دانشگاه ها باید اتاق فكر كشور باشند

به گزارش نما به نقل از مهر، محمدرضا عارف امروز در کنگره آموزش عالی کشور در دانشگاه تربیت مدرس گفت: در آستانه تصویب قانون ششم توسعه هستیم و امیدوارم این همایش بتواند در برنامه های این قانون تاثیر موثری داشته باشد.

وی با اشاره به حضور پرشور مردم در ۷ اسفند و خلق حماسه سیاسی در کشور، افزود: انتظار همگان این است که در مرحله دوم انتخابات نیز مردم حضور پرشوری داشته باشند تا مجلسی در شان مردم و پاسخگوی مطالبات مردم تشکیل شود.

وی در خصوص آموزش عالی کشور نیز گفت: در سال ۵۸ تنها ۱۷۵ هزار دانشجو در کشور وجود داشت که امروز تعداد دانشجویان کشور به ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر افزایش یافته است. بنابراین ما طی سالهای گذشته، در کنار رشد کیفی، رشد کمی نیز داشته ایم و امروز ایران در حوزه آموزش عالی در خارج از کشور جزء کشورهای مدعی به شمار می رود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به وظایف فرابخشی دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: مهمترین وظیفه دانشگاه ها تبدیل شدن به اتاق فکر کشور است و اگر بخواهیم شعارهای انقلاب تحقق یابد و در حوزه های مختلف رشد و تعالی داشته باشیم، باید دانشگاه ها به اتاق فکر تبدیل شوند.

عارف خاطرنشان کرد: دانشگاه ها باید مشخص کنند که کشور طی سالهای آینده باید به کجا برسد. بنابراین دانشگاه ها باید در جهت گیری ها و سیاست گذاری های کلان مشارکت داشته باشند.

وی پاسداری از ارزشهای انقلاب را از دیگر وظایف فرابخشی دانشگاه ها عنوان کرد و گفت: دانشگاه ها سهم اصلی و کلیدی در روند انقلاب اسلامی داشته اند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: نقد و بررسی و تحلیل مسائل نیز بخشی از وظایف دانشگاه ها به شمار می رود زیرا دانشگاه ها ذینفع تحلیل ها نیستند بنابراین می توانند در این زمینه نقش موثری داشته باشند.

عارف عنوان کرد: تحقق شعارهای خود کفایی و خوداتکایی از دیگر وظایف فرابخشی دانشگاه ها به شمار می رود.

وی افزود: امروز از اقتصاد نفتی عبور کرده ایم و مزیت ما برای دستیابی به اولویت های کشور، نیروی انسانی است بنابراین باید محوریت اصلی فعالیت ها را به اقتصاد دانش بنیان اختصاص دهیم که دانشگاه ها نقش بسزایی در این اقتصاد خواهند داشت.

وی اظهارداشت: نظام مند کردن آموزش، پژوهش و فناوری کشور امروز یکی از الزام ها به شمار می رود بنابراین باید تلاش کنیم تا شورای عتف بتواند وظایف خود را به درستی اجرا کند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به وظایف شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم گفت: این شورا چه کارکردی دارد؟ تاکنون چند برنامه به اتکای فناوری بومی تدوین و تولید کرده است؟ ما بیشتر منتظر می مانیم تا در یک کشور برنامه درسی تدوین شود و بعد از آن با کمی تغییر آن برنامه را در دانشگاه ها اجرا می کنیم.

عارف شورای گسترش را مسئول توسعه آموزش عالی کشور عنوان کرد و افزود: طی سالهای گذشته ما شاهد تاسیس مراکز آموزشی بودیم که این مراکز با اجاره یک ساختمان از مرکز آموزشی دیگر، فعالیت می کردند. نباید علم و آموزش کشور تحت تاثیر سیاست ها باشد تا یک نفر برای ارائه آمار اقدام به توسعه کمی بیش از حد آموزش عالی کند.

وی تاکید کرد: ما نیازمند بازنگری جدی در نظام مدیریت دانشگاه ها هستیم و باید در دهه چهارم انقلاب به سمت دانشگاه سالاری حرکت کنیم و آئین نامه مدیریتی دانشگاه ها را متناسب با مدیریت دانشگاه ها طراحی و تدوین کنیم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در اواخر دهه ۶۰ موضوع اداره دانشگاه ها بر اساس قانون هیئت امنا عنوان شد اما آیا هیئت امنائی شدن دانشگاه ها به معنای واقعی محقق شده است؟ گاهی یک عضو هیئت امنا در دانشگاه چند سال در دانشگاه حضور نمی یابد بنابراین وضعیت دانشگاه ها را می توان شبیه یک دبیرستان بزرگ عنوان کرد.

وی تاکید کرد: هیئت امنای دانشگاه ها نیازمند یک قانون واقعی است. هیئت امنای دانشگاه ها باید در محیط دانشگاه اتاق داشته باشند تا به طور مرتب در فضای آموزشی دانشگاه ها حضور داشته باشند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: باید در حوزه آموزش عالی کشور از موازی کاری ها جلوگیری شود. من مخالف توسعه آموزش عالی نیستم اما باید موضوع بازار کار و دیگر بخش ها نیز در روند توسعه آموزش عالی مورد توجه قرار گیرد.

وی اضافه کرد: به طور مثال شاخص های نسبت استاد به دانشجو در دانشگاه های دولتی در حال حاضر یک به ۲۷ است و در دانشگاه های غیر انتفاعی یک به ۶۲ که این شاخص ها باید اصلاح شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در حال حاضر آموزش عالی با فقدان نظام ارزیابی و نظارتی مواجه هستند.

عارف تاکید کرد: موضوع بین المللی سازی فعالیت های دانشگاه ها باید مورد توجه قرار گیرد اما در برخی موارد ما نگاه امنیتی به رابطه علمی با دنیا داریم. این در حالی است که دیپلماسی علمی می تواند بسیاری از مسائل و مشکلات سیاسی کشورها را برطرف کند و در توسعه روابط سیاسی و فرهنگی کشورها با یکدیگر موثر باشد.

وی تاکید کرد: ما اقدام به تاسیس دانشگاه بین المللی امام خمینی کردیم اما باید بررسی کنیم و ببینیم که چقدر دانشگاه های کشور توانسته اند در حوزه پذیرش دانشجوی خارجی موثر باشند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به چالش های پژوهش و فناوری در کشور نیز اشاره کرد و گفت: وضعیت علم و فناوری کشور در سال های گذشته از میان ۷۶ کشور در رتبه ۵۱ قرار داشت.

عارف با بیان اینکه باید جهت گیری ما در سیاست های کلی اتکا به نیروی داخلی باشد، گفت: در بخش های دفاعی که با تحریم مواجه بودیم و دانشگاه ها به فعالیت های پژوهشی در این حوزه وارد شده اند ما به دستاوردهای بسیار خوبی رسیده ایم و امروز علاوه بر تامین نیازهای داخل کشور، می توانیم نیازهای دیگر کشورها را نیز برطرف کنیم.

وی تاکید کرد: جایگاه پژوهش در صنعت ما مطلوب نیست و باید این موضوع به یک باور ملی تبدیل شود. در برخی از موارد می بینیم که خرید از خارج از کشور یک مزیت به حساب می آید در حالی که واردات افتخار نیست بلکه افتخار استفاده از فناوری با توان داخلی است.