عدم رعایت حریم ها بدبینی و سوءظن را بین زوجین ترویج می‌دهند!

امیر زینلی - حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی سیاست‌های کلی «خانواده» را ابلاغ کردند. با دکتر لاله افتخاری، نماینده مجلس نهم، در باب بندهای 8 و 13 و 15 گفتگو کرده ایم که به ایجاد فضای سالم و رعایت روابط اسلامی زن و مرد در جامعه، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و عوامل تزلزل نهاد خانواده به‌ویژه موضوع طلاق و تکریم سالمندان در خانواده می پردازد.




مقام معظم رهبری در بند 8 می‌فرمایند: ایجاد فضای سالم و رعایت روابط اسلامی زن و مرد در جامعه. آیا این دغدغه نشان می‌دهد که ما به این بخش خیلی توجه نکردیم و شاید روابطی که در جامعه ما جاری است روابطی نیست که از نظر ایشان مورد تایید باشد؟
 وضعیت جامعه نشان می‌دهد که در محیط‌های کار، چه در شرکت‌های دولتی و غیردولتی معمولا آنطور که باید در عدم اختلاط و تفکیک مکان‌ها دقت نمی‌شود و اگر شود هم زنان و هم مردان از نظر شغلی راحتتر هستند. در همه این موارد شاهدیم که حساسیت‌ها و دغدغه‌های لازم وجود ندارد. اینها باعث شده است که بعضا مشکلاتی در تحکیم بنیان خانواده و مسائل دیگر ایجاد شود.
 
 آیا فضای سالمی که رهبری از آن یاد کرده اند در کشور ما وجود دارد؟
 درصدی را نمی‌توان گفت. حتما در خیلی مکان ها فضا سالم است.


 سؤال این است که آن قدر هست که خانواده‌ها بتوانند از این فضای سالم استفاده کنند؟

در بعضی مکان‌ها این فضا در نظر گرفته شده است و بستگی به شغل و موقعیت دارد. البته همه هم شغل نیست، مثلا مکان‌های تردد نیز هست. بعضا در قطار و مترو واگن‌های ویژه خانم‌ها و آقایان در نظر گرفته شده است و خانم‌ها از فضایی که خاص خودشان است استقبال می‌کنند حتی کسانی که ظاهرا اهل رعایت این موارد نیستند. اما در بعضی موارد هم این مسائل رعایت نمی‌شود.


 بعضی‌ها معتقدند خانم‌ها به دلیل اینکه با آقایان اختلاط پیدا می‌کنند نباید در جامعه حضور داشته باشند. از طرف دیگر بعضی معتقدند هیچ جداسازی در فضاها نباید انجام شود. نظر شما در مورد این دو دیدگاه چیست؟

این دو دیدگاه افراط و تفریط است و به دلیل اینکه هیچکدام از اینها بر صراط مستقیم نبوده و با اعتدال و دیدگاه اسلامی مغایرت دارد. هیچکدام از این دیدگاه‌ها نمی‌توانند استمرار داشته باشند زیرا زمانی که تندروی صورت می‌گیرد به همان سرعت هم از دست می‌رود. به هرحال همین که اسلام برای بانوان حجاب را در نظر گرفته است یعنی حضور آنها در محیط خارج از منزل را تایید کرده و بر آن صحه گذاشته است. به همین دلیل این دیدگاه که می‌گوید خانم‌ها نباید از منزل بیرون بروند منتفی است. سیره اهل بیت (ع) و همسران بزرگوارشان نیز همین را نشان می‌دهد. به شهادت تاریخ آنها از جامعه جدا نبوده و حضور فعال داشته اند، حضوری که اختلاط و مفسده در آن نبود و نیاز جامعه بود. نگاه دیگر که حضور بانوان را بدون قید و شرط و بدون هیچ محدودیت و رعایت حریم در جامعه انتظار دارد نیز کاملا غلط است. امروزه در کشورهایی که به مذهب و حجاب اعتقادی ندارند نیز چنین نیست و بعضی مواقع برای خانم‌های خود حریم قائل هستند و اگر اینطور نباشد شکایت خانم ها را درپی دارد و مجبور به تفکیک مکان‌ها می‌شوند. خیلی از کشورهای اروپایی که اصلا با حجاب مخالف هستند و از حضور زنان محجبه در خیلی از مکان‌ها ممانعت می‌کنند برای حفظ امنیت شهروندان خودشان فضای خانم‌ها و آقایان را جدا می‌کنند زیرا به این مطلب رسیده اند که بهتر است این کار انجام بشود.


 ایشان در بند 13 درمورد طلاق صحبت می‌فرمایند. نکته ای که شاید در موردش خیلی کارشناسی نشده است. ایشان به کارشناسی مستمر و شناسایی عوامل طلاق و فروپاشی خانواده توصیه کردند و اینکه در مورد کراهت طلاق فرهنگ سازی شود. البته شاهدیم که در جامعه در حال حاضر نسبت به قبل طلاق زیاده شده است. ارزیابی شما چیست؟
 بعضی از آن به دیدن فیلم‌ها برنامه‌ها بر می‌گردد و بعضی دیگر ممکن است به دلیل تاثرپذیری منفی از دیگر افراد جامعه صورت بگیرد. کسانی هستند که شکست خود در زندگی به دلیل عدم پایبندی همسر به زندگی یا دیگر مشکلات را بیان نمی کنند به دلیل اینکه نمی‌خواهند قبول کنند که شکست خورده اند و طلاقی که صورت گرفته را به عنوان مایه افتخار و برگ برنده عنوان می‌کنند. امروزه جشن طلاق گرفته می‌شود و یا فیلم‌ها و سریال‌هایی در این زمینه هست که به این موضوع دامن می زند. مثلا بعضی افراد بخاطر ناپختگی و نداشتن درک واقعی از زندگی اقداماتی انجام می‌دهند که تیشه به ریشه زندگی خود می‌زنند مثل به اجرا گذاشتن مهریه ، اختلاط و عدم رعایت فاصله بین زن و مرد و عدم توجه زوجین به یکدیگر منجر به ایجاد مشکلاتی در خانواده‌ها و باعث طلاق یا طلاق عاطفی می‌شود.
 
مسئولیت چه کسانی در این زمینه بیشتر از بقیه است؟
 همچنان که در امر ازدواج در قرآن به صورت مطلق آمده است «وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَى... » (سوره نور. آیه 32) یعنی همه به نوبه خود مسئول هستند، اما مسلم است کسانی که تاثیرگذارترند و یا مسئولیتی دارند وظیفه بیشتری دارند. مثل مسئولین قوا، مسئولینی که صاحب تریبون هستند، ائمه جمعه و جماعات. کسانی که بر حریم بیشتری نسبت به دیگران تاثیرگذارند و افراد جامعه از آنها الگو می‌گیرند مثل ورزشکاران، هنرمندان، قرآنیان و نخبگان جامعه. این افراد باید بیشتر توجه کنند و توجه لازم را داشته باشند.
 
 مقام معظم رهبری در بند 15 اشاره فرموده اند به انتخاب روش‌های حمایتی و تشویقی مناسب برای تکریم سالمندان در خانواده مثل مراقبت‌های جسمی و روحی. امروزه سالمندان آنقدر که باید در جامعه تکریم نشده اند و حتی شاید رانده می‌شوند. چرا افراد در جامعه ما از پیر شدن ترس دارند؟

افراد منتظرند همان رفتاری که با بزرگترهای خود انجام داده اند،کوچکترها در مورد آنها انجام دهند. متاسفانه شاهدیم که بعضا بخاطر شغل بیرون از منزل، محدودیت مکانی و بیش از همه به دلیل عدم تمکین از وظایفی که دارند، سالمند را در منزل خودش با خطراتی که وجود دارد رها می‌کنند یا به خانه سالمندان می‌سپارند که هردو اینها ضرر و زیان است. سالمند بیش از اینکه به مراقبت جسمی نیاز داشته باشد نیازمند تامین روحی و امید به زندگی است. سالمندان بیش از اینها به دیدن عزیزان و کسانی که جوانی و همه آمال و آرزوی خود را برای آنها گذاشته است نیاز دارند. آنها نیاز دارند که فرزندانشان را اطراف خود ببینند و احساس کنند که هرچند به زمستان رسیده اند ولی بهار و ثمره خوبی داشته است. ولی زمانی که مورد بی مهری و کنار سالمندان دیگری قرار می‌گیرد که مشکلات جسمی و روحی داشته و نشاط لازم را ندارند، مرگ تدریجی در سالمند تسریع شده و او روحیه خود را از دست می‌دهد. خانواده سالمندان نیز از نعمت خدمت به بزرگترها محروم می‌شوند. خدمتی که می‌تواند به سعادت آنها کمک کند و در سرنوشت خود و فرزندانشان تاثیرگذار است. وقتی کسی به والدین خودش و حتی دیگران که نیازمند خدمت او هستند خدمت می‌کند، غیر سعادت اخروی، رضایتمندی که با هزینه‌های کلان نمی‌تواند به دست بیاورد را به دست آورده و از خودش راضی می‌شود. حتی اگر افرادی خودمحور بوده و نگاه اومانیستی به زندگی داشته باشند برای خودشان هم که شده باید این کار را انجام دهند.