کشتی‌فرنگی به‌عنوان یکی از امیدهای اصلی کسب مدال به المپیک ریو رفت اما در نهایت آنچه به‌عنوان ماحصل عملکرد کشتی فرنگی در المپیک و دومدال برنزکه توسط سعید عبدولی و قاسم رضایی به‌دست آمد نتیجه خوبی نبود. البته که این نتایج به نسبت نتایج کشتی‌فرنگی در المپیک لندن و مسابقات جهانی و آسیایی طی فاصله زمانی لندن تا ریو خوب نیستند ولی نسبت به تاریخچه کشتی فرنگی ایران در المپیک این نتایج اگر خوب نباشند اما نتایجی درهمان حد هستند.
کشتی ورزش اول ایران است اما واقعیت این است که درکشتی‌فرنگی اینگونه نیست. هرچقدر ایران در کشتی‌آزاد همیشه یکی از مدعیان اصلی در همه ادوار و مسابقات گوناگون بوده است اما در کشتی فرنگی درتاریخ المپیک ایران کشور پرافتخاری به حساب نمی‌امد تاقبل از المپیک 2012 در لندن که تیم جوان کشتی‌فرنگی ایران با مربیگری محمدبنا سه مدال طلا برای کاروان ما به‌دست آورد و باراصلی افتخارآفرینی ورزش ایران را به‌‌دوش کشید.
کشتی فرنگی در المپیک
کشتی فرنگی ایران در سی و یک دوره المپیک در رشته کشتی‌فرنگی برخلاف کشتی‌آزاد افتخارات زیادی را به‌دست نیاورد. اولین مدال ایران در کشتی فرنگی مدال برنز وزن 52 کیلوگرم بود که در المپیک 1960رم به‌دست آمد. دوازده سال طول کشید تا ایران در رشته کشتی‌فرنگی دومین مدال خود را به‌دست آورد. نقره وزن 48 کیلوگرم در المپیک 1972مونیخ افتخار بعدی کشتی‌فرنگی در المپیک بود که تا المپیک 2012 لندن یعنی چهل سال بعد تکرار نشد. این درحالی است که کشتی‌آزاد در بیشتر ادوار در میان مدال‌آوران المپیکی کاروان ایران نماینده داشته است.
المپیک لندن؛ جرقه یا آغاز یک راه
المپیک 2012 درلندن اما نقطه عطفی در تاریخ کشتی‌فرنگی و کشتی ایران به حساب می آید. درحالی‌که کل کاروان ایران تنها موفق به کسب یک مدال طلا و آن‌هم در رشته وزنه‌برداری فوق‌سنگین توسط بهداد سلیمی شده بود کشتی‌فرنگی با کسب سه مدال طلا ایران را به رتبه 25 المپیک رساند. حمیدسوریان در وزن 55 کیلوگرم، امیدنوروزی در وزن 60 کیلوگرم و قاسم رضایی در وزن 96 کیلوگرم مدال‌های طلای کشتی‌فرنگی را برای کاروان ایران به ارمغان آوردند. اتفاقی که باعث شد تا کشتی‌فرنگی ایران مقام اول مسابقات المپیک لندن را در این رشته به‌دست آورد. اتفاقی که 4 سال بعد و در المپیک 2016 ریو رخ نداد و جایگاه اول تبدیل به رتبه نهم جدول شد آن هم با یک مدال برنز و حذف کشتی‌گیران بزرگ و اسم و رسم داری چون حمید سوریان و امیدنوروزی...باتمام این‌تفاسیر نکته قابل ذکر این است که آیا کشتی‌فرنگی ایران به جایگاه اصلی‌اش بازگشته و موفقیت‌های المپیک لندن و پس از آن جرقه بوده‌اند. اما بخش دیگری از نقدها پیرامون کشتی‌فرنگی براساس یک فرضیه دیگر است و آن اینکه کشتی‌فرنگی ایران هم مانند کشتی‌آزاد می‌تواند تبدیل به ورزش اول کشور شود. همانطور که اکنون هواداران کشتی تفاوت زیادی برای علاقمندی میان کشتی‌های آزاد و فرنگی قائل نیستند و کشتی‌فرنگی به اندازه کشتی‌آزاد طرفدار جدی دارد. کشتی ورزش اول ایران است و توانایی و استعداد کشتی در این سرزمین به‌حدی است که در کشتی‌فرنگی نیز می‌توان تبدیل به مدعی اصلی و درجه یک شد.
نقش بنا درموفقیت کشتی فرنگی
محمدبنا متولد 1337 در محله‌ای کشتی خیز در تهران است. او در سال 2012 و بعد از کسب سه مدال طلا با کشتی فرنگی و رسیدن به مقام اول المپیک به‌عنوان بهترین مربی جهان شناخته شد. نکته جالب این است که بنا خودش اولین مدال کشتی‌فرنگی را پس از انقلاب به‌دست آورد. او دروزن 68 کیلو در مسابقات جهانی 1983 به مدال نقره رسید و از این نظر نیز او یکی از افتخارآفرینان کشتی‌فرنگی به‌حساب می‌آید.
بنا درسال 2005 هدایت تیم‌ملی کشتی‌فرنگی را برای اولین‌بار به‌دست گرفت. محمدبنا با ایده‌ها و روش‌های تازه به کشتی‌فرنگی ایران آمد و بشدت مورد توجه رسانه ها و اهل فن قرار گرفت و تیم‌ملی کشتی‌فرنگی ایران نیز تحت هدایت او سه سال پیاپی صاحب مدال طلا در رقابت‌های مختلف جهانی شد. افتخاری که تا قبل از آن نصیب کشتی‌فرنگی ایران نشده بود. او درسال 2007 به‌دلیل مشکلاتی که با رئیس وقت فدراسیون کشتی داشت از کار برکنار شد اما نتایج ضعیف تیم‌ملی کشتی فرنگی در مسابقات پکن باعث شد تا باردیگر بنا به تیم ملی بازگردد. درسال 2009 تیم‌ملی کشتی‌فرنگی ایران با هدایت محمد بنا صاحب یک مدال طلا و سه برنز در مسابقات جهانی شده و به مقام دوم رقابت‌ها رسید و تیم‌ملی کشتی‌فرنگی ایران برای اولین بار روی سکوی جهانی رفت. یک سال بعد و در مسابقات جام‌جهانی ارمنستان در سال 2010 تیم‌ملی کشتی‌فرنگی با هدایت محمدبنا به مقام قهرمانی جهان رسید و بالطبع این اولین مقام قهرمانی تاریخ کشتی‌فرنگی ایران به‌حساب می‌آمد. در مسابقات بازی‌های آسیایی سال 2010 در گوانگجو چین تیم‌ملی کشتی‌فرنگی ایران با 4 طلا و یک برنز به مقام اول مسابقات رسید و این دومین نتیجه خوب تاریخ کشتی‌فرنگی ایران در بازی‌های آسیایی بعد از بازی‌های آسیایی تهران نیز به‌شمار می‌آمد. درسال 2011 نیز تیم‌ملی کشتی فرنگی ایران با هدایت محمد بنا و درحالی‌که حمید سوریان را همراه نداشت با کسب دو طلا و یک برنز برسکوی سوم جهان ایستاد و بناهم به‌عنوان بهترین مربی سال انتخاب شد.
اما اوج کار محمد بنا و کشتی‌فرنگی ایران در المپیک 2012 لندن رقم خورد و تیم ملی ایران در کشتی‌فرنگی به مقام اول رسید. تیم ایران در این رقابت‌ها با سه مدال طلا توسط حمید سوریان، امیدنوروزی و قاسم رضایی نقش اصلی را در رتبه و جایگاه نهایی کاروان ورزشی ایران در این دوره از مسابقات ایفا کرد. بنا اما در سال 91 از تیم‌ملی به‌دلیل آنچه بی‌توجهی مسئولان خوانده بود کناره‌گیری کرد، اما بعد از نتایج نه چندان خوب تیم‌ملی کشتی‌فرنگی بعد از یکسال به تیم‌ملی بازگشت. این بازگشت نیز دوامی نداشت و اختلاف نظرها موجب جدایی بنا شد. عدم نتیجه‌گیری کشتی‌فرنگی ایران در رقابت‌های قهرمانی جهان در سال 2015 و در آستانه المپیک باعث شد تا فدراسیون کشتی باردیگر محمدبنا را برای هدایت کشتی‌فرنگی به خدمت بگیرد هرچند نتیجه حاصل از حضور محمدبنا در راس کشتی‌فرنگی نیز درنهایت با نتایج ضعیف در المپیک همراه بود. کشتی‌فرنگی ایران در رقابت‌های المپیک 2016 ریو به‌عنوان پرامیدترین کاروان ایران پابه رقابت‌ها گذاشت اما در نهایت تنها دو مدال برنز کسب کرد و در رتبه نهم قرار گرفت. 9 پله سقوط از المپیک لندن تا ریو اتفاقی است که می‌توان با تحلیل آن مشکلات امروز کشتی‌فرنگی ایران را بهتر شناخت.
بنا: من مسئول ناکامی هستم
محمد بنا سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی با عذرخواهی از مردم به خاطر نتایج ضعیف کشتی فرنگی ایران در رقابت‌های المپیک به گردن گرفت. بنا درباره انتقادها از آمادگی نامناسب بدنی فرنگی‌کاران ایران در رقابت‌های المپیک که مهم‌ترین عامل شکست آن‌ها در این رقابت‌ها بوده است گفت:
«انتقاد همیشه بوده و خواهد بود. زمانی که در المپیک لندن سه طلا گرفتیم بهترین شدیم و الان هم وقتی نتیجه نمی‌گیریم بدترین می شویم. وقتی پیروزی به دست می‌آید همه چیز را خوب می‌دانیم اما با شکست‌ها خیلی راحت قضاوت می‌کنیم. البته هر کارشناسی هر انتقادی که می کند درست می‌گوید چرا که از محمد بنا بیشتر از این‌ها توقع می‌رود. به عنوان مثال در وزن 75 کیلوگرم که بهترین‌های دنیا حضور دارند و اصلا تصور این را هم نمی‌کردیم که روزی بتوانیم در این وزن به مدال المپیک برسیم توسط سعید عبدولی به مدال برنز رسیدیم که ارزش آن کمتر از طلا نیست. من سه سال از کشتی دنیا دور بودم و نتوانستم به درستی کشتی دنیا را رصد کنم. من فقط در این 10 ماه توانستم یک سری مسائل را رصد کنم و اصلا زمان نداشتم. این‌ها بهانه است که بگوییم داوری یا امکانات ضعیف بوده است. هرچه تقصیر است را گردن می‌گیرم و از مردم عذرخواهی می‌کنم. مگر در المپیک قبلی باباجان‌زاده یا اخلاقی مدال طلا گرفتند که از آن‌ها انتظار مدال داشته باشیم.»
او درباره میانگین سنی بالای کشتی‌گیران فرنگی‌کار ایران در المپیک ریو گفت: «وقتی 10 ماه فرصت داشته باشی نمی‌توان کار خاصی کرد. ما جوانان خوبی داریم اما نمی‌توان در 10 ماه آن هم برای حضور در المپیک آن‌ها را به میدان فرستاد. مثلا قبول دارم که سن سوریان بالا رفته و در این مسابقه‌ها آماده نبود اما کدام یک از مدال‌آوران وزن 59 کیلوگرم المپیک لندن امسال به روی سکو رفتند؟ من زمانی برای تغییر نداشتم. مثلا آیا من می‌توانستم به جای رضایی، سوریان، عبدولی و نوروزی کس دیگری را به المپیک بیاورم؟ اگر من جای سوریان، سامان عبدولی جوان را به المپیک می‌آوردم و بعد از یک یا دو کشتی کنار می‌رفت، آن وقت نمی‌گفتند چرا سوریان با 7 طلای جهان و المپیک را کنار گذاشتی و عبدولی را فرستادی؟ همه می‌گفتند اگر سوریان می‌آمد طلا می‌گرفت پس چرا یک کشتی‌گیر جوان را به المپیک فرستادی؟ این حرف و حدیث‌ها همیشه هست. من سال‌هاست در تیم ملی هستم و این کارشناسی‌ها را چه با شکست و چه با پیروزی شنیده‌ام. پیروزی‌هایمان را خیلی بزرگ می‌کنیم و شکست‌هایمان را هم بزرگ می‌کنیم. این شکست‌ها و ناکامی را به گردن می‌گیرم و به غیر از مردم از هیچ کس دیگری عذرخواهی نمی‌کنم.»
امیررضا خادم: امیدوارم بنا به کارش ادامه دهد
امیررضا خادم معاون وزیر ورزش و جوانان از نتایج فرنگی‌کاران ایران در المپیک ریو دفاع کرد. خادم درباره نتایج ضعیف تیم ملی کشتی فرنگی در رقابت‌های المپیک گفت: «فکر می‌کنم باید این را در نظر داشته باشیم که فقط در المپیک قبل بود که آن هم با پشتکار و درایت بنا بود که تیم خوبی را ساخته و پرداخته کرد و توانستیم سه مدال طلا بگیریم. آن نتیجه یک اتفاق خارق‌العاده برای کشتی فرنگی و ورزش ما بود. اگر این موضوع را در نظر بگیریم، کسب دو مدال برنز در المپیک ریو برای ما شکست محسوب نمی‌شود. ما قبل از لندن در مجموع فقط دو مدال در کشتی فرنگی در ادوار مختلف المپیک به دست آوردیم پس این دو مدال برنز را نمی‌توان به عنوان یک شکست برای کشتی فرنگی محسوب کرد. هر چند کشتی فرنگی ما استحقاق نتایج بهتر از این را داشت و باید کار بیشتری صورت گیرد.»
اودرباره عملکرد محمد بنا نیز گفت: «باید این را در نظر داشته باشیم که ما ۴ سال قبل که بنا شگفتی آفرید چه گلی به سر او زدیم و چه امتیازی به او دادیم که امروز بخواهیم او را زیر سوال ببریم و از او توقع داشته باشیم. ۴ سال قبل گفتم ما باید فردی مثل بنا که آن اتفاق بزرگ را رقم زد، باید به صورت ویژه ببینیم. حداقل در اندازه یک مربی لیگ فوتبال به او توجه می‌کردیم بعد از او انتظار داشتیم تا او همراهی بیشتری با ورزش ما داشته باشد و در طول ۴ سال کنار تیمی باشد که خودش ساخته و پرداخته کرده بود و آن وقت نتایج بهتری بگیرد. اما این کار را نکردیم. من همان موقع گفتم بنا به کشتی فرنگی نیاز دارد کشتی فرنگی هم به بنا نیاز دارد. این اتفاقات رخ نداد و باعث شد کشتی فرنگی ما نتواند رشد خود را ادامه دهد. امیدوارم بنا به کارش ادامه دهد چرا که کشتی فرنگی ما به امثال بنا نیاز دارد. حضور امثال بنا در ورزش ایران می‌تواند در رشته‌های مختلف کمک‌رسان باشد. امیدوارم بنا با آنالیز خوب اتفاقاتی که طی مدت اخیر افتاد بتواند در آینده موفق‌تر باشد.»
اختصاصی نما/ به بهانه نتیجه نگرفتن كشتی فرنگی با محمد بنا در المپیك ریو
امیدی كه ناامید شد اما ...
كشتی‌فرنگی به‌عنوان یكی از امیدهای اصلی كسب مدال به المپیك ریو رفت اما در نهایت آنچه به‌عنوان ماحصل عملكرد كشتی فرنگی در المپیك و دومدال برنزكه توسط سعید عبدولی و قاسم رضایی به‌دست آمد نتیجه خوبی نبود
۱۳۹۵/۶/۴
