سیاست افراطی كنترل جمعیت، میراث دولت هاشمی و خاتمی

به گزارش نما به نقل از باشگاه خبرنگران، رهبرمعظم انقلاب با بیان انتقاد از تداوم سیاست کنترل جمعیت بیان داشتند: "در اوائل دهه هفتاد اجرای این سیاست بنابر مصالحی، صحیح بود اما ادامه آن در سالهای بعد خطا بود."



بین سال‌های 65 تا 71 بود که نهاد کنترل جمعیت با بسیج کردن تمام دستگاه‌های تبلیغاتی و اجرایی در نظر داشتند رشد جمعیت کشور را به متوسط جهانی برسانند، سیاستی که در آن زمان مورد توافق بسیاری از مسئولان امر و کارشناسان کنترل جمعیتی بود اما ادامه آن در سال‌های بعد قدری جای تامل داشت.



ایران در بازه سال‌های 65 تا 68 دارای یک رشد جمعیتی چشمگیر بود و این رشد جمعیتی عددی بین 3.7 تا 6.2 را نشان می‌داد که این امر موجب شد تا کارشناس خبره خطر انفجار جمعیت را برای کشور گوش زد کنند و دولت وقت نیز در راستای سیاست کنترل جمعیتی با بسیج کردن تمام دستگاه های تبلیغاتی و اجرایی کشور در مدت زمان سال 65 تا سال 71 توانست موضوع انفجار جمعیتی را کنترل کرده و رشد جمعیتی ایران را به حد متوسط جهانی نزدیک کند. در انتهای سال 1371 بود که میزان باروری به رقم 2.1 کاهش پیدا کرد اما آن چیزی که مدیران به آن توجه نکرده بودند تندروی در این مسئله بود تا صاحبنظران در زمینه رشد و جمعیت با ابراز نگرانی از تندروی دولت وقت(دولت هاشمی رفسنجانی) در کنترل جمعیت خواستار تجدید نظر سیاست های جمعیتی کشور شوند.



***دولت هاشمی طلایه دار سیاست نابودی جمعیت

با کنترل جمعیت در اوایل دهه 70 اما دولت در سیاست‌های کنترل جمعیت خود تجدید نظر نکرد و کماکان برای کنترل جمعیت کشور ردیف بودجه مالی در نظر می‌گرفت چرا که در آن سال‌ها دولت هاشمی در صدد جا انداختن شعار "دو بچه کافی است" بود.



سیاست‌های غلط دولت هاشمی تا بدان جا ادامه پیدا کرد که مسئولان امر در دولت وی بدون در نظر گرفتن هشدارهای کارشناسان جمعیتی و نهادهای مسئول در کشور، برای کنترل جمعیت طرح ارائه می‌کردند و بودجه اختصاص می‌دادند تا این سیاست غلط ایران را به سمت رشد منفی جمعیت هدایت کند.

در واقع یک سازماندهی برای بررسی وضعیت جمعیت کشور با بدنه کارشناسی خبره صورت نگرفت و یک آهنگ یکنواخت در موضوع کنترل رشد جمعیت ادامه یافت.



***دولت خاتمی دنباله رو دولت هاشمی

هشدارهای مراجع تقلید و دلسوزان نظام کافی نبود تا اینکه با کنار رفتن دولت هاشمی دولت اصلاحات نیز جا پای دولت هاشمی گذاشت.

با روی کار آمدن دولت خاتمی نه تنها بودجه در نظر گرفته شده برای کنترل جمعیت تغییری نکرد، بلکه در طی سالیان حضور این دولت بر مسند کار بودجه کنترل جمعیت افزایش نیز داشت.



در واقع از سال 71 تا پایان دولت اصلاحات بویژه در دولت خاتمی با همراهی کابینه در طی مدت 15 سال چنان ضربه‌ای به میزان رشد جمعیت کشور وارد کردند که علاوه بر نهادهای داخلی مسئول نهادهای بین المللی نیز از آغاز فاز جدیدی از جمعیت سالمندی کشور خبر دادند و بیان کردند ایران جز 10 کشوری است که به سرعت به سمت جمعیت کهن سالی حرکت می‌کند به طوری که طی سال‌های آینده جایگاه ششم جهان را در جمعیت سالمندی به خود اختصاص خواهد داد.



بر اساس گزارشی که از سوی سازمان ملل در سال 2010 منتشر شد آمده بود که اگر ایران به همین صورت به ادامه جایگزینی جمعیتی بپردازد و برنامه‌ای برای تعادل آن نداشته باشد در 80 سال آینده 47 درصد آن را افراد سالمند بالای 60 سال در برمی‌گیرند و این درحالی است که در خاورمیانه کشورهای عربستان و قطر دارای بیشترین رشد جمعیتی در میان سایر کشورهای منطقه هستند.



***کاهش جمعیت در ایران واقعیت تلخی که در حال شکل گیری است

کاهش جمعیت و جایگزینی آن در کشور نه تنها در حوزه اقتصاد ضربات سنگینی را وارد خواهد کرد بلکه در عرصه امنیتی و نظامی و سیاسی نیز کشور را با مشکل مواجهه خواهد ساخت.

از یک سو جمعیت سالمند کشور در حال افزایش است که این امر موجب خواهد شدکه چتر حمایتی دولت در خصوص بیمه بازنشستگی،تامین اجتماعی و... افزایش یابد که به معنای باری مضاعف بر دوش بخش اقتصادی دولت است که با وجود 47 درصد سالمند در 80 سال آینده بخش عظیمی از قوای اقتصادی کشور مصروف تامین هزینه های حمایتی مذکور خواهد شد.

این نکته را نیز باید مورد توجه قرار داد که پایین آمدن نرخ رشد جمعیتی به معنای کاهش نیروی کار است و این به معنای وارد کردن نیروهای کار و تکنسین ها از سایر کشورهای جهان است که خود راه دیگری برای گسترش فرهنگ بیگانه در کشور خواهد بود و علاوه بر این نکته باید به خروج ارز و تبعات اقتصادی آن نیز توجه کرد.



***رشد جمعیت ایران 34 سال دیگر به صفر می‌رسد

در همین حال مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت ثبت احوال در مصاحبه با ایلنا گفت: پیش بینی می‌کنیم در سال 1410 تا سال 1420 اگر رشد جمعیت از این مقدار کمتر نشود، جمعیت کشور در نهایت به صد میلیون نفر افزایش یابد و سپس متوقف خواهد شد و به رشد جمعیتی صفر خواهد رسید. در واقع برای سال 1425 با شرایط موجود رشد جمعیتی صفر را پیش بینی می‌کنیم.



***سیاست‌های افراطی کاهش جمعیت ساختار جمعیت را به هم ریخت

در برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار بود در سال 90 نرخ رشد جمعیت کشور به 3.2 درصد برسد اما نرخ رشد جمعیت به سرعت کاهش یافت به طوری که متوسط تعداد فرزند به سطح جانشینی یعنی زیر 1.2 رسیده و احتمال منفی شدن رشد جمعیت و بعد از آن به هم ریختن ساختار جمعیت وجود دارد.



***سیاست اشتباه کنترل جمعیت و هشدارهای رهبر معظم انقلاب

رهبر انقلاب با بیان انتقاد از تداوم سیاست کنترل جمعیت بیان داشتند: "در اوائل دهه هفتاد اجرای این سیاست بنابر مصالحی، صحیح بود اما ادامه آن در سالهای بعد خطا بود."
رهبر معظم انقلاب هم با تعدیل جمعیتی در زمان حاضر مخالف بوده و در این زمینه در دیدار با کارگزاران نظام فرمایشاتی را بیان داشتند.ایشان در خصوص جمعیت فرمودند: "من این را همین جا عرض بکنم؛ جمعیت جوان و بانشاط و تحصیلکرده و باسواد کشور، امروز یکى از عاملهاى مهم پیشرفت کشور است.



در همین آمارهائى که داده میشود، نقش جوانهاى تحصیلکرده و آگاه و پرنشاط و پرنیرو را مى‌بینید. ما باید در سیاست تحدید نسل تجدیدنظر کنیم. سیاست تحدید نسل در یک برهه‌اى از زمان درست بود؛ یک اهدافى هم برایش معین کردند. آنطورى که افراد متخصص و عالم و کارشناسان علمىِ این قسمت تحقیق و بررسى کردند و گزارش دادند، ما در سال 71 به همان مقاصدى که از تحدید نسل وجود داشت، رسیدیم. از سال 71 به این طرف، باید سیاست را تغییر میدادیم؛ خطا کردیم، تغییر ندادیم. امروز باید این خطا را جبران کنیم. کشور باید نگذارد که غلبه‌ى نسل جوان و نماى زیباى جوانى در کشور از بین برود؛ و از بین خواهد رفت اگر به همین ترتیب پیش برویم؛ آنطورى که کارشناسها بررسى علمى و دقیق کردند. اینها خطابیات نیست؛ اینها کارهاى علمى و دقیقِ کارشناسى‌شده است. اگر چنانچه با همین وضع پیش برویم، تا چند سال دیگر نسل جوان ما کم خواهد شد - که امروز قاعده‌ى جمعیتى ما جوان است - و بتدریج دچار پیرى خواهیم شد، بنابراین مسئولان باید با جدیت در سیاست کنترل جمعیت تجدید نظر کنند و صاحبان رسانه و تریبون از جمله روحانیون در جهت فرهنگ سازی این موضوع اقدام کنند".



***جمعیت 150 میلیونی را اولین بار امام مطرح کردند

ایشان در بخش دیگری از فرمایشات خود در جمع کاگزاران نظام فرمودند: "بعد از گذشت چند سال، جمعیت کشور هم کاهش پیدا خواهد کرد؛ چون پیرى جمعیت با کاهش زاد و ولد همراه است. یک زمانى را مشخص کردند و به من نشان دادند، که در آن زمان، ما از جمعیت فعلى‌مان کمتر جمعیت خواهیم داشت. اینها چیزهاى خطرناکى است؛ اینها را بایستى مسئولین کشور بجد نگاه کنند و دنبال کنند. در این سیاست تحدید نسل حتماً بایستى تجدیدنظر شود و کار درستى باید انجام بگیرد. این مسئله‌ى افزایش نسل و اینها جزو مباحث مهمى است که واقعاً همه‌ى مسئولین کشور - نه فقط مسئولین ادارى - روحانیون، کسانى که منبرهاى تبلیغى دارند، باید در جامعه درباره‌ى آن فرهنگ‌سازى کنند؛ از این حالتى که امروز وجود دارد - یک بچه، دو بچه - باید کشور را خارج کنند. رقم صد و پنجاه میلیون و دویست میلیون را اول امام گفتند - و درست هم هست - ما باید به آن رقمها برسیم".



پس از فرمایشات مقام معظم رهبری بود که دکتر محمد اسماعیل مطلق، مدیر کل سلامت، خانواده، جمعیت و مدارس وزارت بهداشت با صدور بیانیه‌ای از صفر شدن ردیف بودجه برای کنترل جمعیت خبر داد.

در بخشی از این بیانیه آمده است: با توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری در سال 1390 مبتنی بر پرداختن به افزایش جمیعت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همه برنامه‌ها را در راستای پرداختن به اهداف سلامت خانواده‌ها و با توجه ویژه به سلامت مادران، نوزادان و کودکان و سلامت باروری منعطف نموده است. لذا در این ارتباط اعتبار ذیل ردیف 129000 با کد طبقه بندی 30306 برای کمنترل جمعیت در سال جاری حذف شده و صفر می‌باشد.



***اقدامات عملی وزارت بهداشت برای افزایش جمعیت

بعد از انتشار بیانیه صفر شدن ردیف بودجه کنترل جمعیت توسط وزارت بهداشت بود که دکتر محمد اسماعیل مطلق در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران گفت: ما نه تنها در راستای کنترل جمعیت برنامه‌ای نداریم بلکه برنامه ریزی‌هایی هم برای اقدامات تشویقی در خصوص افزایش باروری‌های ایمن در این اداره انجام داده‌ایم.

ما در این اداره کل به سلامت باوروری و خانواده می‌پردازیم و در واقع هیچ قانون، برنامه و یا مصوبه‌ای برای کنترل جمعیت در این وزارتخانه وجود ندارد.