چشم انداز روشن آینده روابط چین و ایران

به گزارش نما ، اینجانب بنا به دعوت جناب آقای دکتر روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران از کشور ایران به طور رسمی دیدار و درخصوص تحکیم روابط چین و ایران و مسائل مهم منطقه ای و بین المللی به طور جدی تبادل نظر خواهیم کرد تا روابط دوجانبه را به سطح بالاتری ارتقا دهیم.
این نخستین دیدارم از ایران است، اما من و بسیاری از مردم چین نسبت به پیشینه کشور باستانی و زیبای ایران ناآگاه نیستیم، زیرا جاده ابریشم دو ملت بزرگ را به هم متصل کرده است و داستان های جالبی مانند داستان زیر در کتب تاریخی ثبت شده اند.

بیش از دو هزار سال قبل در امپراتوری هان غربی (۲۰۲ پ.م. الی ۸ م)، دستیار «جانگ چیان» (Zhang Qian) فرستاده چین عازم ایران شده و مورد استقبال گرم ایرانیان قرار گرفت. در زمان امپراتور «تانگ» و امپراتور «سونگ» چین پس از قرن هفتم، ایرانیان زیادی برای طلب علم، امور پزشکی و تجارت راهی چین می شدند، آثار آنها در شهر «شیان» و «گوانگجو» مشهود است. در قرن سیزدهم، سعدی شاعر بزرگ ایرانی، شرح سیاحت خود در «کاشغر» منطقه خودمختار «اویغور» در «سین کیانگ» چین را در اشعارش آورده است. در سلسله «مینگ» (۱۶۴۴ الی ۱۳۶۸ میلادی) در قرن پانزدهم، آقای «جنگ هه» (Zheng He) در صدر ناوگان بزرگ هفت بار به دریای غربی سفر کرد و در این سفرها، سه بار به منطقه هرمز واقع در جنوب ایران رسید.

ابریشم چینی در ترکیب با ظرافت و نبوغ ایرانیان در شهرت جهانی فرش مرغوب ابریشمی ایران سهیم بود؛ صنعتگران چینی از مواد کبالت به نام «سلمان» که در ایران کشف شده، برای تولید ظروف چینی به رنگ های آبی و سفید استفاده می کردند. ظروف لاک تراشی و سفالی چینی و همچنین فناوری کاغذسازی، متالورژی، چاپ و باروت سازی چینی از طریق ایران به غرب آسیا و حتی به اروپا و منطقه های دورتر رواج یافت و انار، انگور، زیتون، شیشه و ظروف نقره ای و طلایی از ایران و اروپا وارد چین شد.

دو تمدن بزرگ در جاده خشک و دریایی ابریشم که هزاران کیلومتر امتداد دارد، پس از طی راه های طولانی به یکدیگر رسیدند و دوستی میان ملت های دو کشور برقرار و ماندگار شد و اکنون، مصداقی است از شعر سعدی که می گوید: «هر چه نپاید، دلبستگی را نشاید.»
در طول تاریخ، چین و ایران سهم بزرگی در ایجاد «جاده ابریشم» و آمیختگی تمدن شرق و غرب داشته اند و معاملات دوستانه دو کشور پس از برقراری روابط سیاسی طی ۴۵ سال دقیقاً تفسیر روحیه جاده ابریشم یعنی همبستگی و اعتماد متقابل، سود متقابل، بخشش و گنجایش، همکاری بر پایه «برد- برد» محسوب می شود.

پس از برقراری روابط دیپلماتیک دو کشور در سال ۱۹۷۱ میلادی، مناسبات چین و ایران با گذراندن تحولات بین المللی، از روند توسعه سالم و پایدار برخوردار بوده است. دو طرف حتی در زمان های سخت یکدیگر را درک و حمایت کرده اند.

در مذاکرات پیرامون توافق جامع هسته ای، طرف چینی تعهد ایران را درخصوص عدم توسعه سلاح های هسته ای تحسین کرده و از تلاش های ایران جهت صیانت از حقوق مشروع خود حمایت نموده و نقش مثبت ایران جهت رسیدن به توافق هسته ای را مثبت ارزیابی می کند.

در روزهای آینده ما به همکاری نزدیک با ایران ادامه خواهیم داد تا از اجرای بی نقص «برجام»، اطمینان حاصل کنیم. در حوزه بازرگانی و تجاری، حجم مناسبات دوجانبه از رقم ده ها میلیون دلار در دهه هفتم قرن گذشته به ۵۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ میلادی افزایش یافته است. چین برای ۶ سال متوالی جایگاه بزرگ ترین شریک تجاری ایران را حفظ کرده است. در عین حال مبادلات فرهنگی دو کشور روزافزون است. فاصله دور قادر به جدا کردن دوستی عمیق نیست، دوستی بین دو ملت به قوه محرک مهم توسعه روابط چین و ایران تبدیل شده است.

مناسبات مسئولان دو کشور، نقش مهم و تعیین کننده را برای روابط دوجانبه دارد. طی سال های اخیر من با جناب آقای دکتر روحانی، ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران چندین بار ملاقات داشته ام، بویژه در ماه سپتامبر سال گذشته در حاشیه همایش هفتادمین سالگرد تأسیس سازمان ملل متحد، درباره توسعه جامع روابط دوجانبه در فصلی جدید به توافقات مهمی دست یافتیم.

در سال ۲۰۱۳ ابتکار ایده «یک کمربند و یک جاده» یعنی «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» و «راه ابریشم دریایی قرن ۲۱» را مطرح کردم که مورد استقبال ایران قرار گرفته است. چین و ایران به عنوان دو مقصد مهم در امتداد جاده ابریشم، از احیای این جاده سرشار از صلح و دوستی و همکاری انتظارات زیادی دارند. چین در حال اجرای سیزدهمین برنامه توسعه پنج ساله بوده و ایران نیز برنامه ششم توسعه را اجرا خواهد کرد و راهبرد توسعه دو طرف که مکمل یکدیگر هستند، دارای پتانسیل عظیمی است.

معتقدم همکاری چین و ایران در چارچوب «یک کمربند و یک جاده» می تواند در این زمینه ها پیگیری و تقویت شود:
- ما اعتماد سیاسی متقابل را تقویت و پایه همکاری را مستحکم تر می سازیم. اعتماد، کلید موفقیت است و بدون اعتماد مبادلات بین انسان ها و کشورها میسر نمی شود. کشورهای امتداد جاده ابریشم در مبادلات بیش از دو هزار ساله به اعتماد، دوستی و همکاری دست یافته اند. طی ۴۵ سال پس از برقراری روابط سیاسی، چین و ایران مشکلات و موانع را برطرف کرده و دوستی دیرینه را محکم تر ساخته و همکاری های فیمابین شاهد دستاوردهای برجسته ای بوده است. اکنون ما باید با توجه به روحیه مذکور، هماهنگی سیاست ها را تقویت و کماکان از ملاحظات اصولی یکدیگر حمایت کنیم تا اجماع نظر بیشتری حاصل شده و پایه محکم تری را برای همکاری دوجانبه ایجاد کنیم. ما روابطی مبتنی بر مشارکت جامع راهبردی را برقرار خواهیم کرد و ارتباطات بین احزاب، دستگاه های قانونگذاری و استان ها و شهرها را گسترش داده و همکاری های چندجانبه از جمله سازمان همکاری شانگهای، سیکا، سازمان ملل متحد و غیره را تقویت و اعتماد سیاسی متقابل را به طور مستمر تقویت و محتوای روابط راهبردی را غنی تر خواهیم ساخت.

- ما روی اصل «منافع متقابل» و «برد- برد» و «رونق و توسعه مشترک» پافشاری می کنیم. پس از اجرای سیاست اصلاحات و «در باز اقتصادی» طی بیش از ۳۰ سال، اقتصاد چین از رشد قابل ملاحظه ای برخوردار بوده است. حجم اقتصادی چین در رتبه دوم جهانی قرار دارد و در حوزه های سرمایه، تکنولوژی، تجهیزات و غیره مزیت های بزرگی داشته و ایران با منابع و نیروی کار فراوان و پتانسیل عظیم بازار در مرحله مهم روند صنعتی شدن و مدرن سازی قرار دارد. چین و ایران از لحاظ منابع و مزیت های همکاری بسیار مکمل یکدیگر هستند. اجرای «برجام»، فرصت جدیدی را برای توسعه روابط فیمابین فراهم خواهد آورد. چین آمادگی دارد با پیوند دادن استراتژی توسعه با ایران و استفاده از مزیت های دو طرف، همکاری های مبتنی بر اصل منافع متقابل را گسترش دهد تا بیشتر به نفع دو ملت بوده و رفاه و رونق مشترک تحقق یابد.

- ما شبکه پیوند راه ها و همکاری عملی را تقویت می کنیم. شبکه پیوند راه ها محور ابتکار «یک کمربند و یک جاده» است. راه اندازی شبکه پیوند راه ها باید توجه خود را به کشورهای آسیایی و حوزه زیربنایی حمل و نقل متمرکز سازد. چین در حوزه هایی از جمله راه آهن، برق، مخابرات، ماشین آلات، متالورژی و مصالح ساختمانی دارای مزیت های آشکار و رقابتی بوده و در سال ۲۰۱۴ چین با اختصاص ۴۰ میلیارد دلار، صندوق جاده ابریشم را تأسیس کرد تا از پروژه های کشورهای در امتداد جاده خشکی و دریایی ابریشم حمایت کند. ایران در مرکز تردد شرق و غرب آسیا واقع شده و جایگاه و موقعیت مطلوبی دارد. چین آمادگی دارد همکاری در حوزه جاده سازی، راه آهن، دریایی و اینترنت با ایران را گسترش داده و گذرگاه شرق و غرب آسیا را ایجاد کند تا تجارت و سرمایه گذاری کشورهای در امتداد این جاده را تسهیل کرده و هزینه های گردش فرا ملی افراد، کالا و سرمایه را کاهش داده و همکاری ها در زمینه های منابع، انرژی و صنعت را تعمیق دهد.

- ما براساس اصل در باز و فراگیر بودن، مبادلات فرهنگی را ترغیب می کنیم. به قول چینی ها، «انسان ها از طریق دل با یکدیگر آشنا می شوند.» ضرب المثل فارسی «دل به دل راه دارد» نیز هم معنای آن است. کشورهای مختلف، ملیت های مختلف و تمدن های مختلف در تبادلات فرهنگی باید روی یادگیری متقابل و همزیستی و هماهنگی پافشاری کنند. فرهنگ چین و ایران نقاط قوت متفاوت دارد. ملت دو کشور در جریان رفت و آمد ها از یکدیگر می آموختند. ما باید تبادلات در زمینه های فرهنگ، آموزش و پرورش، مطبوعات، انتشارات و گردشگری را گسترش داده و مبادلات بین جوانان و دانش آموزان را تشویق کنیم تا روحیه جاده ابریشم نسل به نسل انتقال یابد و ملت دو کشور دست به دست یکدیگر به جلو حرکت کنند.

انار، میوه ای است که در زمان قدیم از ایران وارد چین می شد، نماد زایش و باروری است و در چین به سمبل رونق و رفاه تبدیل شده است. در عین حال انار شاهد رفت و آمدهای دوستانه مردم در امتداد جاده ابریشم بوده و همچنین گویای نائل آمدن دستاوردهای بیشتری در زمینه همکاری دو کشور در آینده است. پکن و تهران چند هزار کیلومتر با یکدیگر فاصله دارند، اما دوری مسیر، نمی تواند مانع نزدیکی و همکاری دو کشور شود و نمی تواند از تقویت مراودات و دوستی دو ملت ممانعت کند. ما آمادگی داریم با تشریک مساعی با ایران چشم انداز روشنی را در آینده روابط چین و ایران ترسیم کنیم.
*رئیس جمهوری خلق چین