دریاچه ارومیه در دوراهی فنا و احیا

به گزارش نما به نقل ازایسنا: در حالی که وزیر نیرو از بهبود وضعیت دریاچه ارومیه خبر می‌دهد ، مدیرکل بحران استانداری آذربایجان شرقی معتقد است کهاحتمال بیابان‌زایی و بروز طوفان‌های گرد و غبار ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه وجود دارد و بر اساس تحقیقات حتی شهرهای تا شعاع 500 کیلومتری نیز تحت تاثیر ریزگردهای نمکی حاصل از این دریاچه خواهند بود که شهرستان‌های کرج، اراک و حتی خرم آباد را نیز دربرمی‌گیرد.

محدوده اراضی بالادست دریاچه ارومیه تا پیش از ساخت سدها توسط وزارت نیرو 150 هزار هکتار بود که در حال حاضر به 850 هزار هکتار رسیده است علاوه‌بر این نیز در 18 سال گذشته میزان آب روان به سمت دریاچه ارومیه کاهش یافته و به گفته ساعی مدیرکل بحران استانداری آذربایجان شرقی، برداشت‌های غیرمجاز در منطقه به دلیل استفاده از پمپ‌های آب به خصوص در حوزه کشاورزی موجبات کم آبی و خشک شدن دریاچه ارومیه را فراهم کرده است که باید تمهیدات اساسی برای آن اندیشیده شود.

این صحبت‌ها در حالی است که بر اساس آخرین گفته‌های چیت‌چیان وزیر نیرو وضعیت دریاچه ارومیه بهبود یافته است و بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته توانسته‌ایم در دریاچه ارومیه به یک تثبیت دست یابیم و علی‌رغم این‌که در حال حاضر در حوزه دریاچه ارومیه میزان بارش 55 درصد کاهش داشته اما به دلیل این‌که بارش‌ها به صورت برف بوده ، امیدواریم بتوانیم این میزان را نیز جبران کنیم.

به گفته وی در سال‌های گذشته و قبل از این‌که طرح ویژه احیای دریاچه ارومیه به اجرا در بیاید، هرسال 40 الی 45 سانت کاهش ارتفاع دریاچه ارومیه را شاهد بودیم که امسال این میزان تنها حدود 14 سانتی‌متر است.

علاوه بر این نیز به گفته کامران زینال زاده رئیس پژوهشکده مطالعات دریاچه ارومیهسیر نزولی سطح‌ تراز آب دریاچه ارومیه همچنان ادامه دارد اما این سیر نزولی سرعتش نسبت به گذشته کمتر شده است.

وی با بیان اینکه بسیاری از سازمان‌های اجرایی بر احیای دریاچه ارومیه اعتقادی ندارند، اظهار کرد: در بحث احیای دریاچه ارومیه به تغییرات کیفیت آب در بستر دریاچه توجه نکرده‌ایم و تنها به دنبال بالا بردن سطح آب دریاچه هستیم.

زینال زاده با بیان اینکه باید از برداشت‌های غیرمجاز آب جلوگیری کرد، افزود: امروز ما در بدترین شرایط آب قرار داریم به گونه‌ای که این وضعیت را می‌توان ورشکستگی آب قلمداد کرد و متاسفانه در این شرایط سازمان ها مطالعات منسجمی در زمینه پیامدهای خشک شدن دریاچه ارومیه صورت نداده‌اند.

به گفته رئیس پژوهشکده مطالعات دریاچه ارومیه بر اثر کمبود آب، دشت‌های استان نشست کرده، بستر دریاچه ارومیه خشک شده و نمک زیادی از آن بر جای مانده است که باید تدابیر اساسی برای این مساله در نظر گرفته شود.

وی با بیان اینکه در راستای احیای دریاچه ارومیه از سال 91 تا 93 چهار کنفرانس بین المللی صورت گرفته است، افزود: تاکنون ده‌ها رساله و کنفرانس در زمینه خشکی دریاچه ارومیه صورت گرفته اما متاسفانه عملا تمامی اینها اقداماتی کتابخانه‌ای بوده است.

زینال زاده افزود: در زمینه احیای دریاچه ارومیه نقشه راه 10 ساله‌ای را در پیش گرفته‌ایم و برنامه‌ها و اقدامات خود را بر اساس این نقشه پیاده سازی می‌کنیم و باید به این مساله توجه کرد که دریاچه ارومیه در مدت زمان طولانی خشک شده و مطمئنا احیای آن مدت زمان زیادی را می طلبد و در این زمان اندک نمی‌توان در مورد روند احیای آن قضاوت کرد.

رئیس پژوهشکده مطالعات دریاچه ارومیه با بیان اینکه در سال 93 انتظار می رفت که با اقدامات صورت گرفته نظیر هدایت پساب فاضلاب، رها سازی آب سد زیلوه به طرف دریاچه یک میلیارد و 800 میلیون مترمکعب آب به دریاچه ارومیه انتقال یابد،تاکید کرد: از این مقدار فقط 800 میلیون متر مکعب آب به دریاچه انتقال داده شده است و باید به این مساله توجه کرد که تنها ورود آب به دریاچه ارومیه در احیای آن کمک نمی‌کند چراکه در واقع آبی که وارد دریاچه می شود در سطحی وسیع پخش شده و سریعا بخار می‌شود.

به‌طور کلی باید گفت که برداشت‌های بی‌رویه موجب شده تا ما با خشکی دریاچه ارومیه مواجه شویم و این دریاچه‌ای امروز به جای 18 میلیارد مترمکعب آب، تنها 2 میلیارد مترمکعب آب و به جای سطح آبی 4600 کیلومترمربعی تنها 2300 کیلومترمربع داشته باشد که امید می رود بر اساس برنامه‌های درنظر گرفته شده این بحران به زودی برطرف شود.