اقتصاد مقاومتی به معنای ریاضت اقتصادی نیست/ اقتصاد مقاومتی با شعار و بخش نامه محقق نمی شود

عبدالمجید شیخی کارشناس اقتصادی در گفت وگو با سایت خبری نما با بیان اینکه از سال 1389 رهبر معظم انقلاب درباره اقتصاد مقاومتی بیاناتی ابراز فرموده اند اظهارداشت: بر اساس این بیانات معظم له انتظارات خود از این مفهوم و ابعاد آن را در سخنرانی های مختلفی ابراز فرموده اند و نامگذاری سال 1395 به عنوان سال« اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل» دال بر این مسئله است که اقتصاد مقاومتی تاکنون توسط دولت اجرا نشده و صرفاً به شعار اکتفا کرده است.

وی خاطرنشان کرد: از مجموعه رهنمود های ایشان بر می آید که اقتصاد مقاومتی نه یک تاکتیک و نه یک واکنش کوتاه مدت و نه یک برنامه همچون برنامه یک ساله (بودجه) ویا برنامه پنج ساله، بلکه اقتصاد مقاومتی یک راهبرد دراز مدت مدیریت و اداره اقتصاد جمهوری اسلامی ایران و یک رژیم والگوی اقتصادی اجتماعی ویژه برای نجات، مصونیت بخشی، رشد، پیشرفت و تعالی جامعه اسلامی با تکیه بر مبانی اقتصاد اسلامی بویژه در شرایط کنونی جهانی، است.

وی با بیان اینکه مبانی نظری این الگو و رژیم اقتصادی بر اساس الگوی اقتصادی اسلامی و با تطبیق با شرایط بومی جامعه اسلامی ایران تدوین می شود، بیان داشت: با این مشخصه راهبرد اصلی برای طرح تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز تبیین می شود. در این الگو سامانه اقتصاد کشور با تمام ابعاد دیگرش به گونه ای تنظیم می شود که در کشاکش بحران های جهانی هرچند متاثر شود ولی با اتکا به توان درونی خود چنان استحکامی دارد که آسیب نمی بیند. لذا ارتباط با دنیای خارج یک ارتباط بده بستان طبیعی و نه یک طرفه و از موضع ضعف درونی اقتصاد است.

عضو هیئت علمی اضافه کرد: در این الگو خود اتکایی و خود کفایی در چارچوب استعداد های طبیعی و سرمایه انسانی بالقوه و بالفعل از طریق راهکار بالفعل کردن استعدادها دنبال می شود.

وی مشخصه این راهبرد را کسب قدرت چانه زنی در اقتصاد جهانی با برخورداری ازنشان های تجاری( برند های) تولید در محصولات راهبردی دانست و عنوان داشت: با اتکای به این توانایی ها، اقتصاد از ناحیه آن بخش از محصولاتی که امکان تولید آنها در داخل وجود ندارد دچار چانه پذیری نشود و از ناحیه سیاستهای استعمار مانند تحریم های قدرت های شیطانی آسیب نبیند.

وی با خاطرنشان کردن این مسئله که این اقتصاد رژیم تجاری سه بُعد دارد، گفت: بطور همزمان و توامان به دنبال سیاست جایگزینی واردات همراه با سیاست افزایش صادرات محصولات راهبردی (استراتژیک) و همراه با سیاست صرفه جویی و افزایش ضریب کارایی هزینه ارزی است و البته این نوع اقتصاد، الگویی بومی شده است که متکی به رشد درون زا است.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه ارتباط با بیرون با هدف تامین و تکمیل هر چه تمامتر مسیر رشد و پیشرفت درون زا تنظیم می شود، اظهار داشت: در این الگو، یک نظام و فرآیند منسجم مصلح در جهت اصلاح وضعیت موجود اقتصاد سازمان می یابد تا بر اساس اصل و قاعده مدار جهت یافته طبیعی « چرخه تبعیت کلیه عوامل بازار و متغیر های اقتصادی از جاذبه مصرف نهایی خانوار» فرآیند « نظام و الگوی مصرف-توزیع/ خدمات- تولید ستانده های نهایی- توزیع نهاده ها- تولید نهاده ها - خدمات- زیر ساخت ها » را با شیوه مهندسی معکوس و پس از آسیب شناسی تام درمان نماید.

وی ادامه داد: این الگو و رژِیم مبانی اصلی اش را از مکتب اسلام و بویژه دستورات اقتصادی اقتصاد اسلامی اخذ می کند. بعلاوه این الگو دارای ویژ گی هایی دیگری است؛ درپی مردمی کردن و بکارگیری و شکوفایی استعدادهای خدادادی کشور است و همچنین در پی کسب قدرت چانه زنی در بازار های بین المللی و شکستن انحصارات سلطه آور و گریز از چانه پذیری بویژه در بازار های محصولات راهبردی اعم از فرآوری نشده تا فرآوری شده با فناوری پیشرفته است.

این استاد دانشگاه در ادامه بیان داشت: همچنین این الگو بدنبال برقراری عدالت اجتماعی و اقتصادی است و طبیعتاً در این راستا تولید محور نیز است و در همین راستا به دنبال بومی سازی فناوری در تمام زمینه ها با رویکرد بازار های بین المللی است.

شیخی گفت: این الگو به دنبال بالندگی بخش حقیقی اقتصاد و تجویز حداقل لازم و ضروری بخش مجازی( نظام خدماتی نرم،پولی و تجاری) بر اساس مبانی فقه اسلامی است و به همین دلیل در مسیر حرکت دراز مدت، عبور از خوان های آسیب زدایی—کنش های تدافعی—باز پروری عوامل تولید،کنش های استقامتی¬،کنش های تهاجمی تا مرحله پایداری و ثبات درونی و اثر گذاری بر بازارها و اقتصادی های بیرونی همراه با رشد و پیشرفت مستمر است.

این کارشناس اقتصادی در اداه به بیان اهداف این الگوی اقتصادی پرداخت و اظهار داشت: اصلاح و مدیریت الگوی مصرف، اصلاح و مدیریت بازار های کالاها و خدمات، بازارکار، بازارمالی و پولی و سرمایه، باز تعریف دولت و ایفای وظایف عام المنفعه( کالاهای عمومی=Public Goods ): نظارت ، تنظیم بازار، حمایت،کنترل، ارزشیابی، نظام تشویق و تنبیه و تعزیرات و مبارزه با فساد و تکیه بر بنگاههای دانش بنیان در جهت تقویت تولید از اهداف آن است.

وی در بیان ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی عنوان داشت: امنیت اقتصادی دو بُعد مهم دارد؛ یکی از جنس نرم برای ایجاد ثبات شرایط اقتصادی با کمینه سازی تورم است و دیگری از جنس سخت و از نظر فیزیکی برقراری امنیت جانی و مالی فیزیکی برای عوامل اقتصادی است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اقتصاد مقاومتی به دنبال ایجاد ایمنی دربرابر بحران ها و تحریم های اقتصادی بین المللی و کسب توانایی واکنش هوشمند به تغییرات محیطی است. اگر به ترتیب و چینش هوشمندانه و حکیمانه امام خامنه ای در نام گذاری سالهای گذشته دقت شود این اقتصاد دارای خصال عام ذیل است:

وی در ادامه ریاضت اقتصادی را با اقتصاد مقاومتی مقایسه کرد و بیان داشت: اما در مقام مقایسه ریاضت اقتصادی عملاً یک سیاهه و برنامه « جیره بندی » از جنس «واکنش ناچاری» در مواقع اضطرار است و بسان تقسیم باقیمانده آذوقه توسط رهبر یک گروه گرفتار در طوفان دریا و یا بیابان خشک و یا منطقه منجمد شمالی و جنوبی می ماند.

این عضو هیئت علمی ادامه داد: الگوی اقتصاد مقاومتی در مقایسه با برنامه ریاضت اقتصادی که در مواقع بحران برخی از کشورها اجرا می کنند و بخصوص در مقایسه با برنامه اخیر کشورهای اروپایی برای مقابله با بحران هشت ساله که از سال 2008 آغاز شده ، تفاوت های فاحشی دارد.

وی در بیان تفاوت های دو الگوی اقتصاد مقاومتی و ریاضت اقتصادی گفت: ریاضت اقتصادی یک برنامه کوتاه مدت،تصادفی با آزمون و خطا ولی اقتصاد مقاومتی یک الگو از جنس باز سازی تدریجی است. ریاضت اقتصادی یک واکنش اضطراری وتاکتیکی ولی اقتصاد مقاومتی یک حرکت بنیادی پیشرفت و راهبردی است.

وی افزود: ریاضت اقتصادی یک برنامه انقباضی هزینه با رویکرد کاهش هزینه های عمومی دولت و بخش عمومی است ولی اقتصاد مقاومتی یک الگو منسجم همه جانبه ، در برگیرنده همه ابعاد جامعه برای شکوفایی استعداد های درونی سامانه اقتصاد در جهت انبساط نظام تولید و فعالیت های اقتصادی حقیقی است. ریاضت اقتصادی یک برنامه جبرانی بدون هدف در جهت تبدیل فشارها و بازگشت به تعادل موقتی در الگوی موجود نظام سرمایه داری است ولی اقتصاد مقاومتی یک الگوی جایگزین با هدف تغییر همه جانبه شرایط و بنا گذاری یک سامانه جدید است.

شیخی اضافه کرد: نسخه ریاضت اقتصادی با رویکرد تایید وضعیت درونی موجود با برون گرایی و تزریق پول بی پشتوانه اجرا می شود ولی اقتصاد مقاومتی یک الگو درون گرا با رویکرد اصلاح درونی با راهبرد اصلاح الگوی مصرف و تقویت تولید داخلی است. ریاضت اقتصادی یک واکنش مجدد نا عادلانه منبعث از یک الگوی عدالت گریز است ولی اقتصاد مقاومتی درصدد طراحی یک الگوی جدید عدالت محور است.

وی ریاضت اقتصادی در جامعه اروپایی را حاصل یک اجماع فکری بیرونی ویک برنامه تحمیلی اتحادیه اروپا، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی دانست و اظهار داشت: ولی اقتصاد مقاومتی یک الگوی بومی است. ریاضت اقتصادی یک عقب گرد راهبردی از الگوی سرمایه داری و اعتراف عملی به شکست نظام اقتصاد لیبرالیستی است ولی اقتصاد مقاومتی در جهت اثبات پدیده قدیم وحیانی نظری و عملی جدید و یک الگوی جدید بر مبنای الگوی موفق عملی اسلامی است. ریاضت اقتصادی انسجام یک برنامه را ندارد ولی اقتصاد مقاومتی یک الگو مبتنی بر برنامه خواهد بود ((انشاء الله)) .