اقتصاد مقاومتی در حد شعار باقی مانده است/ نقش مردم در تحقق اقتصاد مقاومتی چقدر است؟

پیشرفت دولت در اجرای اقتصاد مقاومتی در همين مقطع قابل بررسی است. چرا که سال هاست اقتصاد مقاومتی مطرح و سیاست های کلی آن هم ارائه شده است. خبرنگار پایگاه خبری نما با صالح اسكندري؛ رئیس مرکز مطالعات ژرفا و عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی به گفتگو نشسته است :


چرا مقام معظم رهبري امسال را سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل معرفی کردند؟
 "مقام معظم رهبری امسال را با توجه به واقعیات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی موجود در كشور سال اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل معرفی کردند ولی متاسفانه منویات ایشان و خواست مردم در این رابطه آنطور که باید و شاید برآورده نشد و در حد شعار باقی مانده است. طبیعتا انتظاری که از سنت نامگذاری سالها، توسط رهبر انقلاب می رود این است که این نامگذاری ها بعد از مطرح شدن به عنوان یک گفتمان، ظهور و بروز کند تا در ادامه به مرحله اقدام و عمل برسد.
معظم له به منظور اینکه این فرایند به حرکت عملیاتی خودش نزدیک شود و در مسیر درست بیفتد این سال را سال اقتصاد مقاومتی معرفی کرده و پیشنهاد تشکیل یک قرارگاه و یک ستاد راهبری اقتصاد مقاومتی را دادند و عنوان فرمودند که در این ستاد هم باید عناصر مدیریتی و هم عناصر عملیاتی حضور داشته باشند. این خواسته در نیمه اول سال گذشته در دیدار با هیئت دولت مطرح شد، که دولت محترم هم در شهریور سال گذشته این ستاد را با ریاست وزیر محترم ایجاد کردند. اما اینکه این ستاد تا چه حد توانسته خواسته های معظم له را برآورده کند و موانع عملیاتی و مدیریتی را رفع کند خود جاي سوال است؟
در واقع ستاد اقتصاد مقاومتی بسيار شبیه شورای عالی اقتصاد است و همان افراد در ترکیب وزرای اقتصادی دولت یازدهم نيز حضور دارند به علاوه یکی دو تن از اقتصاد دان های همسو با دولت یازدهم در اين ستاد فعال هستند كه یکی از موانع عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی هم همین موضوع است . این ستاد به عنوان یک ستاد راهبری و مدیریتی نباید به صورت یک جناح ظاهر شود و تنها اعضاء بین وزرای اقتصادی دولت باشند! اگر بخواهد اینطور باشد که از این نوع ستاد ها و جلسات در هیئت دولت بسیار است. انتظار این است که در ستاد اقتصاد مقاومتی، عناصر عملیاتی از جمله: بخش های خصوصی و تعاونی ها هم حضور داشته باشند. من فکر می کنم حتما باید اتاق بازرگانی ، اتاق تعاون ، اصناف، تجار، بازرگانان و حتی نهاد هایی که در فرایند های اقتصادی در کشور موثر هستند باید حضور داشته باشند. مثل قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه به عنوان یک بازوی عملیاتی، سازمان بسیج مستضعفین ، ستاد اجرای فرمان حضرت امام، بنیاد شهید، مستضعفان و جانبازان حضورشان لازم است. به هر حال این بنیادها ذی النقش هستند و باید به عنوان عناصر مدیریتی در ستاد راهبری در قرارگاه اقتصاد مقاومتی حضور داشته باشند.
نکته دومی که مطرح است مسئله سنجش اثر بخشی اقدامات و فعالیت های ستاد اقتصاد مقاومتی است. ما نباید طوری رفتار کنیم و دولت هم نباید طوری عمل كند که به گزارش عملکرد جاری خود و وصل کردن آن به گزارش اقتصاد مقاومتی متهم بشود. یا یک عده در سازمان مدیریت برنامه‌ریزی کشور با پس و پیش کردن واژه اقتصاد مقاومتی همان برنامه های سابق را تحت عنوان برنامه های اقتصاد مقاومتی قالب کنند! مثلا فلان اعتبار به سموم دفع آفات گیاهی به فلان استان اختصاص پیدا بکند نهایتا ما ربط بدهیم به اقتصاد مقاومتی و بگوییم در راستای اقدام اقتصاد مقاومتی این اعتبار سموم را اختصاص دادیم.
ما باید یکسری شاخص ها برای اثر بخشی اقدامات دولت محترم داشته باشیم که دولت در زمینه اقتصاد مقاومتی و این ده محوری که مقام معظم رهبری طرح کردند چقدر توانسته پیشرفت کند؟ ایشان بحث و شناخت فعالیت های اقتصادی مزیت دار و به کارگیری آن را در کشور مطرح کردند مانند مسائلي مانند زنده کردن تولید داخلی، تجارت خارجی، باز پس گیری پول های بلوکه شده و بررسی مشکلات مالی که دولت باید به آنها مشرف باشد. ایشان مسئله نفت و گاز را به عنوان مسئله مهم اقتصاد ایران نام بردند و بحث زیر ساخت های هواپیمایی، قطار و بحث های دانش‌بنیان و بهره وری از آن و سرمایه گذاری هایی که در گذشته صورت گرفته مطرح فرمودند و همچنين مسئله انتقال فناوری را به عنوان یک ضرورت مهم و موضوع اقتصاد مقاومتی شرح کردند. بحث مبارزه با فساد، بهره وری از انرژی و اینکه به صنایع متوسط و کوچک اعتبار راهبردی داده بشود را پیشنهاد کردند. من فکر میکنم از این ده محوری که مقام معظم رهبری فرمودند به عنوان شاخص های اصلی ارزیابی عملکرد دولت می شود استفاده کرد. اینها به خودی خود شاخص هایی می شوند که می توان به وسيله ي آن عملکرد دولت را مورد ارزیابی قرار داد تا در نهایت بتوانیم عنوان کنیم که چند درصد از سال 94 تا 95 و 94 تا 96 پیشرفت داشته ایم؟"


 آيا مردم هم می توانند در اقتصاد مقاومتی نقش داشته باشند؟ یا اقتصاد مقاومتی تنها از طرف دولت قابل اجراست؟

مطمئنا مردم یک نقش حیاتی و اساسی در تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی و تحقق شعار اقدام و عمل دارند. به این دلیل که بر اساس روح حاکم به سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی بخش اصلی اقتصاد ایران باید به عهده بخش خصوصی و بخش مردمی بیفتد حال اینکه در واقعیت چند درصد در دست دولت است و چند درصد در دست مردم بماند. اما روح حاکم بر جهت گیری های اقتصادی ایران، مردمی سازی و خصوصی سازی است در این مسیر با توجه به اینکه بازار های کسب و کار در اختیار مردم قرار دارد طبیعتا نقش مهمی را می توانند ایفا کنند.
به عنوان مثال : اقتصاد فضای مجازی در شبکه های اجتماعی پیش بینی شده و طی چند سال آینده اعداد و ارقام بین ده هزار تا پانزده هزار میلیارد دلار به عنوان مراودات پولی در فضای اینترنتی مشاهده خواهد شد! خب این رقم کلان اثر مردم است که در این فضای اقتصادی حضور جدی دارند. یا موضوع نقدینگی، امروز چیزی بالغ بر هزار هزار میلیارد تومن نقدینگی در اختیار مردم است که اگر این نقدینگی در جهت مخرب به هر سمت از اقتصاد ایران معطوف شود می تواند بسیار ویانگر باشد! در صورتیکه همین هزار هزار میلیارد تومان بزرگترین فرصت در اختیار دولت است که اگر دولت یازدهم بتواند با همدلی و همزبانی با مردم کشورمان تنها 20 درصد از این پول را که رقمی بالغ بر 200 هزار میلیارد تومان میشود را به تولید و حمایت از این بنگاه های تولیدی معطوف کند، رونق و شکوفایی اقتصادی عظیمی رخ خواهد داد و یک انقلاب در عرصه اقتصاد به وجود می آید. با پیگیری این پیشنهادات و عملی شدن این نظریه ها دیگر دولت لازم نیست تمام امیدش را به برجام و سیاست های خارجی و کشورهای اروپایی ببندد خیلی از همین نیاز ها در این مسیر اقتصاد مقاومتی به راحتی برطرف می شود.