گزارشی ساده و مختصر درباره تحریم H.R. 1698

به گزارش نما به نقل از رجانیوز، « موشک بالستیک ایران و اجرای تحریم‌های بین‌المللی » جدیدترین تحریم‌ ایالات متحده آمریکا علیه ایران نام دارد که با 423 رای مثبت و تنها 2 رای منفی در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسید. این تحریم به اختصار H.R. 1698 خوانده می‌شود.

به گزارش رجانیوز اد رویس رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا و پیشنهاد دهنده قانونH.R. 1698 مدعی شده که برای پوشش ضعف برجام در زمینه موشکی از یکسو و رفتارهای ناقض قطعنامه ایران از سویی دیگر این طرح را پیشنهاد داده که دارای رویکردی تهاجمی است. رویس همچنین گفته است که قانون H.R. 1698 شرکت‌های ایرانی و خارجی که خارج از سیستم مالی درگیر برنامه موشکی ایران هستند را تحریم می‌کند.

تحریم « موشک بالستیک ایران و اجرای تحریم‌های بین‌المللی» نزدیک به 30 است و در 7 بخش تنظیم شده است. اصلی‌‌ترین بخش این تحریم نیز مربوط به بخش دوم آن می‌شود که خود به 9 قسمت تقسیم شده است.

از جمله ویژگی‌های جالب توجه تحریم H.R. 1698 آن است که با انداختن توپ در زمینه قوه مجریه تلاش می‌کند دولت را برای مقابله با فعالیت‌های موشکی ایران پیشگام نماید به همین خاطر نیز رئیس جمهور آمریکا موظف شده تا پس از هر آزمایش موشکی ایران به کنگره گزارش دهد که آیا این آزمایش نقض قطعنامه 2231 بوده و یا خیر.

آیا تحریم H.R. 1698 نقض برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت به شمار می‌رود؟

تحریم H.R. 1698 به دو علت نقض برجام محسوب می‌شود اول آن‌که با اعمال تحریم علیه اشخاص و بانک‌های داخلی و خارجی مرتبط با برنامه موشکی و تسلیحاتی، عادی سازی تجارت و رابطه اقتصادی با ایران- normalisation of trade and economic relations with Iran - را از بین می‌برد؛ این مسئله نقض بند 29 توافق هسته‌ای به شمار می‌رود. دوم آن‌که تحریم‌های موشکی بخاطر حضور در قطعنامه‌های گذشته هسته‌ای به شمار می‌روند و قانون H.R. 1698 با وضع مجدد تحریم‌های موشکی درواقع تحریم‌ هسته‌ای جدید اعمال می‌کند. از این جهت نیز قانون H.R. 1698 نقض بند 26 برجام محسوب می‌شود.

قانون « موشک بالستیک ایران و اجرای تحریم‌های بین‌المللی» به علت زیرپاگذاشتن شروط و محدودیت‌های بند 3 و 5 ضمیمه b قطعنامه 2231 نقض این قطعنامه به شمار می‌آید.

آیا قانون تحریمی H.R. 1698 جدید نیست و صرفاً تکرار تحریم کاتسا و سایر تحریم‌های موشکی گذشته می‌باشد؟

فرض این‌ مسئله که نمایندگان مجلس آمریکا فرصت بسیاری را برای تصویب طرحی بگذارند که پیش‌تر وجود داشته تاحد زیادی به طنز نزدیک است تا واقعیت! با یک نگاه اجمالی به تحریم H.R. 1698 می‌توان به راحتی دریافت که این قانون به نسبت تحریم کاتسا موارد جدیدتر و تازه‌تری دارد که برای نمونه به چند مورد آن اشاره می‌پردازیم:

1- تحریم کاتسا به نهادها و افراد درگیر در برنامه موشکی ایران می‌پرداخت و نهادها و افراد درگیر را تحریم می‌کرد. اما تحریم HR1698 با اشاره به توانمندی بومی تولید موشک در ایران ability to indigenously کل این توانمندی را شامل تحریم‌ها خود می‌کند. در واقع استفاده از واژه ability در تحریم جدید نشان از آن می‌دهد که HR1698 گستردگی بیشتری نسبت به تحریم کاتسا دارد و نه‌تنها شمولیت آن تمام صنعت موشکی - بالستیک و غیر بالستیک- که حتی ممکن است صنعت هوافضای ایران را نیز دربرمی‌گیرد.

نکته جالب توجه این‌جا است که بند 3 قسمت A بخش دوم تحریم HR1698 از پیشرفت و انگیزه ایران برای گسترش موشک‌های قاره‌پیما - intercontinental ballistic missile (ICBM)- سخن به میان می‌آورد ؛ این مسئله از جایی اهمیت می‌یابد که بدانیم در تفسیر ایالات متحده آمریکا ماهواره‌برهای ایران نیز موشک‌ دارای توانایی قاره پیما شدن به حساب می‌آیند ! برای اثبات این مسئله کافی است که به اظهارات 18 اکتبر نماینده آمریکا در شورای امنیت درباره پرتاب ماهواره بر – خرمشهر- ایران در فصل تابستان رجوع کرد، جایی که نیکی هیلی این پرتاب را آزمایش موشک بالستیکی می‌خواند که دارای توانایی قاره پیما شدن- ICBM-enabling missile - است! (1)

2- با توجه به تاکید تحریم HR1698 بر توانایی ساخت و گسترش موشک ، این قانون به زنجیره تامین داخلی و خارجی- Foreign and domestic supply chain in Iran - و توزیع جغرافیایی - geographic distribution - موشک‌های بالستیک در ایران می‌پردازد. در واقع از این پس این برنامه موشکی ایران خواهد بود از گهواره تا گور ذیل تحریم‌های آمریکا قرار خواهد گرفت. از این جهت نیز تحریم HR1698 با تحریم کاتسا متفاوت است.

3- بخش 5 قانون HR1698 نیز به موضوع استفاده نظامی ایران از هواپیماهای مسافربری تجاری می‌پردازد که در تحریم کاتسا هیچ اشاره‌ای به آن نشده است.

1- https://usun.state.gov/remarks/8030