حضور پرشور مردم ايران در انتخابات هفتم اسفند سال 1394، اين روز را در تاريخ انقلاب اسلامي ماندگار كرد. مقام معظم رهبري در ماه‌هاي اخير در بيانات متعدد با دعوت از مردم و فعالان سياسي براي حضور در انتخابات، حتي كساني كه به نظام اسلامي نيز معتقد نبوده و دل در گرو اعتلاي ايران دارند، زمينه‌‌ساز اصلي اين حضور پرشور بودند و البته شوراي محترم نگهبان و وزارت كشور و ديگر دستگاه‌هاي اجرايي نيز با اتخاذ تمهيدات لازم مقدمات آن را فراهم كردند.
در آغاز امسال زماني كه مقام معظم رهبري شعار سال را «دولت، ملت، همدلي و همزباني» اعلام كردند، روند مذاكرات هسته‌اي و انتخابات همزمان مجلس شوراي اسلامي و خبرگان رهبري دو تحول مهم در سال جاري، از سوي فعالان سياسي به عنوان دو فراز مهم در سال 94 قلمداد شد كه تحقق آن مي‌توانست تجلي‌بخش شعار سال باشد. اكنون كه مذاكرات هسته‌اي به برجام رسيده و انتخابات هفتم اسفند نيز به عنوان نمادي از مردم‌سالاري ديني، بلوغ سياسي مردم ايران را به رخ جهانيان كشيد، تحقق ابعادي از شعار سال را مي‌توان به ارزيابي نشست.
فارغ از نتيجه قانوني انتخابات و روالي كه بايد براي تأييد نتايج آن از سوي شوراي محترم نگهبان طي شود، انتخابات 94 واجد چند شاخصه اساسي در مقايسه با انتخابات گذشته است كه اجمالاً به آن اشاره مي‌شود.
1 ـ انتخابات اخير به لحاظ حضور همه فعالان سياسي در عرصه رقابت‌ها و شكل‌گيري رقابتي تنگاتنگ ميان جريان‌هاي مطرح سياسي، در زمره انتخابات منحصر به فرد تاريخ كشور بود، مضاف بر اينكه برخلاف انتخابات‌هاي گذشته ليست‌ها از انسجام بيشتري برخوردار بود.
2 ـ پس از انتخابات سال 1388 كه مدعيان اصلاح‌طلبي به اتهام تقلب در انتخابات، كشور را با هزينه سنگيني مواجه ساخته و بستر نفوذ بيشتر دشمن در فرآيندهاي سياسي كشور را فراهم كرده و پس از ناكامي انتخابات بعدي را تحريم كرده بودند، اكنون با حضور در عرصه رقابت‌ها و معرفي نامزد براي اغلب حوزه‌هاي انتخابيه عملاً خط بطلاني بر ادعاي تقلب و ادعاهاي موهوم خود مبني بر عدم سلامت انتخابات كشيدند.
3 ـ ورود مستقيم بيگانگان و ضد انقلابيون در عرصه رقابت‌ها و حمايت از فهرست مشترك اصلاحات و اعتدال، در عين تخريب چهره‌هاي ولايتمدار و انقلابي و بهره‌گيري از شبكه‌هاي ماهواره‌اي و مجازي براي تأثيرگذاري بر افكار عمومي، از شاخصه‌هاي منحصر به فرد اين انتخابات است كه البته نمي‌توان تأثير آن را در بخش‌هايي از كلانشهر تهران ناديده انگاشت، اين امر اگر چه به لحاظ جامعه‌شناختي مستلزم بررسي جداگانه است ولي به طور قطع بايد مدنظر تصميم‌گيران كشور در مورد نتيجه اين انتخابات يا حداقل براي تصويب قوانين بازدارنده براي انتخابات بعدي قرار گيرد.
4 ـ واكنش دولتمردان نسبت به اين انتخابات و مطالبه رأي به اعتدال‌گرايان و تشكيل مجلس معتدل نيز، از نوادر اين انتخابات نسبت به ادوار گذشته است، مضافاً اينكه از برخي اقدامات پوپوليستي نظير واريز عيدي بازنشستگان در شب انتخابات نيز غفلت نشد كه البته نگارنده اين عمل را توهين به ساحت مردم شريف ايران به ويژه اين قشر زحمتكش مي‌داند.
5 ـ اگرچه قضاوت در مورد آرايش نهايي مجلس دهم را بايد به پايان مرحله دوم انتخابات اين مجلس در اوايل سال آينده موكول كرد، اما به‌رغم همه بسترسازي‌هايي كه در بالا اشاره شد، شايد مجلس دهم را تنها مجلسي در سه دهه گذشته بتوان دانست كه همسو با دولت شكل نگرفته و صبغه اصولگرايانه آن غلبه دارد.
6 ـ شرطي‌سازي نتيجه برجام با انتخابات نيز بخشي از سناريوي تبليغي دستگاه بيگانگان بود كه البته با فضاسازي برخي مسئولان و رسانه‌هاي داخلي نيز به عنوان عاملي براي جلب آراي مردم همراستا شده بود. اين امر اگر چه به عنوان يك نقطه مثبت در روند اقبال مردم به انتخابات و فهرست حاميان دولت مؤثر بوده است، اما به طور طبيعي انتظارات از مسئولان را در سال‌هاي باقي‌مانده دولت يازدهم مضاعف مي‌كند.
7 ـ در حالي كه به اذعان همه فعالان سياسي و حتي دولتمردان، خواسته‌هاي اصلي مردم و به ويژه در نقاط محروم، حل مشكلات معيشتي، اشتغال و مقابله با ركود است كه متأسفانه در سال‌هاي اخير به دليل ناكارآمدي‌ها افزايش يافته است و اين امر خود را در رأي مردم در شهرستان‌ها و نقاط محروم نشان داده است مردم غالباً به فهرست اصولگرايان رأي داده‌اند، اما در مورد كلانشهر تهران، به رغم درگير بودن اغلب مردم با همين مشكلات، مؤلفه‌هاي ديگري را مي‌توان در رأي، نظير تغييرات فرهنگي و سبك زندگي مؤثر دانست كه در جاي خود جداگانه بايد مورد بررسي قرار گيرد.
8 ـ انتخابات اخير بار ديگر ثابت كرد كه انتخابات در ايران واقعي و مظهر مردم‌سالاري است، لذا هر مرحله آن بايد تجربه‌اي به ويژه براي دوستداران انقلاب اسلامي باشد تا با ارزيابي روندهاي گذشته، از آن براي اصلاح حركت‌هاي آينده بهره بگيرند.
نگاهی متفاوت به انتخابات هفتم اسفند
عباس حاجی‌نجاری
۱۳۹۴/۱۲/۱۰
