سهامی به نام مردم و برای دولت

به گزارش نما به نقل از فارس، سهام عدالت برای اولین بار در سال 1384 به صورت پایلوت توسط دولت وقت به مردم واگذار شد و در همین خصوص تعاونی‌هایی در قالب «تعاونی‌های سهامی، عدالتی، شهرستانی و استانی و کشوری» ایجاد شد.

این تعاونی‌ها وظیفه ثبت‌نام و نقل و انتقال در آینده را بر عهده گرفتند و تا به امروز طبق آخرین اطلاعات، بیش از 49 میلیون نفر نیز از طریق این ساز و کار ثبت نام شدند تا در آینده از محل بازپرداخت اصل پول سهام از منابع سود حاصل شده شرکت‌ها، آزاد شود.

قرار بود تا شهریور سال 95 سهام عدالت آزاد شود و مردم پس از 10 سال از عوائد آن بهره‌مند شده و مالکیت شرکت‌های واگذار شده را خودشان بر عهده بگیرند تا در جریان تصمیم‌گیری و نحوه مدیریت دارایی‌های سهام عدالت به طور عادلانه سهمی داشته باشند.

با گذشت زمان و تغییر دولت، شیوه مدیریت سهام عدالت تغییر کرد و دولت با استناد به یک مصوبه از هیأت وزیران سابق حق اعمال مدیریت در شرکت‌های سهام عدالت را در اختیار گرفت تا در مجامع، مدیران خود را بر کرسی هیأت مدیره‌ها بنشاند.

بنابراین گزارش، انتظار این بود تا با پایان دوره 10 ساله سهام عدالت و تسویه مطالبات این سهام از محل سود سهام، آزادسازی سهام انجام شده و مردم از طریق بورس اوراق بهادار به داد و ستد و در نهایت حق اعمال مالکیت دست یابند.

طبق آخرین اطلاعات کسب شده، دولت همچنان به دنبال تداوم اعمال مدیریت در دارایی‌های سهام عدالت است و ظاهراً قصد ندارد تا به طور کامل سهام عدالت را به صاحبان اصلی‌اش واگذار کند.

در این باره وزارت امور اقتصادی و دارایی به عنوان متولی اصلی از طریق سازمان زیر مجموعه‌اش یعنی سازمان خصوصی‌سازی، پیشنهادات جدیدی را پیرامون آزادسازی سهام عدالت بدون حضور شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت و تعاونی‌های فعلی به هیأت دولت برد تا ضمن حذف تعاونی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری به عنوان ارکان اصلی سهام عدالت، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس «ETF» را جایگزین کند.

در صورت ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری به جای تعاونی‌ها، هیأت‌ امنایی در رأس صندوق ایجاد خواهد شد و در نهایت دولت در جریان تغییرات آن اعمال نظر و نفوذ خواهد داشت که به لحاظ قانونی خلاف اصل 44 قانون اساسی است.

طبق قانون، باید شرکت‌های مشمول سهام عدالت پس از مدت 10 سال از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری تعاونی سهام عدالت و تعاونی‌های استانی و شهرستانی به مردم به طور مستقیم واگذار شود و دولت از اعمال نفوذ بر آنها کنار بکشد.

براساس اطلاعات جدید کسب شده، حسن روحانی رئیس جمهور و مسئولان دولتی با ارکان عالی‌رتبه نظام نامه‌نگاری کرده‌اند تا لایحه آزادسازی سهام عدالت را براساس نظر خودش که همان مدیریت هیأت امنایی است را به مجلس ببرد.

دولت در این نامه‌نگاری قصد دارد تا با دریافت مجوزهای خاص، ضمن تقلیل جایگاه تعاونی‌ها در حد یک کارگزار، صندوق‌های بورسی را جایگزین تعاونی‌ها کند تا از این طریق همچنان بر سهام عدالت اعمال مدیریت کامل داشته باشد.

هم‌اکنون ارزش اسمی سهام عدالت بیش از 49 هزار میلیارد تومان است که در صورت ورود به بورس ارزش آن از رقم 60 هزار میلیارد تومان فراتر خواهد رفت که شامل شرکت‌های با ارزشی هستند.

بنابراین گزارش تجربه نشان داده که مالکیت سهام تا زمانی که در اختیار دولت‌ها قرار گرفته روند بهره‌وری و سوددهی آنان نزولی بوده و هر زمان بخش خصوصی و مردم به طور واقعی در اقتصاد مشارکت داشته‌اند، جریان فعالیت‌ها و سوددهی به نفع آنان تمام می‌شود.

بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی کشور، سهم بخش تعاون از اقتصاد کشور ٢٥‌ درصد پیش‌بینی شده بود اما در آن روزها که سهام عدالت در اندازه یک طرح بود این سهم در خوشبینانه‌ترین حالت به 3 درصد می‌رسید.

به همین دلیل مسئولان کشور به این نتیجه رسیدند که بهترین راهکار طرح سهام عدالت است و پس از تصویب قانون در مجلس 6 دهک جامعه مشمول سهام عدالت شدند؛ ضمن آنکه قرار شد 2 دهک هم سهام را با 50 درصد تخفیف دریافت کنند.

در این باره برای بررسی ابعاد بیشتر این موضوع و دریافت جدیدترین اخبار درباره سهام عدالت با یک مقام مسئول دولتی مصاحبه کردیم که میزان سود دریافتی و زمان دقیق آزادسازی را به طور کامل تشریح کرد.

این مقام مسئول دولتی با بیان اینکه اعمال مدیریت و اعمال مالکیت سهام عدالت بر عهده شرکت‌های مادر تخصصی دارایی‌های موجود در این طرح است،‌گفت: به عنوان مثال شرکت‌های پالایشی توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و شرکت‌های معدنی و سایر شرکت‌ها توسط شرکت ایمیدرو و یا شرکت‌های حوزه کشاورزی توسط جهاد کشاورزی مدیریت می‌شوند.

این مقام مطلع در پاسخ به این سوال که تا کنون به طور شفاف چه میزان از مبلغ اسمی سهام عدالت به خزانه دولت واریز شده است،‌گفت: تاکنون با احتساب سود سال 94، 23 هزار و 500 میلیارد تومان تسویه شده است.

وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر ارزش روز سهام عدالت و تعداد دقیق مشمولان نیز خاطرنشان کرد: ارزش روز سهام عدالت به 60 هزار میلیارد تومان رسیده است و تعداد مشمولان تا به این لحظه 49 میلیون و 200 هزار نفر شده است.