خروج امريكاييها از عراق در سال 2010 يا پس از آن از افغانستان، به معني توقف و يا تغيير راهبرد امريكا در اين منطقه نبود، بلكه نياز حياتي به كمهزينه كردن راهبردهاي اشغالي و بيثباتسازي هوشمند، ارزيابي شد. افول بيشتر توان مالي و هيمنه و هژموني امريكا در خاورميانه و ديگر حوزههاي ژئوپلتيكي و ژئواستراتژيك، از يك سو و بنبست در پروژه تروريستي در عراق و سوريه و مداخلهگري سعودي در يمن از سوي ديگر موجب شده ترامپ بازتوليد قدرت و برتري امريكا در جهان را با تكرار روشهاي تجربه شده، امكانپذير بداند. ماهيت راهبرد امريكا در دوره بوش و اوباما، به دنبال بازآفريني يك نظم امريكايي و براندازي نظامهاي سياسي مستقل بود ولي هم روش اشغال نظامي مستقيم و هم پروژه تروريستي و نيابتي تكفيريها فقط به بينظمي و بيثباتي منطقهاي و بينالمللي و رواج تروريسم منتهي شده است.
امروز ترامپ و پنتاگون، پس از يك ماه آشفتگي در بيت داخلي و كابينه و در مناسبات با شركاي جهاني خود رويكرد اعزام نظاميان خود به سوريه را در دستور كار قرار دادهاند.
اين رويكرد براساس روندهاي يكسال و نيم گذشته است كه تروريستها در بدترين شرايط قرار گرفته و به مرزهاي نابودي و ناكارآمدي نزديك شدهاند و پروژه جنگ تروريستي در عراق و سوريه به فرجام خود نزديك ميشود. اين در حالي است كه امريكا با تصور اينكه نبايد ميدان را براي بقاي نظام بشاراسد و قدرتيابي روسيه و ايران و مقاومت خالي كرد، تنها گزينه خود را اعزام نيرو به سوريه قرار داده است.
ترامپ اگر چه شعار مبارزه واقعي با داعش و تروريسم را مطرح كرده ولي به خوبي ميداند كه نابودي تروريسم تكفيري، حاصلي براي منافع امريكايي ندارد و لذا بازگشت نظامي امريكا و يا افزايش نظاميان آنها با هدف طولاني كردن عمر تروريستها و پيچيدهتر كردن اوضاع در سوريه است تا قبل از پايان تاريخ مصرف تروريستها، امكان چانهزني سياسي در ژنو را پيدا كنند و اين كار بايد با يك حضور نظامي در مناطق شمال شرق سوريه عملي گردد. ترامپ با ارعاب سازمان ملل و آقاي گوترش، مدل راهحل در سوريه را از مسير مبارزه با تروريسم نميداند و راهحل سياسي را مقدمه مبارزه با تروريسم قرار داده تا باقيمانده تروريستها و حضور نظاميان امريكايي و ترك، چماق چانهزني سياسي و امتيازگيري باشد.
نبايد تصور كرد كه ترامپ براي مبارزه با تروريسم به سوريه خواهد آمد بلكه عملاً براي موازنهسازي در مقابل روسيه و حاميان نظام سوريه و ايجاد شرايط تأخيري در مبارزه با تروريسم خواهد آمد. اولين اظهارنظر تيلرسون هم گواه اين رويكرد امريكاست كه گروههاي شركتكننده در آستانه را تروريست نميداند و گروههاي تكفيري مانند جيشالاسلام و احرار الشام و امثال آن را كه هزاران جنايت و قتل را ثبت كردهاند، معتدل معرفي ميكند. حاصل رويكرد جديد امريكا در سوريه و منطقه، اگرچه براي غرب آسيا ارمغاني جز رشد تروريسم و بيثباتي ندارد ولي براي غرب و امريكا هم، سطح جديدي از تهديدات تروريستي را افزايش خواهد داد.
امریكا به دنبال مداخله مستقیم در سوریه
هادی محمدی
۱۳۹۵/۱۲/۱