به گزارش نما به نقل از آرمان- فریبا نهاوندی: در حالی که یارانه سومین ماه سال ۹۵ شب گذشته به حساب سرپرستان خانوار‌ها واریز شد، از طرفی مباحث درباره اجرای مصوبه مجلس که مبتنی بر آن باید یارانه ۲۴ میلیون نفر قطع شود تکرار شد و از طرف دیگر، عدم تحقق اهداف در نظر گرفته‌شده برای پرداخت یارانه‌ها مورد بحث قرار گرفت.
اجرای طرح پرداخت یارانه نقدی در ایران در دولت قبل کلید خورد، اما از همان بدو اجرا با مخالفت‌ها و نقد‌هایی رو‌به‌رو بود که در یکی دو سال اخیر میزان این نقد‌ها افزایش یافته است، تا جایی که در یک مورد وزیر کار، تعاون و رفاه در دولت یازدهم خود را مسئول حذف یارانه‌ها دانسته است. دولت در سال‌های اخیر تلاش کرده است هدفمندی یارانه‌ها را با حذف برخی دهک‌های درآمدی از دریافت یارانه محقق کند. به اذعان دولتمردان پرداخت یارانه نقدی به همه اقشار آن هم به صورت یکسان با اهداف این طرح مغایرت داشته و اساسا اقدامی پوپولیستی است که تبعات منفی اقتصادی به دنبال دارد.
طرح هدفمندی یارانه‌ها با هدف کاهش فاصله طبقاتی در ایران اجرا شده است، اما بررسی ها نشان می دهد در سال‌های اخیر نه تنها فاصله طبقاتی در کشور کاهش نیافته که افزایش نیز نشان می‌دهد. برخی کارشناسان اقتصادی اتخاذ سیاست‌های نادرست از جمله پرداخت یارانه نقدی به همه اقشار را یکی از دلایل اصلی افزایش شکاف طبقاتی در ایران می دانند. از طرف دیگر، برآورد‌ها نشان می دهد طی ۱۰ سال اخیر فقر از ۳۰ درصد به ۴۰ درصد افزایش یافته است، حال آنکه بنا بر این بود که دولت قبل با اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها فقر را کاهش دهد.
بررسی‌های صورت گرفته از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می دهد شکاف عمیق درآمدی میان شهریان و روستاییان در ایران حتی با اجرای طرح هدفمندی یارانه ها نیز بهبود نیافت. بررسی درآمد هر فرد شهری نسبت به هر فرد روستایی نشان می‌دهد در بازه زمانی سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۳ درآمد هر فرد شهری حدودا ۹۰ درصد بیشتر از هر فرد روستایی بوده است. این نسبت در سال های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۹ در بیشترین حد خود قرار داشته است و هر چند بعد از سال ۱۳۸۹، یعنی مقطع اجرای هدفمندی یارانه ها اندکی بهبود یافت اما وضعیت از سال ۱۳۹۱ به بعد، با جهش قیمت ارز مجددا به روال سابق برگشت.
بررسی ها نشان می دهد میزان درآمد هر فرد شهری در سال ۱۳۹۳ حدود ۸۷ درصد بالاتر از درآمد یک فرد روستایی است. در حالی هدفمندی یارانه‌ها بهبود وضعیت زندگی در روستاها را سبب نشده است که یکی از اصلی ترین اهداف مجریان این طرح در دولت دهم بهبود وضعیت اقتصادی دهک‌های پایین و کم درآمد عنوان شده بود. به این ترتیب ایجاد عدالت و افزایش سطح رفاه در خانوارهایی که در دهک های پایین درآمدی قرار دارند از شعارهای اولیه اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها بود، اما در عمل محقق نشد.
این عامل را می توان یکی از مهم‌ترین انگیزه های جوانان روستایی برای مهاجرت دانست چرا که بسیاری از جوانان روستایی با هدف یافتن شغلی درآمدزا روستاها را ترک می کنند که این روند به خالی شدن منابع تولیدی کشور انجامیده است. بررسی ها نشان می دهد فعالیت‌های دولت در سال های گذشته در روستاها به جای آنکه مبتنی بر نگاه توسعه ای باشد، بر نگاه عمرانی مبتنی بوده است. بر این اساس برآوردهای صورت گرفته نشان می دهد بخش مهمی از درآمدهای روستاییان که در سال ۱۳۹۳، یعنی مقطع پایانی بررسی حتی از هزینه های این گروه از جمعیت کمتر شده است از محل فعالیت در حوزه کشاورزی حاصل شده است.
بر اساس این گزارش در حال حاضر جمعیت روستاییان ایران به حدود سی درصد رسیده است. تداوم این روند می تواند تهدید جدی برای اقتصاد کشور تلقی شود چرا که جمعیت مولد کشور در این راستا تحلیل رفته است. شهرنشین شدن بیش از ۷۰ درصد از جمعیت ایران می تواند وابستگی کشور را به واردات مواد غذایی و... افزایش دهد.
قطع یارانه در ابهام
همان‌طور که عنوان شد دولت یازدهم از طرفداران پر و پا قرص قطع یارانه دهک‌های بالای درآمدی است و در این زمینه تا کنون یارانه بیش از شش میلیون نفر را قطع کرده است. اوایل امسال اما مجلس نهم به یک‌باره قانونی را به تصویب رساند که بر اساس آن باید یارانه ۲۴ میلیون نفر تا تابستان امسال قطع شود. دولتمردان اجرای این مصوبه را عملیاتی نمی دانند و همچنان ابهامات زیادی در این زمینه وجود دارد. نبود ساز و کار مشخص برای قطع یارانه‌ها از طرفی بازار شایعات در این زمینه را داغ کرده و از طرف دیگر، زمینه سوء استفاده کلاهبردان را فراهم کرده است.
روز گذشته یک سایت خبری در گزارشی نوشت: همزمان با موعد واریز یارانه‌های نقدی، برخی سایت‌های منتسب به یارانه‌ها درصدد اخاذی از مردم هستند. در گزارش تسنیم آمده است: «برای هرگونه ثبت‌نام یا موارد مشابه آن هیچ‌گونه نیازی به اطلاعات کارت بانکی افراد اعم از شماره کارت، تاریخ انقضا، نام فرد و رمز مشتری نیست و امور مربوطه به ثبت‌نام هر درخواستی براساس شماره ملی اشخاص حقیقی و شناسه ملی اشخاص حقوقی صورت می‌پذیرد و موضوع یارانه‌ها نیز انحصارا از سایت Refahi.ir امکان‌پذیر است.»
هر چند در روزهای اخیر و با شروع کار مجلس دهم گمانه زنی‌هایی درباره تجدید نظر در مورد مصوبه قطع یارانه‌ها انجام شده است، اما آنچه مشخص است این است که دولت در صورت عدم تجدید نظر، ماه آینده باید یارانه ۲۴ میلیون نفر را قطع کند. عدم اعلام اینکه چه کسانی از دریافت یارانه محروم می‌شوند می تواند تبعات منفی از جمله ادامه سوءاستفاده‌ها را به دنبال داشته باشد.
درآمد روستاییان 87 درصد كمتر از شهری‌ها
در حالی كه یارانه سومین ماه سال ۹۵ شب گذشته به حساب سرپرستان خانوار‌ها واریز شد، از طرفی مباحث درباره اجرای مصوبه مجلس كه مبتنی بر آن باید یارانه ۲۴ میلیون نفر قطع شود تكرار شد و از طرف دیگر، عدم تحقق اهداف در نظر گرفته‌شده برای پرداخت یارانه‌ها مورد بحث قرار گرفت.
۱۳۹۵/۳/۲۷
