سهمیه مردم كمتر از نصف!

محمد حیدری- در زمان برگزاری سلسله جشنواره‌های فجر که از جمله مطرح‌ترین رخدادهای هنری در فضاهای مختلف سینما، تئاتر، تلویزیون، موسیقی و تجسمی است، همیشه حواشی و حرف و حدیث‌هایی وجود دارد که علاوه‌بر گرم‌کردن بازار اخبار، گاه با اعتراضات و انتقاداتی همراه می‌شود که جای بحث و بررسی دارند. در این بین جشنواره غیلم عموما حساب‌اش جداست؛ جشنواره فیلم از مهم‌ترین و سابقه‌دارترین رخدادهای این فضاست نیز هر‌ساله به‌دلیل تغییرات و تصمیماتی که گرفته می‌شود، انتقاداتی را نیز ایجاد می‌کند، چرا‌که خواه نا‌خواه هر تغییر و تصمیم تازه‌ای که در یک رویداد به‌ویژه چنین جشنواره‌ای گرفته می‌شود، همیشه موافقان و مخالفانی را به‌همراه دارد و این از پیامدهای عدم وجود رویکرد ثابت در برگزاری چنین رخدادهایی است. امسال هم جشنواره فیلم فجر از آغاز فعالیتش و انتشار بخش‌ها و رویکردی که دارد، با اظهار نظرهای مختلفی روبه‌رو شد. از جمله این موارد کاهش تعداد فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره بود که باعث شد تا 22 فیلم در مدت مقرر به‌روی پرده بروند.
این اتفاق در کنار مزایایی مثل دقت بیشتر در انتخاب‌ها، ارائه زمان مناسب به هر فیلم و... دارد، از سوی برخی‌ها مورد نقد وارد شد.


 فیلم اولی‌ها

در واقع گروهی از جوان‌ترها که به اصطلاح فیلم اولی محسوب می‌شوند، معتقد بودند که شاید بهتر بود در کنار این تعداد مثل سال گذشته بخشی با عنوان نگاه نو برای کسانی که نخستین کارشان را ارائه داده‌اند وجود داشته باشد تا این آثار با همترازهای خود قضاوت شوند نه کارگردانی که بیش از 20 یا حتی 30 سال است که تجربه دارد.
جدا از این موضوع بحث جدا شدن محل نمایش فیلم‌ها برای اهالی رسانه و هنرمندان از دیگر مواردی بود که آن هم موافقان و مخالفان خود را داشت. در کنار تمام این‌ها، اتفاقی که به تازگی بازهم حرف و حدیث‌هایی را به پا کرد، موضوع فروش فیلم‌ها و شیوه‌ای بود که در ارائه بلیت‌ها برای مردم وجود داشت. رخدادی که چندی پیش در جشنواره تئاتر فجر به شکل دیگری برای خبرنگاران شاهد آن بودیم.
در این دوره بعد از مشکلاتی که سال گذشته برای سامانه‌ای که فروش را به عهده داشت، پیش آمد، سینماتیکت مجددأ این مسوولیت را عهده‌دار شد، اما همزمان با باز شدن سایت، در دقایق ابتدایی ظرفیت بلیت‌های برخی از سانس‌ها در برخی از سینماهای اصلی پر شد، اتفاقی که سؤال‌هایی را ایجاد کرد و بحث سهمیه‌ها و آن بخش از کارت‌های ویژه خرید بلیت را که از ۲۷دی‌ماه در اختیار بعضی‌ها قرار گرفته بود و از ۲۸‌دی‌ماه امکان خرید بلیت داشته‌اند مطرح کرد.
 
 سهم چهل درصدی
 در همین راستا آقای علی‌اصغر ترکیان مدیر سایت سینماتیکت درباره این موضوع به گزارش مهر گفت: ظرفیت سالن‌ها چهار بخش است که ۴۰ درصد برای فروش مردمی به‌صورت خرید آنلاین، ۲۰ درصد گیشه، ۲۰ درصد برای نهادها، سازمان‌ها و ارگان‌ها و ۲۰ درصد هم برای مهمانان دبیرخانه، جشنواره و صاحبان آثار است که سینماداران هم در همین بخش سهمیه‌ای دارند.
مدیر سایت سینماتیکت درباره ارائه کارت‌هایی از مبلغ ۶۰۰ هزار تا یک میلیون تومان به برخی از افراد خاص و بازگشایی سایت زودتر از موعد مقرر برای آنها بیان کرد: «این کدهای ویژه برای مهمانان جشنواره در نظر گرفته شده بود که ما برای آنها زودتر و در تاریخ ۲۸ دی‌ماه سایت را باز کردیم.» او همچنین با اشاره به سامانه‌ای که سال گذشته با مشکلاتی در فروش همراه شده بود گفت: امسال این امر بدون هیچ مشکلی انجام شد و در ۱۵ دقیقه ابتدایی حدود هفت هزار سری بلیت فروختیم و بلیت اکثر پردیس‌ها به فروش رفته است. به عبارتی لحظه‌ای که ما سایت را باز کردیم حدود چهار هزار نفر آنلاین بودند اما هیچ مشکلی در خرید بلیت برای آنها پیش نیامد.
 
 ۶۰ به ۴۰

با این حال یعنی 60 درصد از سهمیه موجود جدا از مردم، به گیشه، سازمان‌ها و... تعلق دارد، درصدی که با توجه به استقبال مخاطبان عام، جای بحث دارد، چرا که در این میان به طور قطع جا دارد که حداقل از این سهمیه‌ها مقداری کم شود و صندلی‌هایی به مردم تعلق بگیرد تا با‌گذشت چند دقیقه از فروش با سرعتی که به آن اشاره شد، شاهد پر شدن سانس‌ها و سالن‌های مردمی نباشیم. همچنین باز شدن زودتر از موعد سایت برای افرادی که دارای این سهمیه‌ها بودند، جزء مواردی است که اگر اتفاق نمی‌افتاد، فضای مطمئن‌تر و بی حاشیه‌تری را ایجاد می‌کرد، چرا که به طور قطع بخشی از صندلی‌ها که به این افراد تعلق داشتند، در همان سالن‌هایی که مردم حضور دارند؛ به فروش رفته است.
 
 گلایه‌مندی سینماداران

در ادامه جدا از مردم، موضوعی که وجود دارد، به سینماداران برمی‌گردد، چرا که به گزارش مهر چندی پیش قاصد اشرفی رییس انجمن سینماداران در گفت‌وگویی بیان کرد: متاسفانه هر سال با برگزارکنندگان جشنواره ملی فیلم فجر برای پرداخت هزینه سینماها در طول برگزاری جشنواره با مشکل مواجه می‌شویم و مبلغ مورد نظر معمولاً به سینماها پرداخت نمی‌شود. براساس قراردادی که از سوی مدیران جشنواره ملی فیلم فجر با صاحبان سینما بسته می‌شود، جشنواره موظف است که تا ۳ ماه بعد از برگزاری، سهم مورد نظر را به سینماها پرداخت کند که معمولاً چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. متاسفانه هیچ‌گونه ضابطه‌ای برای پرداخت مبلغ مورد نظر یا اجرا کردن قراردادی که خود جشنواره بندهای آن را مشخص می‌کند و می‌توان آن را قراردادی از نوع ترکمانچای دانست، وجود ندارد و آنچه در قرارداد آمده؛ پرداخت نمی‌شود.
درحال‌حاضر سهم بسیاری از سینماها از حضور در جشنواره فیلم فجر پرداخت نشده و می‌توان گفت این مشکلات از زمانی که برگزاری جشنواره فیلم فجر از بنیاد سینمایی فارابی گرفته شد به‌وجود آمده است.
در این باره نیز فرجی مدیر امور سینماهای جشنواره فجر، از صحبت‌ها و تفاهمنامه‌هایی خبر داد که برای رفع این مشکل صورت گرفته بود؛ با این حال طبق اخبار دریافتی همچنان برخی از سینماها طلب‌کار هستند و خبری از پرداخت حق‌شان نیست.


 شفافیت برای رفع بی‌اعتمادی

تمام این موارد خلاصه و گزیده‌ای از رخدادهایی بودند که در این دوره شفافیت لازم را ایجاد نکردند و همچنان ابهاماتی را بالاخص در حوزه فروش بلیت به‌جا گذاشتند.
به‌طور قطع برای چنین رویدادی که جزء مهم‌ترین اتفاقات سینمایی کشور محسوب می‌شود، لازم است تا با دقت و صداقت بیشتری اقدام شود تا به شبهاتی که همیشه وجود داشته دامن نزنند و حس بی‌اعتمادی را که رخ‌داده بیش از این گسترش ندهند.