تعریف اصولگرایی: نهضت دینی که اعتقاد به وحی و کتاب خدا را به اتکاء حقیقت عبودیت و فطرت ، مطرح می کند. حقیقت عبودیت در این است که خدا را مالک و مدبّر و مدیر بدانی و اتکاء به فطرت یعنی هر یک از مخلوقات جاندار سرشت خود را دارد و تحولی به نام تکامل انواع در بین نیست. پس اصولگرایی جریانی فرهنگی و اندیشه ای است با آثار سیاسی و تبعات اجتماعی.
تاریخچۀ اصولگرایی: از بدو خلقت آدم به عنوان خلیفةالله و خروج ابلیس از عبودیت به دنبال عدم اطاعت از فرمان سجده بر آدم، اصولگرایی موضوعیت یافته است. با بعثت پیامبر اسلام و مطرح شدن شعار قولوا لا اله الا الله تفلحوا، یعنی نجات و رستگاری فقط بر مبنای توحید و اخلاص، اصولگرایی وارد مرحلۀ نوینی شد.
در دوران معاصر نیز در آمریکا از 1910 تا 1925، جریانی از پروتستانها پیرو اصولگرایی بودهاست.
اصولگرایی در ایران: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، جریان اصولگرایی را معتقدان به انقلاب و ارزشهایی که به خاطر آن انقلاب اسلامی رخ داد، شکل دادند ؛ آن ارزشها اصالتاً ناشی از اعتقاد به اصول دین است، همان گونه که در قرآن تبیین و از زبان پیامبر اکرم و اهل بیت علیهم السلام تشریح شدهاست : توحید ، نبوت ، معاد.
طیف اصولگرایی: دستهای از افراد و گروهها که یا خود را اصولگرا میدانند یا اصطلاحاً منتسب به اصولگرایی و در زمرۀ آنها دسته بندی شدهاند : هیئت های مؤتلفۀ اسلامی، جامعۀ روحانیت مبارز تهران، جامعۀ اسلامی دانشگاهیان، جامعۀ مدرسین قم، حزب جمهوری اسلامی، جبهۀ پیروان خط امام و رهبری...، و اخیراً جبهۀ پایداری، جبهۀ مردمی نیروهای انقلاب. ...
اصولگرایان در صحنۀ عمل: 1- پایبندان : وفاداران عملی به انقلاب اسلامی و ارزشهای آن بویژه خط ترسیم شده از سوی امام خمینی رحمت الله علیه 2- رویگردانان: کسانی که عملا از اصولگرایان تبری جسته و خود را مستقل از جریان اصولگرایی نامیدهاند، هرچند منکر اصول دین نشدهاند 3- مشروطان: کسانی که قایل به وجود جریانات افراطی و تفریطی در اصولگرایی شده و متقابلا خود را معتدل نامیدهاند؛ نیز شخصیتها و گروهایی که مشهور به حضور درمیان طیف اصولگرایانند ولی در سالهای اخیر مرتکب خلافهای متعدد و حتی خودکامگی شدهاند که به آبروی اصولگرایان صدمه زدهاست.
آیندۀ اصولگرایی: جریان اصولگرایی در حال حاضر فاقد رهبری سیاسی مشخص و مورد قبول همۀ اصولگرایان است و طبیعتاً تشتت آراء و سلائق سیاسی مختلف در آن مشاهده می شود که باعث تضعیف حرکت جمعی آن شده ولی ریشۀ این جریان بنا به طبع دینی آن ، به سمت تصفیه شدن طیف از افراد و گروههایی که در عمل رویگردان از اصولند یا تبعیت از اصول را بنا به ملاحظات سیاسیکارانه ، به زعم خود مشروط کردهاند، و باقی ماندن جریان اصولگرایی در نزد پایبندان راسخ و حقیقی آن و پاک شدن از ظلمی که در این چند سال در حق اصولگرایی روا داشته شده ، پیش خواهد رفت.
دوام جریان اصولگرایی منوط به اخلاص و خلوص آن است.
ظلم به اصولگرایی
سید مصطفی میر سلیم
۱۳۹۶/۴/۳