مهریه ترس و مانعی برای ازدواج

زهرا طاهرزاده- روزهای بالاوبالاتر رفتن قیمت سکه و ارز روزهای تزلزل برخی از خانواده ­ها بود، عده­ای خیلی ساده دادخواست طلب مهر را با نرخ طلا و سکه تنظیم کرده و بلافاصله اقدام به اجرای آن گذاشتند این مسئله باعث شد سبب شد تا توجه

رسانه ­ها به موج تازه­ دریافت مهریه جلب شود و حتی نامه آیت­الله مکارم شیرازی به ریاست قوه قضائیه در خصوص زندان مهر مبین نگرانی­هایی بیش از گذشته در این زمینه بود.

اینکه دختران و زنان نگاهی معامله­گرانه به مهر دارند یک سوی موضوع است و سمت دیگر ماجرا فرهنگ نادرست سوداگری در بریدن مهریه توسط والدین دختر و پذیرش آن از سوی خانواده طرف مقابل است. بررسی آسیب­ های این نگاه مسئله­ ای است که فاطمه باقری کارشناس خانواده درباره چرایی شکل­­ گیری آن معتقد است و می­گوید:« نگاه سوداگرانه و بازاری به مسئله ازدواج و مهریه تقریبا در دو دهه اخیر رواج قابل توجهی پیدا کرد و این ناشی از برخی از فرهنگ­های التقاطی غلط بود که می­ گفت مهریه می ­تواند ضامن زندگی و بقای آن باشد، این درحالی است که اگر زندگی محکوم به فروپاشی شود آن هم با دلایلی مانند طلاق و نظایر آن، افراد بدون آنکه مهر خود را مطالبه کنند به زندگی پایان می دهند و به قول قدیمی­ ها مهرشان را حلا و جانشان را آزاد
می ­کنند، بخشی از ماجرا هم به چشم و هم­ چشمی مرتبط می­شود وقتی در خانواده­ای سنت غلط مهر بالا رواج پیدا می­کند افراد در مارتنی ناپسند شرکت می­کنند تا مبادا عقب بیافتند و همین بار روانی منفی به دختر و طرفین تحمیل می­ کند، دلشوره و نگرانی­هایی که ممکن است به دلیل برهم خوردن پیوند بر دو طرف عارض بشود و بسیاری امور دیگر تنها یک گوشه از ماجرای تلخی است که در اثر فرهنگ غلط به وجود آمده است، فرهنگی که باعث شده پسران مجرد در کنار نگرانی ­های خرج و برج ازدواج، یک نگرانی دیگر به نام مهریه و پرداخت آن داشته باشند و دختران نیز به دلیل برخی از تفکرات غلط خانواده ممکن است درگیر ازدواج دیرهنگام شوند.»

اما تأثیر نگاه خرید و فروش­گرانه به پدیده مهریه و فروپاشی خانواده ­ها در اثر آن باید به خانواده­ ها تذکر داده شود، از سوی دیگر سیستم قضایی نیز با اتخاذ تدابیر مناسب در زمینه مهریه و نوع پرداخت آن که البته تدابیری نیز در این زمینه اتخاذ شده است می ­تواند در این حوزه گام بردارد.

در حال حاضر بنا بر اعلام مراجع رسمی قضایی افرادی هستند که نه با صداق‌های نجومی بلکه به واسطه تعهد مهریه‌های20 سکه‌ای و ۳۰ سکه‌ای در پرداخت همین میزان دچار مشکل شده و با وجود بالا رفتن ارزش ریالی این دست از کابین‌ها روانه زندان می‌شوند. هم اکنون ۳۶۰۰ نفر به دلیل بدهی مهریه همسرشان در زندان هستند. حمایت از زندانیان مهریه در اولویت ستاد دیه نیست. مساعدت این ستاد در قبال زندانیان مهریه بیشتر جنبه معاضدتی دارد تا این افراد که با اراده کامل و سلامت روانی زیر بار این دست از تعهدات مالی رفته‌اند با ارائه دادخواست اعسار خود بنا به تمکن مالی و موقعیت اجتماعی به صلاحدید قاضی صالح میزان بدهی خود را به همسرانشان تعدیل یا تقسیط نمایند.

اما یک تدبیر دیگر نیز می ­توان در این زمینه اتخاذ نمود باید از طریق یک حرکت فرهنگی نرم و با اتکا به رسانه­ ها عدد سکه‌های مهریه را به مهرالسنه یعنی حدود ۱۴ سکه کاهش داد، در غیر این صورت با آسیب‌های متعددی مواجه خواهیم شد. در برابر این نگاه، البته این امر با مخالفت­هایی نیز روبه رو خواهد شد زیرا بحث عدد سکه مهریه بحث ثانویه‌ای است و تا سبک زندگی اصلاح نشود و زمینه را برای توازن میان زن و مرد به عنوان همسفران بهشت مهیا نکنیم ورود به حوزه مهریه و بالا و پایین کردن سقف آن هیچ‌گونه توجیهی ندارد و مؤثر نخواهد بود. بنابراین تغییر در سبک زندگی در کنار فعالیت­های فرهنگی برای رسیدن به مهرالسنه می­تواند علاوه بر تسهیل امر ازدواج مانع فروپاشی خانواده­ها و حضور مردان غیرمستطیع در زندان­ها شود.