تربیت ایرانی_اسلامی حلقه مفقوده مهدكودك‌های تهرانی

به گزارش نما به نقل از سازمان بسیج جامعه زنان کشور، انسان از لحظه ای که پا به این جهان می گذارد تا لحظه ای که رخت بر می بندد و به دیار ابدی گام می نهد، در حال فراگرفتن آموزش های مختلفی است که در جامعه شناسی به نام «اجتماعی شدن» و در روانشناسی تطبیق با شرایط نام دارد، اما اصل مهم در شخصیت او و عصاره وجودی اوست که همواره ثابت است و تحت تاثیر بسیار کمی قرار می گیرد. تنها گاهی اتفاقات گوناگون مانند جنگ، ضربه روحی به واسطه از دست دادن عزیزانی و یا اتفاقاتی که باعث از دست دادن عضوی از بدن باعث می شود که رفتار فرد تغییر کند ولی در اکثر موارد بخش های مهمی از شخصیت فرد ثابت می ماند.

ثابت بودن شخصیت فرد حاصل تربیتی است که از دوران پیش از ولادت و همچنین دوران کودکی تا هفت سالگی در نهاد وی پایه ریزی شده است بنابراین اگر والدینی به داشتن علاقه قلبی و واقعی فرد به دین داری، انجام اعمال مذهبی و همچنین اخلاق مداری در فرزندانشان علاقمندند، باید به تربیت فرزندانشان در دوران کودکی اهمیت ویژه بدهند.

به عبارت دقیق تر، تربیت دینی تدریس منظم و برنامه ریزی شده ای است که هدف از آن دست یابی فرد به اعتقاداتی درباره وجود خداوند، حقیقت جهان هستی، زندگی، ارتباط انسان با پروردگارش و دیگر انسان هایی که در جامعه با آن ها زندگی می کند و بلکه با همه آحاد بشر است. (تعلیم وتربیت دینی (مجموعه مقالات)، ترجمه شهاب الدین مشایخی راد، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۰، ص70)

حجت الاسلام و المسلمین ابراهیم اخوی، روانشناس و استاد حوزه، تربیت کودک را به کودکی و نوجوانی تقسیم می کند و نوجوانی را دوره شکل گیری اعتقادات می داند که باید آموزش ها به صورت مستقیم به فرد ارائه شود، اما دوران کودکی را بسیار موثرتر می داند و می گوید: "در این دوران است که کودک از طریق مشاهده رفتار دینی والدین، آموزشهای خرد درباره دین مانند یادگیری برخی از اذکار و رفتارهای ساده مانند جهت یابی قبله، وضوگیری و نیز دریافت پاسخهای صحیح در قبال پرسشهای دینی خود از والدین، پایه های اولیه دینداری را در خود ایجاد می کنند."

اما در اکثر خانواده ها مرسوم شده است که دوران کودکی فرزندان در مهدکودک ها و یا مهدقرآن ها سپری می شود و این باعث می شود که نظارت خانواده در طلایی ترین بخش شکل گیری شخصیت فرد، کم شود.

اینکه متولی مهدکودک ها بهزیستی است، یعنی نهادی که به خانواده های بی سرپرست و بد سرپرست نظارت می کند، همزمان متولی نگهداری از مهدکودک ها باشد، مصداق تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل است که چه دیدگاهی در این سیستم فراگیر است.

به نظر می رسد که کودکان در مهدها باید فقط وقت خود را صرف کنند تا بزرگ بشوند، از این رو آموزش های مختلفی برای گذراندن وقت به آنان داده می شود، مربیانی که تنها مهمترین پذیرش آنان داشتن مدرکی مرتبط در خصوص تربیت کودک است اما نظارتی بر نحوه رفتار آنان با کودکان صورت نمی گیرد.

هر از چند گاهی خبری در خصوص عدم رعایت اخلاق در مهدکودک ها به گوش میرسد، مانند خبر استخر متخلط در مهد کودک که چندی پیش رسانه ای شد و تازه ماموران بهزیستی استان تهران مجبور به اعزام به محل شدند نظارت بر مهدکودک ها را نشان می دهد، معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران در خصوص حقایق روی داده در این مهد کودک گفت: "طی بازرسی صورت گرفته، استخر در حال استفاده بوده و مدیر مهد به تذکرات و اخطارها توجهی نداشته اما در زمان بازرسی شاهد برگزاری استخر به شکل مختلط نبودیم و تعطیلی موقت مهد نیز به علت عدم رعایت ایمنی و عدم رعایت استاندارد همچون عدم وجود غریق نجات و غیره در مجموعه این استخر بوده است."

در کنار آن، ایجاد مهدکودک ها تحت عنوان «خانه کودک» در سرای محلات تهران که کمترین استانداردهای لازم برای نگهداری از کودک را دارد و در آنجا نیز نظارت به مراتب بسیار کمتر است و این نشان می دهد که نمی توان امید چندانی به تربیت اسلامی کودک که هیچ، تربیت درست شخصیت کودکان داشت.

هرچند که در سال گذشته مدیر کل کودک و نوجوان سازمان بهزیستی از شناسایی ۱۰۰ مهدکودک غیرمجاز خبر داد و گفت: "به این مهدها یک ماه فرصت داده شده که برای دریافت مجوز قانونی مطابق بر استانداردها اقدام کنند و یا پلمپ شوند." اما همچنان وجود چنین مراکزی در سراهای محلات و ارزانی قیمت ها در مقایسه با مراکز تحت نظارت بهزیستی، باعث استقبال والدین شده و به عنوان درآمد خوب سراهای محلات است.

این در حالی است که توجه به ملاک های ظاهری از جمله داشتن فضای بازی، اتاق خواب و تعداد پرسنل برای نگهداری از کودکان رعایت نمی شود، آن وقت صحبت از ملاک های انتخاب مربی آن هم مربی دینی که توانایی ارائه مشاور مذهبی داشته باشد و روانشناسی اسلامی را کاربردی کرده و تربیت دینی کودک برایش مهم باشد، لحاظ نشده است.

در کنار مهدهای تحت نظارت بهزیستی و نیز خانه های اسباب بازی یا کودک زیر نظر شهرداری تهران، چند سالی است که مهدهای قرآنی شکل گرفته است، در این باره مینو اصلانی، مسئول سازمان بسیج جامعه زنان کشور در گفتگویی اعلام کرده است: "از سال ۹۱ به منظور تربیت نونهالان حافظ قرآن، تربیت نونهالان بر اساس برنامه و الگوی خاص تربیت دینی – اعتقادی و انقلابی در راستای داشتن جامعه‌ای صالح برای پیشبرد اهداف نظام مقدس انقلاب اسلامی راه‌اندازی شده است."

در این مهدها مربیانی به کار گرفته می شوند که دوره های آموزشی و تخصصی روانشناسی و همچنین دینی را گذرانده باشند و توانایی انتقال این مفاهیم را به کودکان را داشته باشند.

به نظر می رسد که حمایت از مهدهای قرآنی که چندسالی است در دستور کار سازمان بسیج قرار گرفته و مهد مساجد هم راه اندازی شده است و با توجه به برنامه های آموزشی و اجرایی منسجمی که دارند، بتوانند وسیله ای برای فراگیری مفاهیم دینی کودکان باشند.