استراتژی خبر جعلی دونالد ترامپ

به گزارش نما به نقل از دیپلماسی ایرانی، ماه دسامبر سال گذشته، مجله ورایتی و دیگر رسانه های خبری اعلام کردند که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، قرار است مدیر اجرایی برنامه تلویزیونی "کارآموز ابرستاره" شود. کلین کانوی، در سی ان ان حاضر شده و از اختیارات قانونی رئیس جمهور دفاع کرد. اما روز بعد، ترامپ توئیت کرد که این داستان "خبر جعلی" بوده است. از آن روز به بعد، تاکنون ترامپ بیش از صد و پنجاه بار، درباره "اخبار جعلی" توئیت کرده است. همچنین بارها "داستان خبر جعلی تبانی با روسیه" را مطرح کرده است. وی بیش از ده بار تنها در توئیتر به پوشش تحقیقات در خصوص روسیه تاخته است.

این استراتژی رئیس جمهور حداقل از یک جنبه موفق بوده است. او از این اصطلاح اغلب به نفع خودش در خصوص تبلیغات و دروغ هایی که زمان انتخابات سال 2016 از روسیه و دیگر منابع آغاز شده و سر از فیسبوک، یوتیوب و غیره در می آوردند استفاده کرد. این داستان های ساختگی مثلا خبر "پاپ فرانسیس طی اقدامی شوکه کننده از دونالد ترامپ برای ریاست جمهوری حمایت کرد"، فضای خبری را آلوده کرده و یکی از عواملی بود که به پیروزی ترامپ دامن زد.

با توجه به توئیت های ترامپ، تعریف او از "اخبار جعلی" گزارش معتبری است که او از آنها خوشش نمی آید. البته ترامپ خودش نیز بیانیه های دروغین که راه به اخبار باز می کنند صادر کرده است. ترامپ عادت غلط دروغ گویی بدون احساس شرم را وارد کاخ سفید کرد. وبسایت پولیتی-فکت از سال 2015 تا کنون سیصد و بیست و نه بیانیه عمومی دروغ ترامپ را رو کرده است.

ترامپ همچنین افشاگری هایی دروغین علیه اقلیت ها انجام می دهد. صبح روز چهارشنبه گذشته، ترامپ ویدئوهای ضداسلامی یک گروه راست افراطی بریتانیایی به نام «نخست بریتانیا» را در حساب کاربری توییتر خود بازنشر کرد. ترزا می، نخست وزیر بریتانیا اقدام ترامپ را "اشتباه" خواند. فردای آن روز اعضای پارلمان به کار وی واکنش نشان داده و او را "فاشیست" و "ابله" خواندند. چنین اتفاقاتی بین بریتانیا و آمریکا با داشتن یک قرن اتحاد، بی سابقه بود. به نظر می رسد که ترامپ در توئیترش، محض خاطر لذت بردن از توهین به رقبایش، آنها را تحریک می کند. اما زمانی که از او بازخواست می شود، اغلب ادعا می کند که شوخی کرده است.

توییت های رئیس جمهور برای تخریب سی ان ان، تایمز، ان بی سی نیوز، و دیگر سازمان های رسانه ای، شاید مسخره و عجیب به نظر برسد، اما منجر به آسیب جدی می شود. هفته گذشته، زمانی که سی ان ان گزارشی مربوط به وجود برده داری در لیبی پخش کرد، یکی از کانال های خبری لیبی، برای بی اعتبار ساختن این رسانه خبری، به توئیت ترامپ در این خصوص اشاره کرد. زمانی که رهبر کشوری که قبلا متعهد به آزادی رسانه ها در دنیا بوده، به هر طریقی سعی بر مضحک نشان دادن خبرنگاران داشته باشد، بدون شک راه را برای حاکمان مستبدی که گزارشگران را با هدف حفاظت از حکومت خود تهدید می کنند، باز می کند.

داخل آمریکا، اثر رفتار ترامپ به شدت خارج از کشور نیست، اما تأثیری مخرب دارد. متمم اول قانون اساسی که می گوید کنگره حق وضع کردن قانون در راستای نقض آزادی مطبوعات را ندارد، به طور جدی در خطر نیست. با این حال، بسیاری از حقوق روزنامه نگاران بر اساس قوانین موردی و تصمیم گیری قضات محلی تعیین می شود. به خاطر وضعیتی که ترامپ به وجود آورده است، احتمال دارد برخی از این قوانین حفاظت از خبرنگاران تحت الشعاع قرار گیرد؛ به عنوان مثال قانونگذاران ایالتی، قوانین مربوط به حفظ حقوق خبرنگاران برای محافظت از منابع محرمانه را لغو کنند.

همسو شدن ترامپ با ناشران راستگرا مانند اینفووارز و بریبارت، نشان دهنده جدایی گسترده تر رسانه هاست. سازمان های خبری مانند تایمز و بریتبارت، به مخاطبانشان به چشم اجتماع در حال تشکیل، با ارزش های مشترک نگاه می کنند. روزنامه نگاری مبتنی بر یک ایدئولوژی خاص، به دلیل پیش فرض ها و پیش داوری های انحصاری، منجر به بی اعتبار شدن آن می شود.

خوشبختانه، ترامپ با حمله به رسانه ها از بسیاری از جهات موجب تقویت آنها شده است. در میان دستاوردهای زیاد مطبوعات، پوشش رسانه ای تحقیقات رابرت مولر، اهمیت یافته های وی را به خوبی نشان داده و تمایل رئیس جمهور به مداخله در این امر را محدود کرده است. به لطف شفاف سازی رسانه ها، هر روز احتمال اینکه تحقیقات مولر در خصوص ترامپ و نزدیکترین مشاورانش، به عنوان "اخبار جعلی" یاد شوند، کم تر و کم تر می شود.