اشاره: انقلاب اسلامی با اینکه انقلاب فرهنگی بود، اما با توجه با آرمان‌های تمدن ساز آن، برنامه‌ها و اهداف اقتصادی را نیز از ابتدا مدنظر داشته است. با توجه به فرمایشات رهبر انقلاب در دانشگاه امام حسین(ع) مبنی بر ضرورت حفظ شعارهای انقلابی و عدم تبعیت از دشمن در همه عرصه‌ها، خبرنگار ما در گفتگو با علاءالدین میرمحدصادقی؛ عضو هیئت نظارت حزب مؤتلفه اسلامی، به بررسی شعارها و خواسته‌های انقلاب در حیطه مسائل اقتصادی پرداخته است. ماحصل این گفتگو را در ادامه می‌خوانید.
ابتدا بفرمایید که اصلی‌ترین شعارها و خواسته‌های انقلاب در زمینه مسائل انقلاب چه مسائلی بودند؟
یکی از مسائلی که از ابتدای انقلاب مورد توجه قرار گرفت و حضرت امام(ره) هم روی آن تأکید داشتند، موضوع خودکفایی و عدم وابستگی به محصولات خارجی بود تا جایی که امکان داشته باشد. موضوع بعدی صرفه‌جویی در هزینه‌ها و مصرف بود؛ این مسئله در اوایل انقلاب به خوبی رعایت می‌شد، به گونه‌ای که حتی برخی افراد، مسافتی را که می‌خواستند طی کنند، اگر طولانی نبود، پیاده می‌رفتند؛ برای اینکه بنزین مصرف نکنند؛ اینگونه نبود که همه عادت داشته باشند به خودرو سوارشدن؛ افراد زیادی بودند که خودرو داشتند؛ اما با وسائط نقلیه تردد می‌کردند. تلاش و کوششی که برای کار صورت می‌گرفت، در حد بالایی بود و افراد به شکل جهادی کار می‌کردند، حتی افراد کارمند بعد از پایان کار، به سراغ کار دیگری می‌رفتند. ما اگر اکنون نیز همان روش‌ها را ادامه بدهیم، بسیاری از مشکلاتمان حل خواهد شد و امروز این ضرورت وجود دارد که برای اطاعت از فرمایشات رهبری، به این سمت حرکت کنیم.
با توجه به اینکه یکی از آرمان‌ها و شعارهای انقلاب در حیطه اقتصاد، موضوع مردمی‌شدن اقتصاد بوده است، به نظر شما تا چه میزان در این خصوص توانسته‌ایم به توفیق دست پیدا کنیم؟
اوایل انقلاب به این شعار عمل می‌شد و حضرت امام صریحا گفتند که دولت کارهایی را انجام دهد که مردم توان انجام آن را ندارند؛ اگر همین جمله حضرت امام عملی می‌شد، ما شاهد بسیاری از مشکلات اقتصادی نبودیم؛ البته برخی از مسئولین هم به این امر توجه زیادی داشتند؛ من جمله مرحوم عسکراولادی، زمانی که وزیر بودند یکی از شعارها و اهدافشان این بود که کاری که مردم می‌توانند انجام دهند را دولت انجام ندهد، اما پس از مدتی، تنگ نظری فوق العاده‌ای از سوی مسئولین حاکم شد و حتی کارهایی که در دست مردم بود را هم بعضاً از آنها می‌گرفتند. طی سال‌های اخیر و مخصوصا از وقتی که مقام معظم رهبری، نسبت به این مسئله حساسیت نشان داده‌اند و عنوان سال‌ها را اقتصادی قرار داده‌اند اقداماتی صورت گرفته، ولی هنوز آن توفیق لازم به‌دست نیامده؛ چون قسمت‌های از بدنه اجرایی دولت اعتقادی به این موضوع نداشته‌اند و تا زمانی که این موضوع عملی نشود، توفیق چندانی در پیشرفت اقتصادی نخواهیم داشت.
با توجه به اینکه ما کشور اسلامی هستیم و طبیعتا بانکداری اسلامی داشته باشیم، به نظر شما از ابتدای انقلاب تاکنون، چقدر در این زمینه موفق بوده‌ایم؟
متأسفانه ما در این زمینه موفق نبوده‌ایم. ابتدای انقلاب، دولت موقت بانک‌ها را ملی کرد و به اسلامی‌شدن بانک‌ها اعتقادی نداشتند؛ برخی از مسئولین و دلسوزان انقلاب و برخی اعضای شورای انقلاب مثل مرحوم شهید بهشتی و مرحوم شهید مطهری نسبت به این موضوع اصرار داشتند و قرار بود بانکی تأسیس شود که از ربا و مسائل شبهه ناک به دور باشد؛ مقدمات کار هم فراهم شد و حضرت امام، مجوز آن را نیز صادر کردند، ولی دولت موقت با تأسیس آن مخالفت کرد؛ چون این اقدام را مغایر با ملی‌کردن بانک‌ها می‌دانست؛ بنابراین، این بانک تأسیس نشد و تبدیل شد به سازمان اقتصاد اسلامی که در ایجاد و کمک به صندوق‌های قرض‌الحسنه تا حدودی موفق بود؛ ولی بانکداری اسلامی تا کنون به طور کامل محقق نشده است؛ اخیرا با خبر شدم که قانونی در این راستا در مجلس وضع شده است که بنده هنوز از محتوای آن بی اطلاع هستم؛ امیدوارم که برای مردم مفید باشد و ان‌شاءالله ربا از اقتصاد کشور قطع کند.
یکی از اهدافی که از ابتدای انقلاب دنبال می‌شد، موضوع عدم وابستگی درآمد کشور به نفت بود؛ تا چه میزان توانسته‌ایم به این هدف نزدیک شویم؟
اوایل انقلاب این امر تا حدودی صورت گرفت، اما به خاطر مشکلاتی که پیش آمد مثل جنگ و سپس تحریم؛ خیلی نتوانستیم در این زمینه موفقباشیم و به دلیل مشکلاتی که برای کشور ایجاد شد، مجبور شدیم برای رفع مشکلات ارزی مان، نفت خام بفروشیم. به طور کلی در این جهت ما توفیق زیادی به‌دست نیاوردیم.
در محرومیت‌زدایی و عمران و آبادانی کشور، عملکرد نظام را چگونه می‌بینید؟
باید انصاف داد که نسبت به قبل از انقلاب، محرومیت‌ها بسیار کمتر شده؛ منتها توقعات مردم زیاد شده و امکاناتی که در اختیار مردم قرار دارد و همچنین سطح مصرف آنها، اصلا با قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست. مشکلاتی که الان داریم بیشتر به خاطر این است که مردم مقداری راحت طلب شده‌اند و تقاضایشان بسیار زیادتر از قبل است؛ نظام هنوز نتوانسته به همه این تقاضا پاسخ دهد، ولی در کل وضع مردم نسبت به قبل از انقلاب بسیار تفاوت کرده است. از لحاظ عمران و آبادانی هم اقدامات زیادی صورت گرفته است؛ مثلا در زمین ساخت جاده و راه، بعید به نظر می‌رسد که از سیصد سال گذشته، به اندازه نظام جمهوی اسلامی کار صورت گرفته باشد؛ در عین حال، هنوز هم کمبود راه داریم و اگر همین شیوه‌ای که از ابتدای انقلاب در پیش گرفته شده، ادامه پیدا کند موفقیت‌های بسیار بیشتری حاصل می‌شود.
علاء میرمحمدصادقی:
تنگ نظری‌ها مانع از مردمی‌شدن اقتصاد شد
اگر دولت امور را به مردم و به بخش خصوصی واگذار كند بسیاری از مشكلات ما حل می‌شود و در آن صورت هم خودمان تولید می كنیم و هم مصرف و دیگر نیازی به بیگانگان هم نداریم؛ هر اندازه هم كه تحریم اعمال كنند، بر ما اثری نمی‌گذارد.چاره مشكلات ما این است كه كارها به مردم واگذار شود
۱۳۹۵/۳/۹
