ایران در كشورهای مهم منطقه عربستان را غافلگیر كرده است

به گزارش نما به نقل از فارس، روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» با اشاره به سفر آتی «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا به «ریاض» عنوان کرد که اوباما در حال سفر به عربستان سعودی که غرق در آشفتگی است، می‌باشد.

این گزارش در مقدمه خود نوشت که وجهه سال گذشته عربستان سعودی برای مردم این کشور بسیار مشوش و نگران کننده است زیرا پیش از این مردم عربستان به رفاه به دست آمده از فروش نفت و همچنین نفوذ منطقه‌ای عادت داشتند اما هم‌اکنون اوضاع در عربستان به گونه‌ای تغییر کرده است که شبه‌نظامیان به سوی جوامع مستقر در مرز جنوبی عربستان تیراندازی می‌کنند، معترضان به سمت سفارت عربستان در تهران حمله برده‌اند و جنگهای داخلی در سه کشور نزدیک شدت گرفته است.

نیویورک‌تایمز به اوضاع نابسامان مالی عربستان اشاره کرد و نوشت که کاهش قیمت نفت موجب محدود شدن توانمندی دولت ریاض برای مقابله با بحران‌های موجود شده است.

طبق این گزارش، عربستان یک جنگ پرهزینه‌‌ای را در یمن که در همسایگی این کشور قرار دارد، آغاز کرد اما موفق به شکست جنبش انصارالله نشد و در عوض موجب تقویت قدرت القاعده در این کشور شد.

از طرف دیگر عربستان به بسیاری از مخالفان خود اتهامات تروریستی وارد می‌کند و آنها را اعدام می‌کند که از آن میان می‌توان به اعدام شیخ «باقر النمر» روحانی برجسته شیعه در عربستان اشاره کرد که موجی از اعتراضات را در میان شیعیان به ویژه ایران برانگیخت.

نیویورک‌تایمز گزارش کرد که عربستان سعودی تا حد زیادی خود را از لبنان عقب کشیده است و میلیاردها دلار کمکی را که به این کشور وعده داده بود را به بهانه افزایش نفوذ ایران در این کشور، به حالت تعلیق درآورد.

این روزنامه آمریکایی سپس با اشاره به اوضاع آشفته عربستان ادامه داد که این کشوری است که اوباما قصد دارد روز چهارشنبه (فردا) به آن سفر کند و سیاستگذاران سعودی مدتها است که می‌گویند احساس می‌کنند که اوباما به منافع منطقه‌ای عربستان اهمیتی نمی‌دهد.

ماه گذشته، اوباما در گفت‌‌وگو با نشریه «آتلانتیک» با انتقاد صریح از عربستان سعودی گفت: «برخی متحدان آمریکا در خلیج فارس و نیز اروپا می‌خواهند آمریکا را درگیر نبردهای قومیتی نمایند که تاثیر کمی برای منافع آمریکا دارد».

طبق این گزارش، احتمالا اوباما در صدد است از این سفر خود برای ترمیم روابط با سعودی‌ها استفاده کند اما هنوز مشخص نیست که این روابط دو همپیمان قدیمی تا چه اندازه تضعیف شده است و آیا بهبود این رابطه امکانپذیر است یا خیر.

روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز گزارش کرد، اوضاع خطرناکی برای سعودی‌ها به وجود آمده زیرا با چالش‌های اقتصادی و جمعیتی و همچنین راهبردی و امنیتی روبرو است. از نظر داخلی، گروهی از جوانان سعودی در حالی وارد بازار کار می‌شوند که کاهش قیمت نفت، فرصت‌های اقتصادی این کشور را محدود کرده است و نظام رفاهی را تضعیف کرده است.

طبق این گزارش، از نظر منطقه‌ای نیز، ایران در کشورهای مهم، عربستان را غافلگیر کرده است و از نظر جهانی نیز دوری آمریکا از عربستان موجب شد تا سعودی‌ها پی ببرند تا چه اندازه به قدرتمندترین کشور جهان وابسته هستند و تکیه کردند.

«لوری پلاتکین بوگارت» عضو اندیشکده سیاست خاور نزدیک واشنگتن می‌گوید: «تعداد زیادی از عوامل هم در منطقه و هم در خانه کنار هم قرار گرفته تا یک جو تهدید‌آمیز پرچالشی را برای سعودی‌ها فراهم آورد. سعودی‌ها احساس فشار می‌کنند».

طبق این گزارش، از آنجایی که عربستان برای محافظت از خود قدرت نظامی ندارد، ائتلاف این کشور با آمریکا ضروری است و تا حد زیادی برای هر دو کشور سودمند است. عربستان می‌دانست که در قبال جریان تدریجی نفت و پرداخت میلیاردها دلار برای به دست آوردن صنعت تسلیحاتی آمریکا، واشنگتن در هنگام مواجهه عربستان با تهدیدات خارجی برای نجات ریاض می‌شتابد و هیچ‌گاه به نظام سیاسی پشت پرده عربستان و سوء سابقه این کشور در مسائل حقوق بشری اعتراض نمی‌کند.

با اینحال، روابط واشنگتن-ریاض بعد از ناآرامی‌ در کشورهای عربی در سال ۲۰۱۱ رو به تیرگی رفت که سعودی‌ها مشاهده کردند که آمریکا در میان اعتراضات مردمی، دست از حمایت «حسنی مبارک» رئیس‌جمهوری مصر که یکی از همپیمانان آمریکا بود، برداشت و خشم سعودی‌ها بعد از آن بیشتر شد که اوباما در بحران‌های بعدی لیبی، سوریه و مکان‌های دیگر، تعامل خود را محدود کرد.

طبق این گزارش، سعودی‌ها همچنین از توافق هسته‌ای آمریکا با ایران و لغو تحریم‌های هسته‌ای تهران، خشمگین شدند.

نیویورک‌تایمز به ناآرامی‌های سوریه نیز اشاره کرد و نوشت که سعودی‌ها، ناآرامی‌های دمشق را فرصتی برای جایگزین کردن «بشار اسد» رئیس‌جمهوری سوریه می‌دیدند اما این امید سعودی‌ها بعد از آن رو به ناامیدی رفت که آمریکا از تصمیم خود برای حمله نظامی به سوریه به ظن آنکه دولت اسد از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده، صرفنظر کرد.

طبق این گزارش، در طول زمان مشخص شد که اوباما مبارزه با داعش را به خلع اسد از قدرت ترجیح می‌دهد و همین مسئله ریاض را خشمگین کرد. افزایش خشم سعودی‌ها موجب شد که مقامات سعودی اوایل ماه ژانویه، ۴۷ نفر را به اتهامات تروریستی اعدام کند.

طبق این گزارش، سعودی‌ها همچنین تمایل زیادی برای استفاده مستقیم از نیروی نظامی دارند و سال گذشته، ارتش این کشور، هزینه‌های نظامی عربستان به ۸۷.۲ میلیارد دلار افزایش یافت و ماه گذشته، یک کارخانه جدید تسلیحات افتتاح کرد و پیشنهاد ساخت یک پایگاه نظامی «جیبوتی» در شاخ آفریقا برای قدرتنمایی در خارج از این کشور را مطرح کرد.

از طرف دیگر «محمد بن سلمان» وزیر دفاع عربستان پیشنهاد ایجاد ائتلاف بین‌المللی کشورهای مسلمان به بهانه مبارزه با تروریسم را مطرح کرده است.

روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز سپس ادامه داد که موسسات اعتباری همچون «استاندارد اند پورز» رتبه اعتباری عربستان را در سال جاری میلادی کاهش داد و شرکت‌هایی که به قراردادهای دولتی وابسته هستند، به سختی در تلاش هستند تا حقوق کارگران را پرداخت کنند و این مسئله مشکلاتی را برای شهروندان سعودی و بسیاری از کارگران خارجی عربستان به وجود آورده است.

نیویورک‌تایمز در پایان گزارش خود نوشت، با اینحال بسیاری از سعودی‌ها می‌دانند که دوران ریاست‌جمهوری اوباما در کاخ سفید رو به پایان است و جانشین وی ممکن است تعامل متفاوتی با عربستان داشته باشد.