ورود به دومین اثر ملی طبیعی ایران، ممنوع شد

به گزارش نما - ایسنا نوشت: 7 ماه از اجرای طرح ممنوعیت ورود به «باداب سورت» می‌گذرد، اکنون دسترسی به دومین اثر طبیعی ملی بی‌آنکه تغییری در احیاء و ترمیم حوضچه‌ها ‌حاصل شده باشد، آزاد شده است. این را مردم محلی و البته راهنمایانی می‌گویند که تمام این 7 ماه ممنوعیت را بی‌وقفه در باداب سورت تور اجرا کرده‌اند.

باداب‌سورت، چشمه‌های پلکانی تراورتنی کم‌نظیری در جهان است که در روستای اُروست، بخش چهاردانگه‌ی شهرستان ساری واقع شده و بعد از دماوند، دومین میراث طبیعی ایران در فهرست آثار ملی است که در سال‌های اخیر به دلیل حجم تردد به داخل حوضچه‌ها با خشکی و تغییر رنگ مواجه شده است. بنابر اظهارات مردم روستای اُروست، در پایان هفته حدود 300 تا 400 دستگاه خودرو در منطقه حضور دارد.

شهریور 94 شورای تامین ساری ورود به چشمه‌های باداب سورت را ممنوع اعلام کرد. انگیزه، احیا و ترمیم طبیعی حوضچه‌ها در یک دوره تنفس موقتی بود. از حدود یک ماه قبل و دقیقا پیش از آغاز نوروز که اوج سفرهای داخلی است، معاون گردشگری استان مازندران ورود به سایت طبیعی باداب سورت را آزاد اعلام کرد. «مهران حسنی» معتقد بود، روح به چشمه‌های باداب سورت دمیده شده است.

مردم محلی اما حرف دیگری می‌زنند. یکی از ساکنان روستایی در نزدیکی باداب سورت به ایسنا می‌گوید: حتی زمانی که ورود به این چشمه‌ها ممنوع اعلام شد، باز هم مردم به این منطقه می‌آمدند. آخر هفته‌ها ورودی روستای «اروست» پر از ماشین‌های سواری و مینی‌بوس تورهای گردشگری بود.

با این حال «دلاور بزرگ‌نیا»، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران از اجرای طرح کنترل آمد و شد گردشگران به باداب سورت، راضی به نظر می‌آید. او به ایسنا می‌گوید: ورود بسیاری از تورها به این اثر طبیعی کنترل شده و گردشگران با هماهنگی وارد منطقه می‌شوند، آژانس‌های گردشگری هم برای اجرای تور در این منطقه شناسایی شده‌اند.

فنس‌کشی در اطراف این سایت طبیعی و استقرار یگان حفاظت از جمله اقداماتی بود که طبق اظهارات مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان مازندران برای حفاظت از اثر این طبیعی ملی انجام شد. اقداماتی که به گفته‌ی بزرگ‌نیا، در دوره‌ای مردم چندان اعتنایی به آن نمی‌کردند و حتی گاهی به مخالفت با آن نیز می‌پرداختند.

علی شادلو که مسؤلیت کمپین «قلب من برای میراث‌مان می‌تپد» را به عهده دارد، مهرماه سال گذشته با توجه به تخریب حجم قابل توجهی از حوضچه‌های «باداب سورت» طی سال‌های گذشته به دلیل نا آگاهی و اطلاعات عمومی ضعیف مردم از موقعیت و شرایط ژئوتوریسمی مهم این منطقه در قالب اثر ثبت شده ملی به منظور تغییر نگاه مردم محلی، همکاری و تعامل فعالان این حوزه و نیز جلب حمایت تصمیم‌سازان فرابخشی، نخستین برنامه‌ی اجرایی این کمپین را به محض راه‌اندازی آن، به پاکسازی باداب سورت اختصاص داد.

او درباره وضعیت باداب سورت با توجه به دسترسی آزاد گردشگران به این اثر طبیعی کمیاب به ایسنا می‌گوید: اخیرا به باداب سورت نرفته‌ام، اما با محلی‌ها در ارتباط مستمر هستم، اطلاع دارم ورود تورها به این منطقه همچنان در جریان است و مردم مانند گذشته داخل حوضچه‌ها می‌شوند.

شادلو اظهار می‌کند: اگر مسؤولان مازندران معتقدند آمد و شد گردشگران به داخل حوضچه‌های باداب سورت کنترل شده و اوضاع آن به‌سامان است، مستنداتی ارائه دهند که چه تعداد نگهبان از زمان توقف ورود گردشگران به این منطقه مستقر کرده‌اند. آیا در این مدت مسیری برای رفت و آمد گردشگران آماده شده است؟ جامعه محلی چه آموزش‌هایی دیده‌اند تا خود نگهبان و حامی این اثر طبیعی ملی باشند؟ آیا فنس‌کشی کردن محیط این چشمه‌ها می‌تواند بازدارنده‌ی ورود گردشگران باشد یا همچنان نیسان داخل حوضچه‌ها می‌شود؟

او سپس به بی‌توجهی‌هایی که تا کنون نسبت به آموزش جامعه محلی ساکن در اطراف آثار طبیعی شده اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: سال گذشته وقتی برای پاکسازی باداب سورت رفته بودیم، یکی از راهنماهای محلی از گردشگران‌اش خواست منتظر بمانند تا ما آن منطقه را ترک کنیم و آن‌ها با خیال آسوده وارد حوضچه‌ها شوند، چون نگران بودند ما با آن‌ها برخورد کنیم. برای آن‌که محلی دیگر دست به چنین کارهایی نزنند، چه آموزش‌هایی را فرا گرفته‌اند؟ ما در جریان برنامه «قلب من برای میراث‌مان می‌تپد» به این نتیجه رسیدیم که باید تورگردان‌ها و راهنمایان تور را آموزش دهیم تا حفاظت از این اثر طبیعی برای آن‌ها هم مهم و ارزشمند جلوه کند.

این مدرس و راهنمای تور می‌گوید: من اساسا فرد منتقدی نیستم، اما برای ارائه پیشنهاد در هر یک از این بخش‌ها آمادگی کامل دارم و معتقدم اقداماتی که کمپین انجام داده در حد یک تلنگر بوده و مطمئنم ادامه‌ی آن اثر خود را خواهد گذاشت. ما برای برنامه باداب سورت نزدیک به 10 میلیون تومان هزینه کردیم که فقط حدود شش میلیون تومان آن صرف ساخت یک تابلوی تحلیلی تفسیری 12 متری شد، تابلویی که بنر آن نمی‌دانم بر اثر چه اتفاقی، اکنون افتاده است!

شادلو اضافه می‌کند: تا جایی که می‌دانم و از محلی‌ها شنیده‌ام، در این مدت اتفاق اثرگذاری در باداب سورت نیافتاده است، درحالی‌که ما نمونه‌ها و راهکارهای مدیریتی و عملیاتی تجربه شده‌ای در داخل کشور داریم که موفق‌ترین مورد آن، «تالاب کانی‌برازان» است. تجربیاتی که براحتی می‌توان در این منطقه اجرا کرد و اصلا هم کار سختی نیست.

پایان این هفته کارگروه سامان‌دهی باداب سورت، با حضور مقامات استان مازندران و همچنین مدیرکل کمیته‌های ملی گردشگری که کمیته طبیعت‌گردی نیز زیر مجموعه آن است، همزمان با آغاز تورهای باداب سورت، تشکیل جلسه می‌دهد تا برای سرنوشت دومین اثر ملی طبیعی ایران که درحال رنگ‌باختن است، تصمیم گرفته شود.