به گزارش نمابه نقل ازجام جم، اگر پيش از اين از بازيكنان ملي‌پوش فوتبال كشورمان خرده گرفته مي‌شد كه چرا فوتبال امارات يا حتي قطر را انتخاب مي‌كنند حالا بايد اين سوال را پرسيد كه چه چيز باعث مي‌شود حضور در ليگ دسته دوم فوتبال يك كشور در حوزه خليج فارس را به ماندن در ليگ برتر فوتبال ايران ترجيح دهند. سوالي كه شكل گرفتن آن دلايل مختلفي دارد، اما به هر حال سبب شده به جاي آن كه فوتباليست‌هاي كشورمان به فكر درخشش در فوتبال ايران به اميد باز شدن دروازه هاي فوتبال اروپا براي لژيونر شدن باشند، به كمترين از نظر كيفيت فني فوتبال قانع شوند و كميت مالي را در نظر بگيرند؛ چيزي كه حتي قبلا پاي فرهاد مجيدي، بازيكن باسابقه و كاپيتان آبي‌پوشان را به ليگ قطر باز كرد، علي كريمي را از آلمان به اين كشور كشاند و اين اواخر هادي عقيلي، محمدرضا خلعتبري و آندرانيك تيموريان را هم با جايگاهي كه در تيم ملي و فوتبال ايران داشتند، مجاب كرد تا براي تيم‌هاي قطري توپ بزنند.
فوتبال عربي بيش از آن كه مبتني بر تكنيك، تاكتيك و پيشرفت باشد، بر پايه پول و امكانات مي‌چرخد و يك شوت و چند دريبل و چند گل براي بهترين بودن در ليگ‌اش كافي است. اين روزها اقتصاد و ورزش هم در كشور ما بدجوري به‌هم گره خورده‌اند، نوسانات بدون توقف ارز باعث شده آژانس‌هاي به اصطلاح نقل و انتقال بازيكن كه در فوتبال ما فعال هستند مذاكرات زيادي با بازيكنان براي خروج از فوتبال ايران به نسبت گذشته داشته باشند. بر اين اساس شنيده‌ها حاكي از اين است كه مدير برنامه‌هاي فعال در ليگ برتر و حتي دسته اول به دنبال پيدا كردن مشترياني براي برخي بازيكنان هستند تا از طريق واسطه‌گري به سود كلان خود برسند و از طرف ديگر، بخشي از مشكلات مالي باشگاه‌ها و بازيكنان را حل كنند.
فريدون زندي تازه‌ترين مثال براي اين اتفاق است، گرچه گفته مي‌شود هافبك آبي‌ها به دليل ترافيك خط هافبك استقلال و مسائل شخصي، تيمش را ترك كرد و به الاهلي قطر پيوست، اما نگاهي به مبلغ قراردادش با احتساب نرخ دلار در كشورمان روشن مي‌كند كه وسوسه‌انگيز بودن اين پيشنهاد در اتخاذ چنين تصميمي بي‌تاثير نبوده است.
800 هزار دلار مبلغ پيشنهادي الاهلي قطر به زندي بوده كه عاقبت منجر به عقد قرارداد شده است. يك ضرب و تقسيم ساده با در نظر گرفتن قيمت روز ارز مبلغي بالغ بر دو ميليارد تومان را نشان مي‌دهد كه حداقل سه برابر مبلغ قراردادش با استقلال است و همين كافي است تا براي بازيكن مهم نباشد كه در سطح اول فوتبال ايران تازه با اين همه حاشيه‌اش فوتبال بازي كند يا در دسته دوم ليگي مثل قطر.
بدون شك بازيكنان ايران كه همچنان از اجراي قانون سقف قرارداد مي‌نالند و البته به دنبال راه‌هايي براي فرار از آن هستند، ابتدا به منفعت خود فكر مي‌كنند. باشگاه‌ها هم كه با هزار و يك مشكل مالي دست و پنجه نرم مي‌كنند، از اين كه از اين ترانسفرها پولي به دست آورند استقبال مي‌كنند، اما در نهايت اين سير نزولي فوتبال ماست كه با سرعتي بالاتر از قبل پيش مي‌رود.
تجربه متفاوت لژيونرهاي ديروز با لژيونرهاي امروز
تجربه‌اي كه بازيكنان ملي‌پوش حال حاضر ما در تيم‌هاي قطري مي‌اندوزند، به هيچ عنوان قابل مقايسه با چيزي نيست كه روزي دايي، باقري، هاشميان و مهدوي‌كيا از فوتبال آلمان با خود به ايران آوردند. امروز مهدوي‌كيا به عنوان نماينده نسل قبلي فوتبال ايران به واسطه درخشش و ثبات در ليگ دشواري مثل بوندس ليگا در جمع 11 بازيكن منتخب تاريخ باشگاه هامبورگ قرار مي‌گيرد و براي جشن 125 سالگي اين باشگاه دعوت مي‌شود؛ اتفاق تاريخي و مثبتي كه شايد با اين اوضاع، سال‌هاي سال هم براي فوتبال ما رخ ندهد. حميدرضا درخشان كه خودش سابقه حضور در ليگ فوتبال قطر را دارد، در اين مورد با تائيد آنچه گفته شد به «جام‌جم» مي‌گويد: زماني كه ما در قطر بازي مي‌كرديم با الان فرق داشت. آن موقع حتي حضور در ليگ قطر براي فوتباليست ايراني افتخار بود، چون هنوز سابقه نداشت كه ايراني‌ها بتوانند راهي به فوتبال تيم‌هاي خوب اروپا باز كنند، اما امروز اكثر بازيكناني كه در امارات، قطر يا تيم‌هاي عربي ديگر بازي كردند و مي‌كنند با افت مواجه مي‌شوند كه اين از ضعف فني ليگ فوتبال آنها در مقايسه با فوتبال ايران است و متاسفانه چيزي نيست كه بازيكن بخواهد ياد بگيرد تا با بازگشت به فوتبال ما در اختيار نسل بعدي قرار دهد.
استراليا، ژاپن و كره‌جنوبي پيشتاز صادرات بازيكن به اروپا
اكنون مقايسه ايران كه روزي آمار خوبي از نظر حضور فوتباليست‌هايش در اروپا داشت با فوتبال ژاپن، كره‌جنوبي و استراليا بيانگر ضعف فوتبال ما در صادرات بازيكن به كشورهاي صاحب سبك در فوتبال است.
اكنون ژاپن بيشتر از 14 بازيكن دارد كه در كشورهاي ايتاليا، بلژيك، هلند، روسيه، انگليس و آلمان فوتبال بازي مي‌كنند. كره جنوبي حداقل چهار بازيكن در سطح اول فوتبال كشورهاي آلمان، اسكاتلند و سوئيس دارد و استراليا هم كه بتازگي در جمع تيم‌هاي فوتبال قاره كهن قرار گرفته با داشتن بيشتر از 13 بازيكن در ليگ فوتبال كشورهاي آلمان، دانمارك، انگليس، هلند، روسيه و ايتاليا سرآمد ساير كشورهاي قاره است. مجيد نامجومطلق با مقايسه حريفان ايران در آسيا از نظر لژيونر در گفت‌وگو با «جام‌جم» تصريح مي‌كند: مشكل ما نوع نگاه به لژيونر‌شدن است. امروزه بازيكنان ما حاضرند متاسفانه به هر قيمتي از فوتبال ما بروند و ظاهرا اسم لژيونر را داشته باشند كه البته مقصران اصلي آنها نيستند. باشگاه‌ها هستند كه در پشتوانه‌سازي ضعيف عمل مي‌كنند و استعدادهاي جوان فوتبال ما را هدر مي‌‌دهند. در نهايت اين باشگاه است كه بايد به بازيكن رضايت‌نامه بدهد و بعضا اين كار را با آن كه مي‌داند اشتباه است براي كسب درآمد بيشتر انجام مي‌دهد.
جا به جايي به زور واسطه، كيفيت را از بين برد
تفاوت دوره‌اي كه بازيكنان فوتبال ما با درآمد و امكانات به مراتب كمتر صبر مي‌كردند تا به تيم بهتري بپيوندند و فاكتورهاي فني هم برايشان اهميت داشت با دوره فعلي كه اين مقوله دستخوش تغيير و تحول شده موضوع ديگري است كه مي‌توان به‌آن پرداخت.
نامجو مطلق در اين باره مي‌گويد: ترانسفر كردن بازيكنان زماني حقشان بود. همان دوره‌اي كه واقعا حضور بازيكناني نظير مهدوي‌كيا، باقري و دايي افتخاري براي ما بود، اما پس از آن با افت فوتبال بعضي باشگاه‌ها به خاطر روابط، واسطه‌ها به زور بازيكنان را منتقل كردند كه همين باعث شد كيفيت كار پايين بيايد. وقتي به عنوان مثال ژاپني‌ها در سطح اول فوتبال كشورهاي اروپايي كار مي‌كنند راه براي بازيكنان جوان‌تر هم باز مي‌شود، چون فوتبالشان ديده مي‌شود. اما ليگ قطر، ويترين خوبي براي بازيكنان ما نيست.
وقتي اقتصاد و فوتبال به هم گره مي‌خورد
مسائل مالي هم از جمله دلايل مهم براي انتقال‌هاي نه‌چندان مطلوب سال‌هاي اخير فوتبال ما بوده است. فدراسيون فوتبال امارات بتازگي متوجه شده بايد براي بازيكنان داخلي سقف بگذارد، به همين دليل حتي براي بازيكنان خارجي مثل سابق هزينه نمي‌كند و فقط ليگ فوتبال قطر هنوز مشتري بازيكنان ماست.
يكي از مدير برنامه‌هاي فعال در فوتبال ما كه نمي‌خواهد نامي از او ببريم، تصريح مي‌كند، وقتي بازيكن نسبت به فوتبال ايران و حتي اروپا پول بيشتري در همسايگي ايران مي‌گيرد طبيعي است كشور نزديك‌تر را براي راحتي رفت و آمد و نزديك بودن به خانواده ترجيح دهد. انتقال بازيكنان به قطر تجارت خوبي است كه باشگاه‌ها هم استقبال مي‌كنند، چون طبيعي است با شرايط اقتصادي موجود بازيكن و باشگاه به فكر درآمد بيشتر باشند.
هدر رفتن سرمايه‌هاي فوتبال در ليگ قطر
فريدون زندي اولين بازيكني نيست كه به فوتبال قطر منتقل شده و البته آخرين هم نخواهد بود. جالب اين كه از روزي كه اولين بازيكن از ايران در ليگ قطر توپ زده تاكنون بيش از 30 سال مي‌گذرد، اما مهم اين است كه با اين ترانسفرها سرمايه‌هاي فوتبالي ما هدر مي‌رود و در نهايت بازيكنان ايران در عرصه بين‌المللي به سايه خواهند رفت. در زير اسامي بازيكناني را كه طي اين سال‌ها در فوتبال قطر حاضر بودند، مرور مي‌كنيم:
الاهلي: عبدالعلي چنگيز، فرشاد پيوس (با 9 گل آقاي گل ليگ قطر در سال 68 شد)، رحمان رضايي و فريدون زندي
الغرافه: فرهاد مجيدي و محمدرضا خلعتبري
السد: امير قلعه‌نويي، حميد درخشان، مجيد نامجومطلق، علي دايي، افشين پيرواني، كريم باقري و حسين كعبي
العربي: هادي عقيلي، عبدالرضا برزگري (اولين بازيكن ايراني كه سال 60 به ليگ قطر رفت) و ابراهيم قاسمپور، مجتبي محرمي، خداداد عزيزي، هادي شكوري و جعفر مختاري‌فر
نادي القطر: ناصر محمدخاني، حميد درخشان و علي كريمي
الوكره: بيژن طاهري
الاتحاد: سيروس قايقران، مرتضي كرماني‌مقدم، محسن عاشوري، حسن شيرمحمدي و حميد فرزام‌فر
الخريطيات: آندرانيك تيموريان
انتقال بازیكنان به چه قیمت؟
انتخاب لیگ دسته دوم قطر از سوی فریدون زندی، ادامه دادن مسیری است كه پیش از این بازیكنان فوتبال كشورمان آغاز كردند كه با افت نسبی فوتبال باشگاهی و ملی ایران در سال‌های اخیر رابطه‌ای دوجانبه دارد.
۱۳۹۱/۷/۱۹
