چرا دولت تاكنون یارانه غیرنیازمندان را قطع نكرده است؟

به گزارش نما،‌ 69 ماه از زمان آغاز اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها گذشته، طرحی که قرار بود باعث ایجاد انضباط در توزیع یارانه‌ها در جامعه و همچنین حمایت از اقشار ضعیف شود به سرنوشت نامعلومی دچار شده است. هدفمندی یارانه‌ها که می‌خواست به سال‌ها توزیع یکسان سوبسیدهای دولتی بین مردم پایان دهد حالا به ابزاری جدید برای توزیع نابرابر درآمدها در جامعه بدل شده است.

مقامات دولت دهم می‌گفتند می‌خواهیم پول بیشتری بابت استفاده از انرژی‌های فسیلی از اقشار پُردرآمد جامعه بگیریم و آن را به گروه‌های کمتر برخوردار اختصاص دهیم و اساساً قرار نیست همه مردم یارانه نقدی بگیرند. گفته می‌شد برخی که درآمدهای میلیونی و میلیاردی دارند باید هزینه کامل استفاده از سوخت و انرژی را بپردازند و در عوض دولت نیز منابع درآمدی حاصل از آن را به دهک‌های پایین جامعه اختصاص خواهد داد.

قرار بود قدم بزرگی در کاهش سطح نابرابری اجتماعی و همچنین کوچک‌تر کردن شکاف بین اقشار مختلف جامعه در بُعد اقتصادی و درآمدی برداشته شود اما عملاً چنین نشد و با خارج شدن چرخ‌های هدفمندی یارانه‌ها از مسیر اصلی خود، دوباره بار افزایش قیمت‌ها و گرانی‌های حاصل از واقعی شدن قیمت مصرف انرژی بر دوش اقشار ضعیف جامعه سنگینی کرد.

دولت دهم عملاً با مطرح کردن یک طرح اساسی در اقتصاد ایران وارد و با اجرای کاملاً انحرافی آن باعث وارد شدن آسیب‌های جدی به معیشت و اقتصاد خانوارهای کم درآمد و متوسط جامعه شد. در واقع دود ناشی از منحرف شدن اجرای هدفمندی یارانه‌ها به چشم اقشار ضعیف جامعه رفت و آنها بودند که هزینه هدفمندی را پرداختند.

دولت دهم 30 ماه پس از اجرای هدفمندی یارانه‌ها در فاز اول و در حالی که به دنبال عملیاتی کردن مرحله دوم آن یعنی گرانی‌های جدید در سبد هزینه‌های خانوار بود، هدفمندی را به دولت جدید سپرد و حالا 39 ماه از تکرار رویه گذشته توسط دولت یازدهم بدون کوچکترین تلاشی در بازگرداندن چرخ‌های هدفمندی به مسیر اصلی می‌گذرد.

در این مدت دولت تنها یارانه 3 میلیون نفر که می‌گوید از اقشار پُردرآمد جامعه هستند را قطع کرده در حالی که شنیده می‌شود با وجود ادعای دولت در تشکیل بانک‌های اطلاعاتی و استفاده از اطلاعات کافی در قطع یارانه برخی گروه‌ها، اما اشتباهات فراوانی نیز در این بخش به وجود آمده است.

نکته دیگری که در مورد دیدگاه دولت یازدهم درباره هدفمندی یارانه‌ها قابل ذکر است اینکه اساساً دولت یازدهم هدفمندی یارانه‌ها را باری اضافه بر دوش خود تلقی کرده و چندان اعتقادی نیز به آن ندارد اما ناگزیر از اجرای آن است. چند ماه پیش بود که علی طیب نیا، وزیر اقتصاد دولت یازدهم پرداخت یارانه‌های نقدی را مصیبت عظمای دولت یازدهم تعبیر کرده بود.

از سویی، این واقعیت نیز مطرح است که حذف میلیونی و یکباره یارانه‌های نقدی مردم در حالی که رقم 45 هزار و 500 تومان حتی تأمین کننده نیاز یک ساعت برخی هم نیست، باعث ریزش شدید آراء و اقبال مردم به دولت یازدهم خواهد شد؛ از این‌رو به نظر می‌رسد دولت تا ماه‌های آینده و دستکم تا مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، دست به اقدام یکباره ای در این زمینه نزند.

اما چالش جدید در این حوزه با اظهارات حمیدرضا حاجی بابایی، رییس کمیسیون تلفیق مجلس به وجود آمد. او با نقد عملکرد دولت در هدفمندی یارانه‌ها گفت : کل هزینه‌هایی که از هدفمندی یارانه‌ها صورت می‌گیرد 35 هزار میلیارد تومان به مردم می‌رسد و حدود 7 هزار میلیارد تومان هم بابت مالیات بر ارزش افزوده و عوارض شهرداری هزینه می‌شود، در صورتی که طبق کارشناسی‌هایی که انجام شده درآمدها از محل هدفمندی یارانه‌ها در سال 95 رقمی بین 76 تا 80 هزار میلیارد تومان است.

وی گفت: از این مبلغ 80 هزار میلیارد تومان، فقط 42 هزار میلیارد تومان را به مردم تحت عنوان یارانه پرداخت می‌شود و مابقی این مبلغ به حساب خزانه واریز نشده، در صورتی که طبق قانون باید به حساب خزانه واریز می‌شد، اما این مبلغ را عوامل تولید هزینه کرده‌اند، از اجرای این طرح تا کنون سهم هر فرد ماهانه 45 هزار و 500 تومان بوده که با توجه به افزایش تورم سالانه قدرت این مبلغ فقط هشت هزار تومان است.

روز گذشته محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در جریان بررسی لایحه برنامه ششم نسبت به سخنان حاجی بابایی واکنش نشان داد و گفت: درباره 80هزار میلیارد تومان درآمد ناشی از یارانه‌ها، گفته می‌شود که چهل هزار میلیارد تومان آن صرف پرداخت به مردم شده و مابقی معلوم نیست که چه می‌شود. مابقی این هزینه‌ها صرف اقداماتی که در همین مجلس انجام آن تصویب می‌شود، خواهد شد. مثلاً صرف پرداخت قیر رایگان که شما تصویب کردید.

پس از آن نوبخت از آقای لاریجانی خواست تا که دستور دهند کمیسیون انرژی مجلس و دیوان محاسبات کل کشور گزارشی از این اعداد و ارقام تهیه و به مجلس ارائه دهند تا ذهنیت افکار عمومی و نمایندگان به اشتباه شکل نگیرد که موافقت رییس مجلس را در پی داشت.

بلافاصله بعد از آن پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، با انتشار مطلبی نوشت: «درآمد دولت از محل هدفمندی در سال ۱۳۹۵ رقمی بین ۷۷ هزار میلیارد تومان تا ۸۰ هزار ‏میلیارد تومان است که از این محل ۳۵ هزار میلیارد تومان به مردم و حدود ۷ هزار میلیارد تومان بابت مالیات بر ارزش‌افزوده و عوارض ‏شهرداری پرداخت می‌شود و مابقی این مبلغ به‌حساب خزانه واریز نشده است» مطلبی غیر کارشناسی و نادرست است.


منبع:صبح‌نو