سامانه كنترل اتوماتیك قطار، متهم یا بی گناه؟

به گزارش نما؛ مرجان اسلامی‌فر در گزارش خود در روزنامه ایران به بررسی سانحه قطار تبریز پرداخته است.

وی در گزارش خود آورده است: هفدهم آذرماه کمیسیون سوانح راه‌آهن در دومین اطلاعیه خود در خصوص عوامل سانحه قطار تبریز مانند اطلاعیه اول اعلام کرد که در حادثه برخورد دو قطار مسافری خطای انسانی تعدادی از کارکنان راه‌آهن شمال شرق باعث بروز این سانحه شده و سیستم کنترل اتوماتیک قطار (ATC) کارکرد درستی داشته است. اما به رغم اطلاع رسانی‌های شفاف، برخی‌ها سیستم کنترل اتوماتیک قطار را مقصر دانستند و اظهار داشتند که این سیستم از زمانی که نصب شده مشکلات متعددی داشته است.

ابهام ثبت 4 هزار خطای دستگاه در 18 ماه

غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی نماینده مردم رشت می‌گوید تجهیزات و قطعات به کار رفته در قطارها نقص داشته است و دولت برای رفع این نقص‌ها کاری انجام نداده است.وزارت راه دستگاه‌های تقلبی خریداری و در برابر خطاهایی که مکرر رخ داده سهل‌انگاری کرده است. به عنوان مثال در 18 ماه 4 هزار خطا ثبت شده است. اما شرکتی که تأمین کننده قطعات مربوط به‌ای تی سی در قطار و مترو است این صحبت‌ها را تکذیب می‌کند و یادآورمی شود:هیچ قطعه‌ای از چین وارد نشده است و ما مونتاژ‌کار نیستیم.طراحی و تولید در انحصار ما است.در بازدیدی هم که نمایندگان مجلس داشتند مشخص شد که ما تولیدکننده واقعی هستیم. سیستم ای تی سی به صورت بومی‌سازی شده در ایران انجام می‌شود و با مشابه خارجی به لحاظ کیفیت و استاندارد هیچ فرقی ندارد.

جعفرزاده: قطعات ایمنی قطار تقلبی، رانتی و مافیایی است

در این میان جعفرزاده ایمن آبادی گفت:مدارک و مستندات تقلبی بودن قطعات به کاررفته در قطارها روز استیضاح وزیر راه وشهرسازی ارائه می‌شود.قطعاتی که در قالب رانت و مافیا وارد شده و سبب شد دو قطار مسافربری دچار سانحه‌ای شوند که بیش از 40 نفر هموطنانمان فوت کنند. وی در جایی دیگر اظهار داشت که لکوموتیوران‌ها نسبت به کارکرد ای تی سی هیچ آشنایی نداشتند و دوره آموزشی برای آنها دیده نشده بود.

ولی شرکت تأمین کننده‌ای تی سی هیچکدام از این نقدها را نپذیرفت و اظهار داشت:حدود 2 هزارنفر لکوموتیوران در کشور داریم که برای همه آنها کلاس آشنایی با کارکرد سیستم ای تی سی برگزار شده است.اما باید قبول کرد که برخی از آنها سن بالایی دارند و احتمال هر گونه چالش هست.اما مشکلی که برخی‌ها به سیستم ای تی سی منتسب می‌کنند به لحاظ فنی قابل قبول نیست.کارکرد این سیستم که لحظه به لحظه مورد بررسی قرار می‌گیرد هیچ زمان مشکلی نداشته است.

در این حادثه سیستم کنترلی خاموش شده است

اما برخی از لکوموتیوران‌ها سرعت مجاز را رعایت نمی‌کنند و همین امر سبب ‌شد تا قطار متوقف شود، در این خصوص هزاران توقف صورت گرفته است.لکوموتیوران‌ها برای شانه خالی کردن خود می‌گفتند مشکل فنی است و قطار به یکباره متوقف شده است.لذا همین توجیهی می‌شد برای آنکه سیستم ای تی سی خاموش شود. در این حادثه نیز به سیستم اعتماد نشد و دستگاه خاموش شد.اگر چنین اتفاقی نمی‌افتاد قطعاً سانحه تصادف دو قطار رخ نمی‌داد.

گزارش کمیسیون سوانح آماده شد

‌روز گذشته نیز سعید محمد‌زاده مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران از آماده شدن گزارش بررسی سانحه قطار «تبریز- مشهد» در کمیسیون عالی سوانح کشور خبر داد و گفت:در گزارش کمیسیون عالی سوانح نسبتاً مبسوط و مفصل و به‌طور کامل به عناصر این سانحه پرداخته‌شده است.

گزارش‌های رسمی از عوامل خطاکار سانحه

چندی پیش نیز اکبر ترکان مسئول کمیته ویژه بررسی حادثه قطار در سمنان گفت: براساس بررسی‌های انجام شده مقصر اصلی حادثه سمنان مأمور و متصدی سی‌تی‌سی ایستگاه شاهرود است که در شیفت جدید (نوبت کاری) وارد محل کار خود می‌شود و به مأموران ایستگاه قطار سمنان – مشهد می‌گوید که سیستم را از حالت اتوماتیک به حالت دستی بگذارد و حرکت کند.وی ادامه داد: بررسی همه جوانب این حادثه نشان می‌دهد که علت وقوع حادثه خارج کردن قطار از حالت کنترل خودکار بوده است و به حالت کنترل دستی گذاشته بودند.قطار تبریز -‌ مشهد به دلیل خرابی ترمز هشت کیلومتر جلوتر متوقف می‌شود و زمانی که قطار سمنان - مشهد با اجازه مأمور در ایستگاه شاهرود حرکت داده می‌شود، این حادثه دلخراش به وقوع می‌پیوندند.

وی یادآور شد: عمدی در این کار وجود نداشته و خطای حرفه‌ای صورت گرفته است.ترکان با بیان اینکه قطار سمنان – مشهد به صورت اتوماتیک در هشت کیلومتری قطار تبریز – مشهد متوقف شده بود، یادآور شد: مأموران قطار سمنان - مشهد پس از استعلام مرکز سی‌تی‌سی به آنها اجازه داده می‌شود تا سیستم خود را به حال دستی تبدیل و حرکت کنند که به دلیل شیب تند مسیر، سرعت قطار سمنان به 132 کیلومتر می‌رسد.

اطلاعیه دوم کمیسیون سوانح

دومین اطلاعیه کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن نیز گویای آن است که حادثه برخورد دو قطار مسافری در محدوده راه‌آهن شمال شرق 1 در سه بخش سانحه ریلی، آتش‌سوزی و امداد و مدیریت ‌بحران مورد ارزیابی قرار گرفت که اطمینان از کارکرد درست سیستم ATC حاصل و نقش مستقیم عامل انسانی در وقوع آن مشخص شد. در بخش سانحه ریلی از کارکرد درست سیستم کنترل اتوماتیک قطار (ATC)اطمینان حاصل شد و وقوع سانحه ناشی از خطای انسانی تعدادی از کارکنان راه‌آهن شمال شرق 1 که به طور مستقیم نقش داشتند، مشخص و نوع قصور آنها تعیین شد که نظریه کمیسیون عالی سوانح برای ادامه رسیدگی مطابق رویه قانونی به قوه قضائیه ارسال می‌شود.