به
گزارش نما، متن زیر حاصل بیش از یک ساعت هم کلامی با مدیری است که این روزها و در
آستانه کنگره عظیم حج بار دیگر اظهاراتش درباره وضعیت پزشکی زائران نقل محافل و رسانه های گوناگون شده است.
همیشه
در گفت و گوهای مفصل و درست زمانی که هر دو طرف فرصت لازم را برای انجام یک گفت و
گوی چالشی داشته باشند، دلت می خواهد تا جایی که می توانی از طرف مقابل پرسش هایی
را درباره حیطه فعالیت هایش بپرسی.
اگراین
فعالیتها برای ارائه خدمات به زائران خانه خدا باشد که دیگرهیچ، حس
خبرنگاریت گل می کند و می خواهی تا جایی که فرصت است تمامی پرسش ها و دغدغه های
ریز و درشت زائران خانه خدا در بحث پزشکی را از رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت
هلال احمر بپرسی. دغدغه هایی که بسیاری از زائران از مدت ها قبل از اعزام به حج
تمتع با آن مواجه هستند.
البته
مشغله کاری رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر مجال طرح بسیاری از پرسش
ها را نداد، اما حاصل یک ساعت گفت و گو با سید علی ریاض غنیمت بود. هر چند این
غنیمت باز هم با دفاع تمام قد ریاض مواجه شد، اما ما که کم نیاوردیم، تا جایی که
توانستیم پرسش های خود و دغدغه های زائران را مطرح کردیم.
ناگفته
نماند برای اثبات برخی از صحبت ها خود در زمان گفت و گو مصادیق و مدارکی را هم رو
کردیم. اما بازهم فایده نداشت، انگار این مدیر مرکز پزشکی حج و زیارت اینطوری از
مواضع خود کوتاه نمی آید و همواره در قامت یک مدیر از عملکرد مجموعه تحت سرپرستی
خود دفاع می کند!
*آقای
دکتر ریاض! این روزها با نزدیک شدن به زمان اعزام زائران به حج تمتع باز هم مباحث
پیرامون سلامت زائران و مرکز پزشکی نقل محافل و رسانه های گوناگون است، بسیای از
زائران از فعالیت این مرکز اطلاع چندانی ندارند. اساس راه اندازی مرکزی به نام
مرکز پزشکی حج و زیارت بر چه مبنایی بوده است؟
ما در
مرکز پزشکی حج و زیارت در بحث حج ، استطاعت با نداشتن استطاعت زائران خانه خدا را
از نظر سلامت جسمانی احرازمی کنیم . به این معنی که زائران از زمانی ثبت نام می کنند،
اولین اتفاقی که برای آنها در جریان حج تمتع در جریان است ، مراجعه به پزشکان مرکز
پزشکی حج و زیارت است. پس از معاینات اولیه ، پزشکان تشخیص می دهند که زائر مستطیع
است یا خیر.
برای
مثال از 97 هزار زائری که سال گذشته به حج تمتع مشرف شدند درحدود 1330 نفر از آنها
مستطیع نبودند و اعزام آنها تایید نشده است.البته من امیدوارم که این گروه از
زائران امسال در گروه مستطعین و اعزام به حج تمتع قرار بگیرند.
*یعنی
این احتمال وجود دارد که زائری یکسال از نظر پزشکی تایید نشود و سال دیگر مشکلی
برای اعزام نداشته باشد؟!
بله
موارد زیادی داشته ایم که برای مثال خانم
زائری که باردار بوده و در یک سال نتوانسته اعزام شود اما سال بعد درگروه زائران
قرار گرفته است. تشخیص استطاعت نداشتن زائران دائمی و برای همه سال ها نیست و یا
در مورد دیگری زائری که عمل جراحی قلب یا سکته قلبی یا سکته مغزی داشته است و در
یک سال نتوانسته تایید پزشکان را به دست آورد، اما در سال بعد با بهبود وضعیت و
معاینات مجدد برای حج تمتع تایید شده است.
مرکز
پزشکی حج و زیارت، به تمامی زائران خدمات پزشکی ارائه می کند ، حالا این زیارت
برای زائرین اهل بیت در کشور عراق و سوریه باشد و یا در حج تمتع، هیچ تفاوتی
ندارد.
*یعنی
از صحبت های شما می توان نتیجه گرفت که مرحله اول فعالیت مرکز پزشکی قبل از اعزام
زائران است.
بله
اصل کار قبل از اعزام است، یعنی ما تکالیف و اقدامات این بخش مهم را قبل از اعزام
انجام می دهیم، همه زائران باید به پزشک مربوطه خود اگر بیماری خاصی دارند مراجعه
کنند، به ویژه بانوان باید به متخصصین
زنان مراجعه وسلامت خود را بررسی کنند.
*آقای
دکتر! بسیاری از زائرانی که به حج تمتع مشرف می شوند، نگران یک موضوع مهم هستند و
نسبت به آن دغدغه دارند، این موضوع مهم همان حوادث پیش بینی نشده برای زائر در
کشور عربستان است که از قضا در برخی موارد نیاز به بستری و اقدامات تکمیلی دارد،
آیا برای این بخش و ارائه خدماتی با سطح درمانی بالا مانند جراحی های فوری در کشور
عربستان فکری کرده اید؟
پرسش
بسیار خوبی است، درسال های گذشته متاسفانه بنابر دلایلی طرف عربستانی هر از چند
گاهی در این بحث و ارائه خدمات در بیمارستان های خود کمی تعلل داشته است، اما
امسال ماجرا متفاوت است، طبق برنامه ریزی
های انجام شده دو بیمارستان در کشور عربستان به صورت موقت دایرمی شود، یکی در مکه
و دیگر در مدینه . 2 بیمارستان کامل با کادر ایرانی با تمام تجهیزات و امکانات
تخصصی و پزشکان متخصص برای ارائه خدمات تکمیلی به زائران در زمان برگزاری کنگره
عظیم حج در کشور عربستان مستقر می شود. با این کار نه دغدغه همکاری بیمارستان های
عربستانی را داریم و نه استرس و نگرانی برای ارائه خدمات به زائران وجود دارد.
درمجموع
تمام تجهیزات از جمله سی‌سی‌یو، و ارائه تخصصی زنان، جراحی، چشم، ارتوپدی، داخلی، قلب،
دندانپزشکی به همراه تجهیزات جدید که در 2 و 3 سال اخیر افزایش یافته است برای ارائه
خدمات به زائران مهیا شده است.
*پس
بیماران دیالیزی چطور؟ هر ساله تعدادی بیمار دیالیزی هم در حج حضور دارند.
جای
هیچگونه نگرانی نیست، باهماهنگی های به عمل آمده ، سیستم های دیالیزی کشور عربستان
در مکه و مدینه به همه زائرین ما سرویس می دهند، من سال گذشته در اوج شلوغی مشاهده
کردم که بعضی از بیماران دیالیزی ما نوبت آنها به تاخیر افتاده است چون به اینها
زمان بندی می دهند یعنی دیالیزی 2 نوبت یا 3 نوبت در هفته یا زمان خاصی دارند.
با
هماهنگی های به عمل آمده امسال اگر خدا توفیق بدهد در مکه مکرمه بخش دیالیز را راه
اندازی کرده ایم و 4 دستگاه دیالیز با خود به عربستان می بریم و این بدین معنا
نیست که از امکانات دیالیزعربستان استفاده نکنیم، در کنار این امکانات از امکانات
خود هم استفاده می کنیم.
البته
شاید این نکته خالی از لطف نباشد که ما امسال یک دندان پزشکی صحرایی هم تدارک دیده
ایم و دندان پزشک های ما آنجا در خدمت هستند. ما کنگره عظیم حج امسال با دستان به
سینه نیامده ایم بلکه امسال با دستانی پر و آستین هایی بالا برای خدمات رسانی به
زائران به میدان حج تمتع آماده ایم.
*آقای ریاض ! امسال وضعیت اعزام
زائران به چه صورتی است و چه اقداماتی انجام داده اید؟
پزشکان
پس از ازاینکه استطاعت زائران را احراز می کنند، پا به پا از صفر تا صد و از زمان
معرفی به کاروان تا زمان بازگشت همراه آنها هستند، یعنی در یک کاروان حدود 150
نفری، علاوه برمدیر کاروان و روحانی ، یک پزشک وجود دارد با یک مطب به صورت یک کیف
کامل همراه کاروان است.
*یعنی
برای هر چند زائر، یک پزشک به حج اعزام می شود؟
هر
کاروان یک پزشک ، کاروان مجموعه ای از زائرانی است که سازمان و سامان داده می شوند
و در کنار این کاروان یک مدیر، یک سری خدمه ، یک روحانی و یک پزشک حضور دارد.
* یکی
از دغدغه های زائران در حج تمتع نبود پزشک زن در کاروان ها برای ارائه خدمات به
بانوان است، برای این رفع این دغدغه چه کرده اید؟
یکی از
ویژگی های خدمات پزشکی در حج تمتع امسال حضور بانوان پزشک و پرستار در واحد های
پزشکی است. در گذشته از زنان پرستار تنها در این زمینه استفاده می‌کردیم ، اما در
تلاشیم تا در حج تمتع 1391 از پزشکان زن بهره بیشتری بگیریم. طبق برنامه ریزی های
انجام شده در تمام واحد های پزشکی مستقر در عربستان پزشک زن هم مستقر می شود.
*تا به امروز استطاعت چه تعداد زائر
تایید نشده است؟
تا به
امروز نداشتن استتاعت431 زائر ثبت‌نامي تاييد شده است و از تعداد کل زائران، 33 هزار
و 844 زائر مرد و 36 هزار و 338 زائر ثبت‌نامي
زن هستند. اين در حالي است كه 33 نفر از زائران استطاعت آنان با وجود همراه
تاييد شده است.
بیشترین
بیماری‌های زمینه‌ای از جمله فشار خون و بیماری‌های قلبی است، در این زمینه تمام آمادگی‌ها
برای آموزش زائران در زمینه حفظ و ارتقاء سلامت آنان صورت پذیرفته است و بیمارستان‌های
مدینه و بیمارستان‌های این مرکز در مکه به همراه پلی کلینیک‌های ما در عرفات، منا و
همچنین پایگاه سیار این مرکز درمسجد شجره و مسجد جحفه آماده ارائه خدمات به زائران
در ایام حج تمتع هستند.
*آقای
دکتر! برخی مواقع در بحث حج تمتع مسائل پشت پرده ای درباره همکاری نکردن عربستان و
دولت این کشور با مسئولان ایرانی در بحث خدمات رسانی بیان می شود، به راستی آیا
عربستان در این بحث کم کاری دارد و یا در اصطلاح چوب لای چرخ همکاری های دو طرفه
می گذارد؟!
درسال
های گذشته مسائلی درباره همکاری نکردن طرف عربستانی وجود داشته است، اما هر سال که
به جلو می رویم بسیاری از این مسائل بر طرف می شود، هر سال ما از همکاری درمانی
آنها راضی تر می شویم.
البته
باید به این نکته اشاره کنم که از همکاری بهداشتی طرف عربستانی راضی نیستیم، جمع
آوری زباله و بحث سرویس های بهداشتی و مسائل این چنینی در وضعیت مناسبی قرارندارد و
ما هم گله های خود را با طرف عربستانی مطرح کردیم.
* برخی
از کارشناسان حوزه سلامت نگران ورود زائران ایرانی از کشورهای دیگر و تهدیداتی در حوزه
سلامت برای آنها هستند، برای این دسته از زائران چه برنامه ای دارید؟
توصیه مؤکد
این مرکز به ایرانیانی که از کشورهای دیگر به تمتع مشرف می‌شوند، تزریق واکسن مننژیت
است. تامین سلامت حجاج در عمره و به ویژه تمتع، نیازمند برنامه ریزی منظم و ساماندهی
امور به جهت ارائه شایسته خدمات به زائرین بیت الله الحرام است. اجرای این برنامه‌ها
و مباحث تدوین شده هم پیش از تشرف و هم در طول سفر حج تا زمان بازگشت زائر به میهن
اسلامی انجام می‌شود و استطاعت جسمانی از اهمیت بسیاری برخورداراست. ایرانیان مقیم
خارج نیز مانند زائران ایرانی می توانند از تمامی امکانات مرکز پزشکی حج و زیارت در
مکه و مدینه در ایام حج استفاده کنند.
*اگر
موافق باشید ، وارد بحث کشور عراق و مشکلات زائران عتبات عالیات شویم، شما به
عنوان رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت همواره مدعی سیستم نظارتی مناسب به بهداشت و
سلامت در کشور عراق هستید. با این وجود پس چرا این روزها ما شاهد وضعیت اسفناکی از
نظر بهداشتی ، درمانی و سلامت در کشور عراق به ویژه برای زائران در مراکز اقامتی
هستیم؟
وظیفه
ما درمراکز پزشکی حج و زیارت نظارت است ، نظارت با اجرا فرق می کند. من ناظر هستم مجری نیستم . من به تمامی آشپزخانه ها و مارکز
طبخ غذا در عراق نظارت می کنم و در گزارش های خود اعلام می کنم که برای مثال در
این مرکز طبخ غذا باید توری ویژه در پنجره های مرکزنصب شود.
*اما
شواهد موجود در کشور عراق نشان می دهد، نظارت ها تاثیرگذار نبوده است!
ما
وظایف خود را به درستی انجام می دهیم. به زودی هم عملیات احداث بیمارستان های
جمعیت هلال احمر ایران در شهرهای کربلا و نجف آغاز می شود. این مرکز از طریق ۱۱ درمانگاه در عراق به زائران ایرانی
خدمات ارایه می کند. علاوه بر این در مراسم های مختلف مانند نیمه شعبان و اربعین
حسینی، گروههای ویژه پزشکی و امدادی این مرکز برای ارایه خدمات بهداشتی و درمانی
به عتبات عالیات اعزام می شوند. فراموش نکنیم، وظیفه ما نظارت است،
اجرای اینگونه مسائل بر عهده سازمان های دیگر مانند حج و زیارت است.
*پس
چرا بسیاری از زائران پس از بازگشت در عتبات عالیات به بیماری های گوارشی شدید و
حتی مسمویت های غذایی مبتلا می شوند، شما که نظارت می کنید و همه چیز مطلوب است،
چرا این بیماری ها وجود دارد؟
البته
باید به این موضوع توجه داشت که کشور عراق به لحاظ ساختاری کشوری فقیر و دارای
امکانات محدودی از نظر بهداشتی و درمانی است. اما با این وجود مرکز پزشکی حج و
زیات تا جایی که امکان داشته است با تمام قوا و امکانات به نظارت بر طبخ و توزیع
غذا در عتبات عالیات به ویژه در کربلا و نجف پرداخته است.
کشورعراق
هنوز در بسیاری از امور به تکامل نرسیده است. سیستم ما در عربستان بی نظیراست و به
دنبال این هستیم که در عراق هم این سیستم را اجرایی کنیم. اما متاسفانه درحال حاضر
درعراق با یک مشکل اصلی مواجه هستیم. سازمان حج به دنبال راه اندازی یک آشپزخانه مجهز در کربلا
است، اما متولیان امر درعراق مخالف راه اندازی اینگونه از آشپزخانه ها هستند.
عراقی ها راه اندازی آشپزخانه های ایرانی را نماد بیکار شدن جوانان خود می دانند و
به همین دلیل در برابر این موضوع تا جایی که می توانند مقاومت می کنند، البته ما
کارمان را بلد هستیم و به وقتش از پس عراقی ها و این موضوع هم برمی آییم! در آینده
ای نزدیک آشپزخانه هایی مجهز با تمام امکانات بهداشتی ویژه زائران ایرانی در عراق
ساخته می شود.
گزارش
از:علی البرزی
