به گزارش نما به نقل از مثلث آنلاین٬ كم كم به يكسالگي برجام نزديك مي شويم، تيرماه سال 94 بود كه ايران و 1+5 بعد از 12 سال كشمش و چند سال گفت‌وگو به توافقي دست پيدا كردند كه البته در همان زمان هم اجرايي نشد. كار اجراي برجام به بازديد آژانس از نقاطي از جمله پارچين و ارائه گزارش موكول شد. در نهايت در زمستان سال گذشته برجام به مرحله اجرايي رسيد. اما به اعتبار گفته‌هاي بسياري (از جمله رئيس كل بانك مركزي) هنوز برجام نتوانسته در عمل كارآيي خود را نشان دهد.
اين موضوع در اظهارات عباس عراقچي كه اواخر هفته به ژاپن سفر كرده بود نيز ديده مي شود. به گفته او مشكلات و موانعي در اين كار وجود دارد كه براي عملي شدن آن به زمان نياز است. اما اين موانع چيست؟ مهمترين مشكل بر سر اين راه قانون ممنوعيت مبادله با دلار است. قانوني كه براساس آن آمريكا بانك‌هاي خارجي كه با ايران همكاري مي‌كنند را با جريمه‌هاي سنگين مواجه مي‌كند. اين جريمه‌ها در سالهاي اجراي تحريم‌ها بالغ بر 40 ميليارد دلار بود كه آمريكا از بانك‌هايي از سوئيس، آلمان و هنگ كنگ دريافت كرد.
ماه گذشته رئيس كل بانك مركزي به آمريكا سفر كرد و در جلسه‌اي عنوان داشت كه«دست آورد ايران از برجام تقريبا هيچ بوده است» . او توضيح داده بود كه به دليل ترس بانكداران خارجي از معامله با ايران عملا نتوانسته برجام تاثيرخود را نشان دهد. به دنبال اين اظهارات (و البته تكميل و تاييد آن توسط ظريف)، جان كري در يك نشست رسمي با بانكداران از آنها خواست كه با ايران همكاري كنند. اما اين هم مشكلي را حل نكرد.
با اين حال هنوز اتفاقي صورت نگرفته است. در همين حال است كه سيف به لندن سفر كرده است. او در مصاحبه جديدي كه با گاردين انجام داد عنوان داشت كه موانعی که باعث می‌شوند بانک‌های ایرانی نتوانند به نظام مالی جهان متصل شوند نشان می‌دهند که آمریکا و اتحادیه اروپا نتوانسته‌اند به طور کامل به تعهداتشان تحت «برجام» عمل کنند.
سيف معتقد است كه بانكداران جهاني براي بازگشت به ايران نيازمند تضمين عملي هستند كه بار ديگر دچار جريمه‌هاي سنگين واشنگتن نشوند.
براي تاييد سخنان سيف مي‌توان به گفته‌هاي جاستین واکر، مدیر جرائم بانکی «انجمن بانکداران انگلیس» اشاره كرد كه روز پنج شنبه به «رويترز» گفته بود: در دیدار «جان کری»، «هیچ سندی که به ما ضمانت بدهد، ارائه نشد.»
«سیف» در مصاحبه با گاردین گفت: «بانک‌ها به ضمانت نیاز دارند، حتی اگر این به معنی بازنویسی دستورالعمل‌ها یا تجدیدنظر در مقررات باشد یا دادن ضمانت‌ها کتبی به بانک‌ها.»
اما مشكل اصلي مبادلات در كجاست؟ آيا ايران نمي‌تواند به جاي دلار از يورو استفاده كند؟
رئيس كل بانك مركزي مي‌گويد اين موضوع امكان پذيري نيست. او در گفت‌وگو با گاردين توضيح داده است كه «اگر ما بخواهیم ریال عمان را به یورو تبدیل کنیم، نیازی به دلار نداریم، اما نظام (مالی) به گونه‌ای طراحی شده که این پول باید اول به دلار تبدیل شود و بعد به یورو. آنها باید راهی برای حل این مشکل پیدا کنند.»
به اين ترتيب مشخص مي شود كه چرا ايران نمي‌تواند بدون حذف دلار آمريكا به مبادله با جهان بپردازد و چرا بانكداران خارجي از همكاري با ايران امتناع مي كنند.
مشكل دلاری برجام دقیقا كجاست؟
گزارش بررسی كرده ایم كه چرا همچنان برجام نتوانسته كارآیی لازم را داشته باشد.
۱۳۹۵/۳/۱
