حكایت جوانان و متولی كه ندارند

محسن فراهانی- جوان بودن جمعیت ایران سبب شده تا تهدیدات مختلفی در پیش روی این‌جامعه باشد. مهم‌ترین آن‌ها هم چیزی نیست جز داستان غم انگیز اعتیاد، معضلی که بیشترین درگیران با آن را جوانان تشکیل می‌دهند. حال این سوال مطرح شده که وزارت خانه ورزش و جوانان تا به امروز چه طرح کلانی در راستای پیشگیری از به آغوش کشیدن جوانان توسط اعتیاد ارائه داده است.

احمد پیروزفر، پژوهشگر اجتماعی، با اشاره به اینکه براساس آمارهای ارائه ۲ درصد جمعیت ایران به اعتیاد دچار هستند که بخش قابل توجهی از این دو درصد را جوانان تشکیل می‌دهند می‌گوید: بحث فرهنگ سازی و سالم سازی اوقات جوانان قطعا در کشور بانی مشخصی دارد. اینکه چه طرحهایی باید برای سامان دهی امور جوانان ارائه شود به عهده وزارت جوانان است. چرا این نهاد تاسیس شده تا بانی اموری مانند اعتیاد جوانان باشد اما در این دو سال اخیر چنین چیزی مشاهده نمی‌شود. بلکه مسئله اعتیاد تنها از طریق انتظامی پیگیری می‌شود. هیچ کس هم از این نمی‌گوید که این وزارت ورزش و جوانان است که باید در ابعاد پژوهشی و فرهنگی، فکری برای این مسئله بکند.


حکایت همچنان باقی است
 چندی پیش بود که رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس از توافق رؤسای قوای مجریه و مقننه برای ایجاد تغییرات اساسی در ساختار دولت خبر داده است، یکی از این تغییرات بحث جدایی حوزه ورزش از جوانان است، موضوعی که پیش‌ازاین در حول و حوش انتخابات ریاست جمهوری کلید خورد، اما به نتیجه نرسید.

پس از بررسی‌های تابستانه مجلس شورای اسلامی لایحه تفکیک حوزه جوانان از ورزش منتفی شد و مجلس شورای اسلامی به احیای دوباره این سازمان رأی مثبت نداد اما پس از گذشت چند ماه عبدالرضا عزیزی نماینده مجلس شورای اسلامی، با اشاره به نشست سران قوای سه‌گانه در قوه قضاییه گفته است: در این جلسه علی لاریجانی و حسن روحانی رؤسای قوای مقننه و مجریه به بحث و بررسی پیرامون ایجاد تغییرات در ساختار دولت پرداختند و به توافقات ضمنی دراین‌باره رسیدند.

به گفته این نماینده مجلس بحث منفک شدن دو حوزه ورزش و جوانان هم در دستور کار قرارگرفته و به دنبال این هستیم که حوزه جوانان در قالب «سازمان ملی جوانان» به کار خود ادامه دهد.
 
درگیر و دار قوانین دست و پاگیر

نصرالله پژمان فر،‌ نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی پیش‌ازاین درخصوص عدم کارایی حوزه جوانان در کنار ورزش تحت عنوان وزارت ورزش و جوانان اظهار داشت: اینکه وزارت ورزش و جوانان نتوانسته در حوزه جوانان درست عمل کند، به این دلیل است که آیین‌نامه‌ها و اقدامات در ارتباط با این ادغام انجام‌نشده است.

پژمان فر ضعف مدیریت را دلیل عمده نپرداختن به مسائل جوانان در این وزارتخانه عنوان کرد و گفته است: گاهی ضعف مدیران ما را به سمت عوض کردن ساختاری می‌کشاند اما تغییر ساختار مشکلی را حل نخواهد کرد.

محمدمهدی تندگویان نیز پس از گذشت سه ماه از حضورش در سمت معاونت ساماندهی جوانان وزارت ورزش و جوانان در دولت دوازدهم گفته است: واقعیت تلخ این است که موضوعات مربوط به حوزه جوانان در سیاست‌گذاری کلی و ریل‌گذاری اصلی دولت‌ها مغفول مانده است.

تندگویان که روزهاست در سکوت خبری و بدون اقدام عملیاتی در حوزه جوانان بر صندلی معاونت جوانان تکیه زده است با اظهار تأسف از اینکه در این حوزه برنامه مدونی وجود ندارد گفته است: ما چند دهه است که در کشور برنامه‌های پنج‌ساله داریم همچنین افق چشم‌انداز در یک بازه زمانی مطرح‌شده اما در این برنامه‌ها مسائل جوانان موردنظر قرار نگرفته است. البته کلیاتی در دولت و در برنامه‌ها مطرح‌شده که نهایت منجر به تخصیص برخی اعتبارات شده است، اما هیچ سیاست‌گذاری مشخصی در این حوزه نیست و به‌طور طبیعی نمی‌توان انتظار اقدام مؤثری در مورد جوانان داشت، وقتی برنامه مشخصی وجود ندارد.
 
 برخورد تبلیغاتی با جوانان

بنا به اظهار کارشناسان این حوزه مشکل اصلی جوانان در کشور ابقا یا انحلال یک سازمان نیست، مشکل اصلی دقیقاً همین‌گونه تصمیم‌گیری‌های عجولانه و غیر کارشناسی و برخورد سیاسی و تبلیغاتی با مسئله جوانان است؛ اگر قرار است به‌طور مجدد سازمانی به‌عنوان متولی امور جوانان تشکیل شود باید روند تشکیل آن بر اساس الزامات و پیش‌شرط‌های منطقی طی شود.

یعنی ابتدا باید ضرورت‌های موضوع در شورای عالی جوانان موردبررسی کارشناسی قرار گیرد و سپس در صورت انطباق با سیاست‌های کلان نظام در موضوع جوانان و با عنایت به اسناد فرادستی، ادله منطقی آن تدوین و در مرحله بعد فرایند لازم برای کسب اعتبار قانونی آن طی شود. به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد.

حتی محمد کبیری رئیس ستاد جوانان و دانشجویان روحانی نیز با تأکید بر اینکه مدیریت و برنامه‌ریزی یکی از اولویت‌های تشکیل هر ساختاری است گفته است: احیای دوباره سازمان ملی جوانان به‌صورت مستقل نیاز به یک تحقیق و پژوهش دقیق و جدی داشت و برای همین تاسال ٩٦ مسئله احیای این سازمان به درازا کشید چراکه تشکیل دوباره این سازمان در دهه 90 ساختار متفاوت‌تری را نسبت به دهه‌های گذشته می‌طلبد.

رضا حجتی، مدیرکل مشارکت‌های اجتماعی جوانان کشور نیز از رفتار دوگانه دولتمردان با جوانان وعده هایی که عملیاتی نمی شوند گلایه کرده و گفته است: ما نمی‌توانیم به جوانان بیش از این دروغ بگوییم و اگر قولی دادیم و عمل نشده منجر به بی‌اعتمادی آن‌ها می‌شود و بی‌اعتمادی فضای حوزه اجتماعی را به لحاظ منفی سازی تحت تأثیر قرار می‌دهد. باید تلاش شود که در حوزه جوانان باصداقت رفتار شود.
 
سکوتی که پایان ندارد

دولت دوازدهم توجه به امور جوانان را از اولویت های کاری خود بیان کرده است اما به نظر می رسد پرداختن به امور جوانان ماه هاست به بهانه احیای سازمان ملی جوان مسکوت مانده است. به طوریکه شخص تندگویان در جایگاه معاون ساماندهی امور جوانان در وزارت ورزش و جوانان با گذشت سه ماه از حضورش در این سمت، هنوز برنامه واضح و مشخصی برای حل معضلات اصلی جوانان (اشتغال، ازدواج و مسکن) ارائه نداده است؟ و در این مدت تنها به مدیریت برنامه های خُردی مانند خانه جوانان، سمن‌های محیط زیستی اکتفا کرده‌اند در حالیکه هر روز مشکل بیکاری، ازدواج و مسکن جوانان پیچیده‌تر و به سیل متقاضیان افزوده می‌شود. امیدواریم اگر قرار است اتفاقی برای جدایی این دو حوزه از یکدیگر بیفتد هرچه سریعتر شاهد آن باشیم چراکه عدم توجه به حوزه جوانان و مشکلات آنها باعث افزایش آسیب‌های اجتماعی در جامعه می‌شود، افزایش شغل‌های کاذب در میان جوانان، افزایش آمار طلاق در جامعه و گرایش به شبکه‌های متنوع اجتماعی در به دلیل نداشتن زمینه‌هایی برای غنی سازی اوقات فراغت، زنگ خطرهایی است که هنوز گویا صدای آن به گوش مسئولان و نمایندگان مجلس در حوزه جوانان نرسیده است و امیدوار هستیم هوشیاری زمانی نباشد که سرمایه عظیم کشور در مسیرهای نادرست از بین رفته باشد.