انتخابات با همه چالشها و سختيهاي خود سرانجام با راهيابي 220 نماينده به مجلس پايان يافت. هرچند هنوز 70 كرسي باقيمانده است تا مردم در مرحله دوم تكليف آن را روشن كنند ولي همه اين را ميدانند كه از درون مرحله دوم انتخابات، گفتمان خاصي بيرون نميآيد و تنها يك رقابت روتين و ساده بدون طرح شعارهاي جديد تكرار ميشود. در اين انتخابات بيش از دوسوم كرسيهاي مجلس تغيير كرد و بهارستان قرار است چهرههاي جديدي را به خود ببيند. اتفاقي از اين جنس هم خوشايند است و هم ناخوشايند. خوب است از آن جهت كه انرژي تازهاي به بهارستان دميده ميشود و آدمهاي جديد با انرژي بيشتر در صورت درك نياز مردم و اهميت اين دوره در سرنوشت كشور و انقلاب، با توان بالاتري ميتوانند مجلس را براي پيشبرد اهداف انقلاب و پيشرفت كشور، آنگونه كه رهبر معظم انقلاب در انتظاراتشان از مجلس جديد بيان فرمودند، مسير حركت خود را تعيين ميكنند و در آن راستا گام برميدارند.
ناخوشايند است از آن جهت كه اگر مبناي رفتار و عمل آينده اين گروه از نمايندگان جديد كه به مجلس راه يافتهاند، متأثر از فضاي تبليغاتي جريانهاي سياسي آنها باشد، ممكن است خواستههاي اصلي مردم به فراموشي سپرده شود و آني اتفاق افتد كه در برخي مجالس گذشته به ويژه مجلس ششم رخ داد. هرچند بازگشت فضاي مجلس ششم بار ديگر در مجلس دهم دور از انتظار خواهد بود. امروز تقريباً همه حداقل در حد حرف و شعار معتقدند دوره رقابت و شعارهاي تبليغاتي تمام شده و از اين پس بايد رفاقت را جايگزين رقابت كرد و آستين همت را بالا زد تا مشكلات پيشروي مردم را يكي پس از ديگري حل كرد. اين رويكرد هرچند پسنديده است ولي نميتوان با دستهاي آلوده و افكار ناصواب، مسير صواب و صراط مستقيم را به راحتي طي كرد، مگر آنكه رفتارهاي گذشته را چراغ راه هدايت براي آينده دانست تا با رفع كژيها، مسير هدايت هموار شود.
در انتخاباتي كه گذشت آنقدر رفتارهاي نادرست بروز كرد كه اگر آنها ليست شوند به مراتب بسيار بلندتر از همه ليستهاي گروههايي است كه براي حمايت از كانديداهاي مورد نظرشان منتشر كردهاند، اما بسيار بيانصافي است اگر شيرينيهاي اين انتخابات را نيز ناديده گرفت. در تمام اين شيرينيها، شيريني حضور باشكوه مردم بود كه با همه گرايشهاي فكري، حضور در پاي صندوق را برخلاف برخي دورههاي انتخاباتي بر قهر با صندوق رأي ترجيح دادند و حيرت جهانيان را واداشتند. پيرمردي با لگن شكسته و عصاي زير بغل براي طي كردن يك مسير 200 متري، بيش از يك ساعت زمان سپري ميكرد تا به زحمت خود را به حوزه انتخابيه مورد نظرش برساند و تكليف شرعي و حق قانوني خود را ادا كند. مادري به دليل كهولت سن و فرتوتي جسم، توسط فرزندش با وضو و خواندن ذكر خود را به صندوق رأي ميرساند تا طمع دشمنان از اين انقلاب و نظام برداشته شود و هزاران تصوير و سخني كه هر انسان منصفي را با ديدن اين صحنهها به وجد ميآورد.
اينها بخش كوچكي از شيرينيهايي بود كه مردم براي اين انتخابات آن را رقم زدند، اما اين شيرينيها تنها در مردم خلاصه نميشد و بودند كانديداهايي كه صرف پيروزي براي آنها اهميت نداشت و اخلاق ديني هم مبناي تبليغات انتخاباتيشان بود و هم رفتار بروز يافته آنها پس از پيروزي يا شكست در انتخابات. اين كانديداهاي اخلاقمحور، نهتنها تخريب رقيب در مخيله آنها نميگنجد، بلكه فراتر از آن، در سخنراني تبليغاتيشان، از امتيازات اخلاقي، علمي و معنوي رقيب خود ميگفتند و در مقابل رقيب يا رقباي جريان مقابل خود، كوچكترين واكنش منفي، بدگويي يا درشتگويي را روا نميداشتند. در كرمان آيتالله خاتمي، كانديداي جامعه مدرسين، ذرهاي از خود نگفتند و بالعكس از توانمندي، ايمان و داشتههاي معنوي رقباي انتخاباتي همسوي خود، فهرستي بلند عرضه كردند و كوچكترين نكتهاي نيز در رد رقيب معرفي شده از جريان مقابل، اظهار نكردند و مصداق يك تبليغات سالم و اخلاقي را به تصوير كشيدند.
نقطه مقابل اين شيرينيهاي انتخابات، فهرستي بلند از بداخلاقيهايي را ميتوان ليست كرد كه يادآوري آنها رنجشآور است. در همين استان، جماعتي را براي استقبال كسي در فرودگاه بسيج كرده بودند كه برخلاف تبليغات شهري، هيچ نشاني از او حتي به ظاهر از منسوبين امام راحل نبود. به دروغ در سطح شهرستان جيرفت تبليغات گستردهاي انجام داده بودند كه خانم اشرف بروجردي، نوه امام(ره) براي حمايت از كانديداي خاص جريان اصلاحات به اين شهر مسافرت نموده است كه مردم بيخبر از همه جا نميدانستند كه اشرف بروجردي همان مشاور امور زنان وزير كشور دوران اصلاحات است و هيچ نسبتي با بيت امام راحل ندارد. وقتي نتيجه انتخابات مشخص شد و كانديداي مورد نظر آنها حتي با دروغ نسبت دادن وي به بيت امام(ره) نتوانسته بود رأي مردم را كسب كند، به ياد دوره دوم مجلس شوراي اسلامي افتادم كه يكي از روحانيون- كه غالباً در سخنرانيهاي امام راحل در كنار ايشان ميايستاد- از شهرستان طالقان و ساوجبلاغ كانديدا شده بود و براي آنكه از ظرفيت تصويري حضرت امام براي تبليغات انتخاباتي خويش استفاده كند در ايام تبليغات در هر شرايطي خود را در كنار امام(ره) قرار ميداد تا در بخشهاي خبري سيما، تصوير وي در كنار امام پخش شود كه پس از انتخابات، از قضا ايشان نتوانستند رأي لازم را كسب كنند و امام در اولين ديدار وي پس از شكست در انتخابات، با خنده و صراحت فرمودند كه فلاني آن تصاوير نتوانست براي شما كاري بكند. اين رفتار از همان جنس بداخلاقيهايي بود كه در اين دوره از انتخابات كم شاهد آن نبوديم و بودند افرادي در جريان اصلاحات كه از اعتبار امام(ره) براي اعتباربخشي به خود بدون آنكه ذرهاي با انديشه امام راحل قرابتي داشته باشند، سوءاستفاده كردند تا شايد بتوانند در چنين فضاي غبارآلودي از غفلت مردم سوءاستفاده و خويش را به مردم تحميل كنند.
برخي ديگر از تلخيهاي اين انتخابات كه ذهن را مشغول و روح هر آزادهاي را به درد ميآورد به قرار زير است:
1- براي اولين بار برخي مسئولان، جايگاه مسئوليتي خويش را فراموش كرده و با باز كردن صفحهاي براي خود در اينستاگرام و توئيتر، حرفهاي نسنجيده و حتي ضديت با ارزشهاي انقلاب زده و توصيهها و رهنمودهاي امام(ره) و رهبر معظم انقلاب را ناديده گرفتند تا آنجا كه اين سخنان و فيلمها بدون دخل و تصرف از شبكههاي رسمي رسانهاي دشمن پخش ميگرديد و جماعتي از ضدانقلاب سخنان اين مسئول جمهوري اسلامي را در قالب ميزگرد و... به تحليل ميگذاشتند و براي آن نسخه عملياتي پيشنهاد ميكردند. مصلحتسنجهاي نظام، مصالح نظام و انقلاب را فداي خواستههاي شخصي و اميال نفساني خويش ميكردند تا شايد از اين رهگذر بتوانند سبد رأي خود را پرتر و به تعبير خودشان حريف را بايكوت كنند.
2- براي اولين بار بود كه فضاي تبليغات انتخاباتي آنقدر سنگين شده بود كه حتي كانديداهايي كه آمده بودند با طرح برنامههاي خود براي آينده كشور در بستر قانونگذاري، افكار عمومي را روشن كرده و در صورت توفيق مردم را به سمت ديدگاه و نظر خويش جلب كنند، مجال طرح اين مباحث را پيدا نكردند و دعواهاي جرياني، مانع از طرح مباحث اساسي كشور شد. در اين انتخابات، نه فضاي مناسب براي طرح گفتمانها بود و نه محيطي براي ارائه برنامههاي آينده مجلسي كه قرار است با چنين كانديداهايي شكل گرفته و ريل پيشرفت كشور را در فضاي پس از برجام هموار كند.
3- از تلخيهاي اين انتخابات حضور آدمهاي آلوده با پولهاي آلوده براي تغيير ذائقه مردم بود. كساني كه به يكباره وارد عرصه انتخابات شده و تلاش كردند با جذب برخي كانديداها و هزينههاي ميلياردي، فضاي سالم تبليغات را به انحراف بكشانند. آنگونه كه براي ورود چند نماينده در مجلس، چندين ميليارد از منابع مشكوك به يك استان تزريق ميشود تا شايد تغييري در نگاه مردم حاصل گردد. آنچه كرباسچي و برخي افراد شاخص كارگزاراني در مجلس پنجم انجام دادند در اين انتخابات نيز ردپاي آنها در خرج كردنهاي بيحساب و كتاب ديده ميشد.
4- تخريب چهره نهادهاي قانوني كشور از جمله شوراي نگهبان كه از مدتها پيش زنگ آن توسط جماعتي معلومالحال به صدا درآمده بود، از تلخيهاي اين انتخابات بود و شايد تلخترين جايي كه تلخي آن هيچگاه از كام دلسوزان و مردم انقلابي ايران خارج نخواهد شد همين هجمه به شوراي نگهبان و افراد مؤثر در آن بود. غافل از آنكه هرگونه حركت در اين مسير، بسترساز اقدامات ديگر و زمينهساز تخريب دستگاهها و نهادهاي ديگر انقلاب خواهد شد. اين انتخابات تمام شد و ناخواسته از كساني كه انتظار آن نميرفت، رفتارهايي سر زد كه نبايد سر ميزد. اكنون بايد به دنبال ترميم فضاي تخريب شده بود و اين در صورتي امكانپذير است كه بر رفتارهاي گذشته تأمل كرده و با محاسبه عمل، آنجايي كه ظلمي را به نظام روا داشتهايم استغفار كرده و آنجايي كه ظلمي شخصي بر ما عارض شده به خاطر منافع انقلاب و سربلندي نظام اسلامي و كور كردن چشم طمع دشمنان سكوت اختيار كنيم.
تلخ و شیرینهای انتخابات
حسن رشوند
۱۳۹۴/۱۲/۱۲