو دولت سر می زند، واکنش افراد دلسوز یکسان باشد؛ اما مقایسه بین اظهار نظرهای صورت گرفت در زمینه تاخیر ارسال بودجه در دولت احمدی نژاد و روحانی حاکی از سیاسی کاری و نگرش های جناحی در این زمینه دارد.
برای مثال غلامرضا تاجگردون نماینده گچساران در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۹۱ ( سه روز پس از مهلت تعیین شده) با اشاره به عدم ارائه بموقع لایحه بودجه ۹۲ از جانب دولت به مجلس اظهار می دارد: عدم ارائه به موقع لایحه بودجه خلاف قانون بوده و نتیجه آن بی انضباطی مالی دولت خواهد بود.
وی با بیان اینکه این اقدام دولتی می‌تواند بی‌اعتمادی جامعه نسبت به عملکرد دولت در حوزه مالی را بدنبال داشته باشد، می افزاید: کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات بارها از دولت درخواست ارائه لایحه بودجه را کرده ولی دولت به این خواسته تن نداده است.
تاجگردون که پیشتر معاونت مدیریت برنامه‌ریزی ریاست جمهوری را بر عهده داشته، خاطرنشان می کند: زمانیکه من مسئول ارائه لایحه بودجه به مجلس بودم روز ۱۵ آذرماه روز بودجه نام داشت و تمام سعی ما بر آن بود تا در این روز تحت هر شرایطی ولو آمار غلط لایحه بودجه را به مجلس ارائه کنیم. تاجگردون می افزاید: نمی‌دانم دولت نهم و دهم چرا لایحه بودجه را بموقع به مجلس ارائه نمی‌کنند، دولت باید منضبط بوده و طبق موعد مقرر به وظایف خود عمل کنند.
غلامرضا تاجگردون در مصاحبه دیگری در تاریخ 29 آذر 1394 ( دو هفته پس از مهلت تعیین شده) در زمینه تاخیر دولت روحانی در ارسال بودجه بیان می دارد: : پیش از این مقررشده بود تا ۱۵ آذر دولت بودجه را به مجلس تحویل دهد که این امر بدلیل نوشتن برنامه ششم و لایحه احکام دائمی بودجه تا کنون میسر نشده است. تمام تلاش مجلس این است که بودجه قبل از سال به تصویب برسد و برای همین جلسات فشرده ای را پس از تحویل بودجه از سوی دولت تشکیل می دهیم.
همچنین محمدرضا تابش نماینده مردم اردکان در مجلس در مصاحبه در تاریخ ۲۴ دی ۱۳۹۰ ضمن اظهار تاسف از تسامح مجلس در برابر تحویل دیر هنگام بودجه بیان می دارد: دولت بی‌علاقه نیست که بودجه را دیر تحویل دهد تا نمایندگان نیز فرصتی برای بررسی لایحه بودجه نداشته باشند و هر چیزی را که دولت تحویل داد و در بودجه درخواست کرد تصویب کنند. وی می افزاید: عدم تحقق وعده ها و کسری‌های عرصه عملی کشور همگی ناشی از این تاخیر در تحویل بودجه و بی‌مبالاتی دولت است و آنچه ضایع می شود حقوق ملت است.
تابش با اشاره به انتخابات دوره نهم مجلس در اسفند 1390 اظهار می دارد: به نظر می‌رسد در شرایط ویژه امسال و نزدیک شدن به تاریخ انتخابات مجلس ، دولت به طور عمدی بودجه را به موقع تحویل نداد.
