حضرت زهرا(س) الگوی بانوی فعال سیاسی و اجتماعی است

گفتگو: نفیسه زارعی- دین مبین اسلام و مکتب تشیع پیوند عمیقی میان سیاست و دیانت ایجاد کرده است و الگوهای عملی در این دین، بر اساس آمیزه‌های الهی آن در تمامی حوزه‌هایی که سعادت بشری را به دنبال دارد حضور دارند، یکی از این الگوها حضرت زهرا (س) است. تطبیق سیره زندگی ایشان با شرایط امروز راهگشای بسیاری از گرفتاری‌ها این اسوه شریعت مقدس اسلام است، دکتر زهرا صدقی کارشناس تاریخ و معارف اسلامی و مدرس حوزه علمیه خواهران به بررسی این حقیقت و تطبیق آن با تاریخ معاصر برای پاسخ به شبهه‌های سیاست زده زنانه می‌پردازد؛


 به‌عنوان سؤال نخست آیا می‌توانیم الگویی مانند حضرت زهرا (س) را با دنیای امروز تطبیق داد؟
 یکی از موضوعات و مسائلی که کمتر به آن توجه شده است نوسازی الگوهایی است که می‌تواند اکنون راهگشای زندگی معاصر یا زندگی باشد که درگیر دنیای پیچیده امروز شده است، در این زمینه دو نظریه را می‌توان ارائه داد؛ عده‌ای معتقدند نمی‌شود الگویی که متعلق به هزاروچهارصد و خرده‌ای سال قبل است را با شرایط فعلی تطبیق داد؛ زیرا این الگوها فاصله‌های عمیقی با شرایط و روزگار فعلی دارد. در دومین نظریه بازخوانی یک روایت از الگو مطرح می‌شود، انطباق این روایت‌ها با رویدادهای امروز موضوعی است که نیاز به آن به‌شدت احساس می‌شود به‌ویژه در حوزه زنان ما می‌توانیم با محور قرار دادن شخصیت‌های بی‌نظیری مانند حضرت فاطمه (س) و همچنین زنان شاخصی مثل حضرت زینب (س)، حضرت خدیجه (س) و... حتی به جهان فاقد الگو، الگوی مؤثر عملی ارائه دهیم، الگویی که فراتر از محورهای غربی شده‌ای مثل جنسیت، شیء گشتگی و... علاوه بر حضور مؤثر در خانه و در بستر خانواده در جامعه نیز فعالانه و با ضوابطی که شأن زن است حضور پیدا می‌کنند.


در بخشی از گفتگو به الگوهای غربی اشاره کردید؛ چگونگی انطباق شخصیت زن طراز مسلمان را با شرایط فعلی برای ما بیان کنید؟
 پیش از بیان چگونگی این انطباق باید شرایط جبهه مقابل، جبهه دشمن یا جبهه غرب را در حوزه زن و خانواده بررسی کرد. غرب سال‌هاست که به دلیل تفکر نادرست در خصوص زن با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است اکنون دنیای غربی با چند بحران دست‌وپنجه نرم می‌کند، بحران هویت، بحران زن و در کنار این‌ها بحران خانواده موضوعی است که چالش دنیای امروز در نیمی از جهان است، در این شرایط می‌توان از عطشی که برای داشتن الگو احساس می‌شود بهره برد در این نقطه است که انطباق الگو باید صورت بگیرد، طبیعتاً الگویی مانند حصرت زهرا (س) باگذشت زمان هرگز کهنه نمی‌شود، جامعیت شخصیت ایشان به‌عنوان دختر نمونه، همسر و مادر و حتی یک بانوی فعال سیاسی و اجتماعی را می‌توان به حوزه‌های زندگی امروز به‌سادگی تسری داد به‌طوری‌که حتی در کوچک‌ترین مراودات فردی آنجایی که با حضرت امیر به تقسیم‌کار منزل می‌پردازند می‌توان شاهکاری از روابط زوجین وزندگی مشترک را مشاهده کرد این تنها یک نمونه مثالی در خصوص تبیین این الگو است.


 در موضوعات روز مثل عدالت جنسیتی، الگوی حضرت زهرا (س) چه جایگاهی می‌تواند داشته باشد؟

بر مبنای دین اسلام و تفکری که نسبت به زن در این دین وجود دارد موضوع غرب‌زده‌ای به اسم عدالت جنسیتی، تساوی جنس، برابری و مانند آن‌یک دروغ بزرگ غربی است که می‌خواهد زنان را با چالش مواجه سازد و آن‌ها را به شکل غیرمستقیم در برابر الگوهای اسلامی ناب قرار دهد، می‌گویند عدالت جنسیتی ایجاد عدالت بین زن و مرد است نکته‌ای که مهم است و سهوی یا عمدی نادیده گرفته می‌شود این است که در زندگی حضرت زهرا (س) چه درزمانی که دختر خانه رسول خدا هستند و چه درزمانی که همسر علی مرتضی(ع)، اسوه عدالت می‌شوند، عدالت‌ اسلامی موج می‌زند، آنجا که بر مبنای آمیزه‌های اسلام، حضرت در مقام یک مادر است، عدالت را در همه زنانگی و مادرانگی می‌بینیم که لذت با حسنین را تجربه می‌کند و حسن تبعل، یعنی همسرداری نیکو که دوسویه و دوجانبه است نیز یکی از مظاهر عدالت است، در جای جای شخصیت نورانی حضرت فاطمه صدیقه (س) به‌عنوان انسان والا عدالت موج می‌زند اما این عدالت به معنای عدالت جنسیتی بر مبنای تأویل‌های غلط غربی که نسخه‌اش یک‌بار در غرب با شکست جدی مواجه شده نیست.


 کلام آخر در خصوص جامعیت الگوی حضرت فاطمه برای نسل امروز را برای خوانندگان ما بازگو کنید؟

شیعه برای زن حرمت تمام قائل است زندگی حضرت زهرا از حیات تا شهادت این مقوله را به‌خوبی نشان می‌دهد، در کدام مذهب و آیینی زن این‌قدر آزادانه می‌تواند از حق دفاع کند و ادله روشن بیاورد؟ در اوج زنانگی، انسانیت و الوهیت را در کنار هم تلفیق کند و الگویی زمینی بارنگ آسمانی به آدمیان ارائه دهد، الگویی که هرگز کهنه نمی‌شود و بلعکس جهانی که عطش هویت دارد می‌تواند نسخه حیات‌بخش باشد.