به گزارش نما، صباح زنگنه با اشاره به برگزاری نشست لوزان درباره سوریه طی روز گذشته گفت: نشست لوزان نسبت به نشست‌های پیشین درباره سوریه از امتیاز ویژه برخودار بود و آن دو مورد شامل حضور و نقش‌آفرینی ایران به صورت روشن و اساسی و دعوت مصر و عراق به عنوان دو کشور مهم منطقه‌ای که متاثر از تحولات سوریه محسوب می‌شوند، هستند که به نوعی نشان می‌دهد گرایش به واقعیات بیشتری در میان بازیگران در حال شکل‌گیری است.
او با بیان اینکه نشست‌های پیشین درباره سوریه تاکنون هیچ‌گونه نتیجه اجماعی را نداشته است، اظهار داشت: گفت‌وگوهای قبلی برای تلاش در جهت کشف امکانات در جهت تصمیم‌گیری قابل قبول پیش می‌رفت. نشست لوزان هم در همان مسیر حرکت کرده و برای خروج از یک بن‌بست جدی که آمریکا و متحدانش یعنی عربستان، ترکیه، اردن و قطر در آن گرفتار بودند، برگزار شد.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی ادامه داد: این بن‌بست می‌توانست به بازپس‌گیری حلب به عنوان یکی از کلیدی‌ترین مناطق سوریه توسط ارتش این کشور منجر شود که در این صورت بسیاری از آمال غرب، ترکیه و عربستان بر باد می‌رفت و محور مقاومت از تسلط بیشتری در سوریه برخوردار می‌شد. این احتمال پس از حمله به مواضع ارتش سوریه توسط آمریکا در دیرالزور و شسکت آتش‌بس بسیار نزدیک بود.
انتظار نتیجه‌گیری از نشست لوزان از همان ابتدا وجود نداشت
زنگنه با بیان اینکه انتظار نتیجه‌گیری و دستیابی به توافق از نشست لوزان از همان ابتدا وجود نداشت، تصریح کرد: با این وجود تشکیل این نشست کمک کرد تا وضعیت در سوریه و مواضع کشورها شفاف‌تر شده و روند پیگیری حل بحران از طریق راهکارهای سیاسی شتاب بگیرد و به برگزاری نشست‌های بعدی کمک کند که در همین راستا روز دوشنبه نشست دیگری درباره سوریه برگزار خواهد شد.
او افزود: اولویت در آن نشست توقف و کاهش درگیری‌ها است که البته این به معنای آتش‌بس نیست و می‌تواند شامل برخی از مناطق سوریه به خصوص در حلب و اطراف آن و اجازه ورود به گروه‌های امدادرسانی و ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه و خروج گروه‌های مسلح و به ویژه جبهه فتح الشام (جفش) یا همان جبهه‌النصره سابق شود.
چرا ایران حضورش در نشست لوزان را دیر اعلام کرد؟
سفیر ایران در سازمان همکاری‌های اسلامی در دولت اصلاحات در پاسخ به این سوال که ایران حضور خود در نشست لوزان را بسیار با تاخیر اعلام کرد بسیاری از آن را به دلیل اختلاف تهران و مسکو و برخی آن را به دلیل اختلاف در میان نهادهای تصمیم‌ساز در ایران می‌دانند. نظر شما در این باره چیست؟ خاطرنشان کرد: احتمالات و گمانه‌زنی‌های بسیاری در این‌باره وجود دارد. اینکه دستگاه‌های تصمیم‌ساز برای حضور در نشست لوزان با یکدیگر اختلاف داشته باشند، احتمال ناواردی است زیرا ایران از همان ابتدای بحران سوریه بر حل و فصل مسئله سوریه از طریق راهکارهای سیاسی و آمادگی خود در این راستا سخن گفته بود و در نشست‌های قبلی نیز حاضرشده بود.
زنگنه اضافه کرد: وقتی ایران بخواهد در اجلاسی شرکت کند اینکه با تردید از حضور ایران سخن گفته شود یا آنکه دعوتنامه برای حضور ایران ارسال شود یا شفاهی از ایران دعوت صورت بگیرد یا اینکه دبیرکل سازمان ملل بگوید یا نماینده او بسیار مهم است. این‌ها مواردی بود که در اجلاس‌های قبلی شاهد بودیم و یک بار هم دیدیم که دبیرکل سازمان ملل از ایران برای حضور در اجلاس ژنو۲ دعوت کرد اما در دقایق آخر گفته شد دعوت از ایران باز به دلیل فشار عربستان بازپس‌گرفته شده است و این‌ها موجب می‌شد که به اعتبار دستگاه دیپلماسی لطمه وارد شود و به همین خاطر، شاید وزارت امور خارجه با تاخیر حضور خود را اعلام کرده است.
او با بیان اینکه یکی از دلایل دیگر تاخیر در اعلام حضور ایران کشف این واقعیت بود که آیا روند نشست لوزان مانند قبل است یا نه، ابراز داشت: برای ایران مهم بود که ببیند آیا در این نشست همان نتایج قبلی و همان شکست‌های پیشین به وجود می‌آید یا نه و وقتی برای وزارت امور خارجه روشن شد که بازی تبلیغاتی و سیاسی نادرستی در کار نیست دعوت را پذیرفت.
چرا ایران مصر و عراق را وارد پرونده سوریه کرد؟
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه وارد کردن مصر و عراق به عنوان دو بازیگر به پرونده سوریه از سوی ایران اهمیت دارد، یادآور شد: سوریه کشور عربی است و همسایگان او نیز بلافاصله تحت تاثیر آثار و تبعات منفی امنیتی او قرار می‌گیرند.
زنگنه با بیان اینکه عراق به همان دردی گرفتار است که سوریه در پنج سال گذشته به آن مبتلا است، عنوان کرد: داعش وسایر گروه‌های تروریستی هم در سوریه هستند و هم در عراق و به همین دلیل حضور عراقی‌ها در نشست سوریه ضروری بود. از سوی دیگر با انجام عملیات آزادسازی موصل این احتمال وجود دارد که داعش به سوریه بازگردد. همچنین نیروهای زیادی از مردم عراق نیز در سوریه حضور دارند و همگام با ارتش سوریه با تروریسم مبارزه می‌کنند.
مصر و عراق می‌تواند مواضع تندروانه ترکیه و عربستان را تعدیل کند
او با اشاره به اهمیت مصر در سوریه بیان کرد: مصر، سوریه را بخشی از نظام امنیت ملی خود حساب می‌کند و هرگونه فروپاشی یا تغییر در وضعیت نظام سوریه بر مصر هم تاثیرگذار خواهد بود. از سویی مصری‌ها همانند عراق در سیاست‌های اعلامی‌شان طرفدار فروپاشی نظام سوریه نیستند و مواضع‌شان به ایران و سوریه نزدیک‌تر است.
این دیپلمات اسبق کشورمان تاکید کرد: حضور مصر و عراق می‌تواند مواضع تندروانه ترکیه و عربستان تعدیل کرده و به همین خاطر ایران بر حضور این دو بازیگر در نشست سوریه اصرار داشت.
روشن‌تر شدن مواضع قاره به نزدیکی ایران و مصر کمک می‌کند
زنگنه در پاسخ به این سوال که حضور مصر به اصرار ایران در پرونده سوریه تا چه اندازه می‌تواند به دوری قاهره از ریاض و نزدیکی ایران و مصر منجر شود؟ گفت: روشن‌تر شدن مواضع قاهره در بحران های منطقه‌ای می‌تواند تاثیر بسیاری به نزدیک شدن مواضع ایران و مصر داشته باشد.
او با یادآوری اینکه مبانی مواضع مصر درباره سوریه به ایران بسیار نزدیک است اظهار داشت: مواضع مصر تنها درباره سوریه نیست و ما می‌بینیم که آنها درباره بحران یمن نیز تا حدودی به مواضع واقع‌گرایانه ایران نزدیک شدند و این مسئله می‌تواند در حل موانع موجود میان تهران و قاهره موثر باشند اما ایران براساس اختلافات یک کشور با کشور دیگر تصمیم‌گیری نمی‌کند بلکه براساس تطابق منافع و اهداف خود با کشور محل بحث تصمیم می‌گرفت.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی ادامه داد: منافع ایران می‌تواند هم شامل مسائل داخلی هم مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی شود و در این راستا مواضع کشورها در خصوص بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و همکاری‌های دوجانبه آنها اهمیت بسیاری دارد. پس زود است که درباره نزدیکی تهران و قاهره و کفایت عصابنیت ریاض از این مسوله اظهار نظر کرد اما قطعاً این مسئله به اصلاح روند موجود و بازگشت مصر به عنوان کشور مهم در معادلات منطقه‌ای کمک می‌کند.
دلایل حضور دقیقه نودی ایران در لوزان
سفیر پیشین ایران در سازمان همكاری‌های اسلامی تاكید كرد: روشن‌تر شدن مواضع قاهره در بحران های منطقه‌ای می‌تواند تاثیر بسیاری به نزدیك شدن مواضع ایران و مصر داشته باشد.
۱۳۹۵/۷/۲۵
