از اشك عرفه تا ذبح قربان

به گزارش نما به نقل از ایرنا، عبادات و دعا رشته اتصال انسان با مبدأ هستی و قدرت لایزال الهی است. بنابراین نمی‌توان گفت که دعا و عبادات، ویژه ایّام خاص است اما زمان‌هایی وجود دارد که فرصت ویژه‌ای برای ارتباط با خداوند از طریق دعا و راز و نیاز است. یکی از این روزها، نهم ذیحجّه یعنی روز عرفه است که می توان آن را روز دعا و نیایش نام نهاد. بویژه برای کسانی که توفیق تشرّف به حج و حضور در صحرای عرفات را پیدا کرده اند.

روز عرفه دارای دعاهای فراوانی است؛ اما در این میان، دعای عرفه امام حسین(ع) دارای جایگاه ممتاز، أخص و ویژه است و در واقع، ناب‏ترین و عمیق‏ترین معارف الهی و توحیدی در این دعا، بر زبان سالار شهیدان(ع) جاری گشته است.

جایگاه روز عرفه

مرحوم شیخ عباس قمی درباره شب عرفه می گوید: ˈاز لیالی متبرّکه و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن مقبول و دعا در آن شب مستجاب است. و کسی که آن شب را به عبادت بسر آورد، اجر و پاداش هفتاد سال عبادت را دارد.ˈ

وی در ارتباط با روز عرفه نیز می‌گوید: ˈروز عرفه از اعیاد عظیمه و بزرگ است، هر چند به اسم عید نامیده نشده و روزی است که حق تعالی بندگانش را به عبادت و طاعت فراخوانده و سفره های جود و احسان خود را برای آنان گسترده و شیطان در این روز تحقیر و رانده شده و خشمناک است.ˈ

اعمال شب و روز عرفه

شب نهم از شب‎های متبرک و شب مناجات با قاضی الحاجات است و توبه در آن شب مقبول و دعا در آن مستجاب است. عبادت در این شب، اجر صد و هفتاد سال عبادت را دارد. برای شب عرفه چند عمل وارد شده است:

۱- دعایی که با این عبارت آغاز می‎شود، خوانده شود: ˈ اَللّهُمَّ یا شاهِدَ کُلِّ نَجْوی وَ مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوی وَ عالِمَ کُلِّ خَفِیَّةٍ وَ مُنْتَهی کُلِّ حاجَةٍ یا مُبْتَدِئاً ˈ که روایت شده هر کس آن را در شب عرفه یا در شب‎های جمعه بخواند خداوند او را بیامرزد.

۲- [به نقل کفعمی] تسبیحات عشر که در اعمال روز عرفه آمده است را هزار مرتبه خوانده شود .

۳- دعای ˈ اللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّاَ وَ تَهَیَّاَ ˈ را که در روز عرفه و شب و روز جمعه نیز وارد است، خوانده شود.

۴- زیارت امام حسین علیه السلام .

عرفه امام حسین(ع)

عصر روز عرفه امام حسین(ع) با گروهی از خاندان و فرزندان و شیعیان، با نهایت خاکساری و خشوع از خیمه بیرون آمدند و در جانب چپ کوه ایستادند. امام(ع) چهره مبارک خود را به سوی کعبه گردانید مانند مسکین نیازمندی که غذا می‏طلبد، دست‏ها را برابر صورت خود گرفت و دعایش را چنین آغاز کرد:

ˈ الحمدلله الذی لیس لقضائه دافع و لا لعطائه مانع و لا کصنعه صانع و هو الجواد الواسعˈ، ˈسپاس خداوندی را سزاست که چیزی قضایش را دور نمی‏سازد و از عطا و بخشش او جلوگیری نمی‏کند و هیچ آفریننده‏ای آفرینش او را ندارد و او سخاوت‏مندی عالم گستر است.ˈ

عید بزرگ قربان

اولین معنایی که از عید به ذهن می رسد، تغییراتی است که انسان از ظاهر خود و یا در طبیعت می بیند . این آرایش ظاهری همچون پوشیدن لباس نو و آمدن بهار طبیعت به یک معنا عید نامیده شده است.

در روایتی از امیر المومنین علی علیه السلام آمده است که: هر روزی که انسان در آن به زشتی آلوده نگردد آن روز عید است چرا که زشتی مهم ترین بستر ظهور نزاع میان آدمیان است و باعث برهم خوردن آرامش درونی و بیرونی انسان ها می گردد و این همان چیزی است که با عید یعنی آرامش و شادمانی منافات دارد .

از سوی دیگر حرکت انسان‌ها به سوی علم و معرفت همواره با شادمانی و نشاط توأم است خاصه آنکه وقتی انسان معنای جدیدی کشف می‌کند، ابتهاج زائد الوصفی تمام وجود آدمی را در بر می‌گیرد، آن لحظه تازه عید نامیده می‌شود.

معنای دیگری که از عید عارفان به ما آموخته‌اند، جان باختن و قربانی کردن جان خویش در پای معشوق است. و نماد ظاهری آن ایام حج و عید قربان است که حیوانی را انسان به عنوان تحفه و هدیه به طرف جایگاه معینی می‌برد تا برای کامل شدن عبادت قربانی کند.

آری عید قربان یاد آور آزمایش‌های سخت و سنگین‌الهی از حضرت ابراهیم (علیه السلام ) و ذبح حضرت اسماعیل (علیه السلام ) است. عید قربان یکی از اعیاد بزرگ اسلامی است که دارای منزلتی والا نزد عموم مسلمانان است .

عید قربان روز خجسته و مبارکی است که مسلمانان به حج رفته، پس از تمام شدن‏ اعمال حج شان، قربانی می‏کنند و پس از قربانی، آنچه بر آنان در حال احرام حرام شده‏ بود، حلال می‏گردد، بنابراین آن روز را عید تلقی می‏کنند عیدی که پس از انجام وظایف ‏سنگین حج، به عنوان جایزه الهی و رهایی از احرام پیش می‏آید.