به گزارش نما به نقل از باشگاه خبرنگاران، ویروس اچ‌آی‌وی عامل بیماری ایدز از زمان ورودش به کشورمان دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی را بین هموطنان ایجاد کرده است. صرف‌نظر از مقصر یا مقصران اصلی ورود و شیوع آن، در این سال‌ها علاوه بر رنج جسمانی، برچسب خوردن، متهم شدن همه مبتلایان به اعمال غیر اخلاقی، طرد شدن از خانواده و اجتماع، عواقب روحی و روانی این جریان است.
با گذشت زمان و ارتقای سطح آگاهی مردم به وسیله تحقیقات و مطالعات جامعه‌شناسان، تغییر رویکرد، نگاه‌ها و باورها و در طولانی‌مدت از طریق مشاوره‌ها، اطلاعیه‌ها و گزارش‌ها، چاپ و توزیع بروشورها و کاتالوگ‌های حاوی مطالب علمی و پزشکی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و مصاحبه‌های پزشکان در خصوص این بیماری که در بستر جامعه انجام شد، بیمار مبتلا به ایدز در خانواده و اجتماع از بهبود نسبی جایگاه برخوردار شد.
نقش کمرنگ سینما در پروژه ایدز
در طول این سال‌ها فیلمسازان سینمای ایران تنها دو بار به سراغ این موضوع رفته و در لفافه مشکلات و محدودیت‌ها و اتفاقات زندگی بیماران مبتلا به ایدز را انعکاس داده‌اند. موضوع بیماری ایدز حساس و پیچیده است و بازتاب آن از طریق یک رسانه تصویری نقش موثری در ایجاد یا تغییر یک باور در افکار عمومی دارد. به صراحت می‌توان گفت اکثریت اهالی سینما بجز ساخت دو فیلم و برگزاری یک همایش در سال گذشته برای این بیماری در جهت حمایت و ترویج یک فرهنگ سازنده در خصوص آن، اقدامی نکرده‌اند و سهم سینمای ایران با این تعداد فیلمساز علاقه‌مند به ساخت فیلم‌های اجتماعی و انعکاس دغدغه‌های مختلف جامعه، در این خصوص بسیار ناچیز است. آمار آثار سینمایی با موضوع ایدز در سینما حتی به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد.
سینما در ایران به عنوان یک صنعت در حال توسعه، در حالی که از فقر سوژه و قصه می‌نالد و در دام تکرار اسیر و گرفتار شده، هنوز نقش اساسی و موثری در خصوص این موضوع ایفا نکرده و هم‌چنان این موضوع مهم پزشکی، اجتماعی در سینمای ما مهجور و منزوی مانده است.
«شمعی در باد»- پوران درخشنده
در سال 1382 و حدود 13 پیش، بانوی فیلمساز ایرانی با ساخت فیلم «شمعی در باد» به سراغ موضوع ایدز رفت. این اثر سینمایی با روایت قصه‌ای این موضوع را پیش کشید و در خصوص بیمار مبتلا به ایدز و زندگی و ارتباطات وی با جهان بیرون اطلاعاتی داد. تا قبل از پوران درخشنده در حوزه سینما کسی جسارت و شهامت طرح و ساخت این موضوع را نداشت.
درخشنده در ادوار مختلف ثابت کرده فیلمسازی جسور و شجاع است که دست روی موضوعاتی می‌گذارد که کمتر کسی بنا به هر دلیلی به سراغشان می‌رود.
«پابرهنه در بهشت» - بهرام توکلی
توکلی در سال 1384، دو سال بعد از ساخت و نمایش «شمعی در باد» این اثر را تولید می‌کند.
در این فیلم اشاره مستقیم به بیماری ایدز نمی‌شود، اما در محتوای فیلم مخاطب متوجه می‌شود که این مکان قرنطینه بیماران مبتلا به ایدز است.
البته امکان دارد فیلمسازان علاقه‌مند به ساخت اثری در خصوص این موضوع باشند، اما تردید نسبت به انگشت گذاشتن روی این موضوع و موضع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به آن، در نظر گرفتن خط قرمزها و ممیزی‌ها و موانعی که ممکن است بر سر راه فیلمسازی با این موضوع پیش بیاید موجب شده که کمتر کسی به سراغ این سوژه حساس برود و در خصوص آن یک اثر سینمایی بسازد.
ساخت اثری با این اندازه حساسیت و البته اهمیت، نیازمند توجه و حکایت جدی مسئولان فرهنگی و سینمایی جامعه است که این جریان در سایه یک تعامل علمی برای تعیین سندی جامع با ابعاد دقیق جامعه شناسانه و روانشناسانه محقق می‌شود. در واقع متولیان فرهنگی باید آسودگی خاطر را برای فیلمسازان جریان اجتماعی سینما فراهم کنند تا با یک تعامل چند جانبه از این هنر برای ترمیم و التیام مشکلات اجتماعی بهره بگیرند. البته که فیلمسازان و فیلمنامه نویسان نیز باید در این حلقه نقش اثرگذار داشته باشند و به روایت ابعادی بپردازند که خروجی آن راه را برای ورود به مسائل حساس دیگر باز کند، نه اینکه یکبار برای همیشه با ایجاد حساسیت‌های غلط مسیر را مسدود کند.
سینما هم از ایدز می‌ترسد!
سینمای ایران به‌عنوان یك هنر پرمخاطب و فراگیر، نقش موثری در تغییر باورها نسبت به بیماران مبتلا به ایدز نداشته است.
۱۳۹۵/۲/۸
