بهترین راهكار مقابله با آلودگی هوای پایتخت

به گزارش نما، از لحظه ای که از خانه بیرون آمدم احساس سردرد شدیدی داشتم، سوزش چشم و حالت تهوع هرچند دقیقه یک بار به سراغم می آمد، سرم را به بالا گرفتم تا آسمان را ببینم اما تنها دود و غبار قابل مشاهده بود و با ناامیدی به مسیرم ادامه دادم، و وقتی به محل کار رسیدم از شدت سردرد با یکی از همکارانم که اتفاقا او هم از آلودگی هوا حال خوبی نداشت مشاجره کردم.

سردرد تا شب همراهم بود تا اینکه مادرم یادآوری کرد که از عوارض آلودگی هوا است. همین امر باعث شد تا به پیگیری عوارض آلودگی هوا و راهکارهایی در جهت کاهش آن بپردازم.

تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت انسان

تاثیرات آلودگی هوا بر سلامت جسم و روح به قدری زیاد است که حتی احتمال انتقال آن به نسل بعدی نیز وجود دارد. آلودگی هوا احتمال به دنیا آمدن کودکان اوتیسمی را بیشتر می کند و همچنین تاثیر زیادی بر شخصیت افراد دارد به نحوی که یک فرد برونگرا را به یک فرد درونگرا تبدیل می کند. همچنین افسردگی و پرخاشگری، از دست دادن توانایی های اجتماعی و آلزایمر نیز از تاثیرات آلودگی هوا است.

سوال اینجاست که مگر یک شهر چه سرمایه ای باارزش تر از شهروندان خود دارد. این شهروندان هستند که به شهر معنا بخشیده اند.+

توپ مشکل آلودگی هوا در زمین کدام نهاد است؟

نهادها و ارگان های مختلف توپ مشکل آلودگی هوا را در زمین یکدیگر می اندازند، یکی می گوید وزارت نفت باید سوخت مناسب عرضه کند، دیگری می گوید خودروسازان باید خودروهای استاندارد تولید کنند، برخی می گویند دولت باید حمایت مالی کند و دیگری معتقد است با بودجه هشت هزار میلیاردی می توان مشکل آلودگی هوا را حل کرد.

اما واقعیت این است که هر یک از این نهادها و ارگان های مختلف در آلودگی هوا نقش و سهم دارند و اگر هر یک به درستی به وظیفه خود در این خصوص عمل کنند بطور حتم چنین مشکلی به سادگی برطرف می شود.

اگر وزارت نفت در انجام تعهداتش در خصوص تولید گازوئیل استاندارد و بنزین یورو 5 عمل کند و شرکت های خودرو ساز به استانداردسازی محصولات خود متعهد شوند و مسئولان شهری نیز زیرساخت های حمل و نقل عمومی را توسعه دهند و فضای سبز استاندارد و متناسب به اقلیم بومی ایجاد کنند، معضلی به نام آلودگی هوا به حداقل ممکن می رسد.

در این بین و از میان متولیان این امر شهرداری تهران در خط مقدم اصلاح وضع موجود قرار دارد. شاید استاندارد سازی سوخت و خودرو زمانبر باشد اما شهرداری می تواند با اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش فوری آلایندگی گام بردارد.

حقانی عضو چهارم شورای شهر اعلام کرده بود که بیش از 80 درصد آلودگی هوای تهران به خاطر منابع متحرک و خودروهایی است که در سطح پایتخت تردد می کنند که از بین این منابع، اتوبوس های شرکت واحد بیشترین آلودگی گوگردی را ایجاد می کنند. نصب کاتالیزورهای استاندارد بر روی ناوگان حمل و نقل عمومی به ویژه اتوبوس ها ابتدایی ترین اقدام برای رفع بخش مهمی از این معضل است .

بر اساس تکالیفی که لایحه هوای پاک بر عده نهادهای مسئول گذاشته است، تمامی اتوبوس های بالای 8 سال باید از ناوگان حمل و نقل عمومی خارج شوند اما نشانه هایی برای اجرای این حکم قانونی و نوسازی ناوگان دیده نمی شود و در حال حاضر روزانه بیش از 3 هزار اتوبوس فرسوده در تهران تردد می کنند.

آلودگی هوا دارای دو منبع ثابت و متحرک است

زهرا صدراعظم نوری عضو شورای شهر تهران درباره این موضوع گفت: مسئله آلودگی هوا یکی از چالش های بزرگ شهر تهران و کلانشهرها است که باید مورد توجه و عنایت جدی قرار بگیرد. آلودگی هوا سالانه تعداد زیادی از شهروندان را بیمار می‌کند و آسیب‌های جدی به آن‌ها وارد می‌کند تا جایی که حتی مرگ و میر عده‌ای از شهروندان ناشی از آلودگی هوا است.

وی افزود: بحث توجه به آلودگی هوا و راهکارهایی که بتواند در جهت کاهش آلودگی هوا مؤثر باشد از رویکردهای شورای شهر تهران است. آلودگی هوا دارای دو منبع ثابت و متحرک است. 20 تا 30 درصد آلودگی هوا ناشی از منابع ثابت شامل، فعالیت کارخانه‌ها، سوخت‌های خانگی و نوع ساخت و سازهایی که در سطح شهر انجام می‌شود؛ است همچنین 70 تا 80 درصد آلودگی ناشی از منابع متحرک یعنی خودرو و سوخت مورد استفاده است با توجه به ارقام ذکر شده برای رفع آلودگی و یا کاهش آن اولویت منابع متحرک است.

صدراعظم نوری تصریح کرد: خودروهای کاربراتوری و دیزلی عامل مؤثری در آلودگی هوا هستند. همچنین وجود انواع خودروهایی که از استانداردهای لازم یعنی یورو5 برخوردار نباشند نیز آلودگی هوا را تشدید می‌کند. سهم خودروها در آلودگی هوا متفاوت است؛ خودروهای کاربراتوری درصدی از آلودگی هوا را ایجاد می کنند و باید به خودروهای انژکتوری تبدیل شوند؛ عمر فرسودگی خودرو باید کاهش یابد؛ همچنین موتور سیکلت‌های کاربراتوری باید به موتورسیکلت‌های برقی تبدیل شوند. لازم به ذکر است موتور سیکلت‌ در هر کیلومتر 15 گرم آلودگی ایجاد می‌کند.

عضو شورای شهر تهران با اشار به اینکه خودروهای سنگین دیزلی منشأ مهم آلودگی هوا هستند گفت: وقتی آلاینده‌های موجود در هوا را اندازه گیری کردند، به این نتیجه رسیدند که در ساعات 9 تا 5 صبح در زمان تردد ماشین های سنگین بیشترین آلودگی و ذرات معلق در هوا است.

وی با اشاره اینکه اتوبوس‌ها یکی از این خودروهای سنگین دیزلی هستند گفت: اتوبوس‌ها آلوده‌کننده هستند و باید تکنولوژی این‌ها تغییر کند و دارای استانداردهای امروز دنیا باشند. این اتوبوس‌ها باید به فیلتر جذب دوده مجهز شوند. در این ارتباط مصوبه شورای شهر این الزام را برای شهرداری تهران ایجاد کرده است که اتوبوس‌ها را به فیلتر دوده مجهز کند. متاسفانه در طول سال‌های گذشته به این موضوع رسیدگی نشده است و کمتر از 100 اتوبوس مجهز به این فیلتر هستند. هزینه تجهیز اتوبوس‌ها به این فیلتر 30 میلیون تومان است اما پس از آن تمام آلودگی حاصل را از بین می‌برد.

صدراعظم نوری کربن سیاه را مهمترین و خطرناک ترین آلاینده‌ها در هوای تهران دانست و گفت: تمام تلاش برای برنامه‌ریزی دقیق و کاهش آلودگی هوا است؛ در این راستا مجهز کردن خودروهای دیزلی به فیلتر دوده در دستور کار قرار دارد.

وی ادامه داد: شهرداری تهران به عنوان تنها متولی ابر شهر به سرعت برای اصلاح مهندسی گذرگاه های شهری به نفع حمل و نقل عمومی می‌تواند اقدام کند تا علاوه بر تسهیل در تردد ناوگان عمومی، مشوقی برای استفاده عموم از این تسهیلات باشد. توسعه شبکه حمل و نقل عمومی سطحی و زیر سطحی می تواند در این مسیر به طور چشمگیر و غیر قابل انکاری موثر و چاره ساز باشد. افزایش تعداد خودروهای ناوگان حمل و نقل عمومی در کنار توسعه شبکه مترو بهترین دلیل برای مجاب کردن شهروندان و استفاده نکردن از خودروی شخصی است.

این عضو شورای شهر درباره حمل و نقل عمومی گفت: برای شهر بزرگی مثل تهران با حجم تردد زیاد و متراکم، بهترین راهکار استفاده از حمل و نقل عمومی بخصوص حمل و نقل ریلی است. سیاست شورای شهر پنجم در برنامه سال جاری تأمین اعتبارات مورد نیاز برای توسعه حمل و نقل ریلی است.

وی افزود: شهرداری تهران نیز بر اساس سیاست‌های شورای شهر توسعه حمل و نقل عمومی را در اولویت قرار داده است در این راستا مجهز کردن تعداد خطوط مترو به طوری که سرفاصله خطوط به حداقل برسد و هر 4 دقیقه یکبار قطار به ایستگاه بیاید و مسافرین بسیاری را جابه‌جا کند، در دستور کار است.

رئیس کمیسیون سلامت شورای اسلامی شهر تهران خاطرنشان کرد: طبق مصوبه دولت و توافق بین دولت و شهرداری و شورای شهر، دو هزار دستگاه واگن در اختیار کلانشهرها قرار می‌گیرد که از این رقم هزار دستگاه سهم شهر تهران خواهد بود. اتوبوس به عنوان وسیله حمل و نقل عمومی باید مجهز و استاندارد باشد و اگر بتوانیم اتوبوس‌های برقی به کار بگیریم بسیار مفید خواهد بود.

صدراعظم نوری تاکید کرد: فضای سبز نیز به عنوان ریه شهر می تواند در این چرخه بسیار موثر باشد اما به شرطی که این فضا متناسب با بوم و اقلیم محیط بوده و توسعه آن آسیب های جانبی مانند هدر روی آب را به همراه نداشته باشد. بسیاری از گیاهان از جمله چمن فقط جنبه تزئینی دارند و با وجود فراوانی آن در سطح شهر تهران علاوه بر مصرف فراوان آب تاثیر زیادی در پاکیزه کردن هوای شهر ندارند.

رئیس کمیسیون بهداشت، سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران درباره رویکرد شورای شهر برای توسعه فضای سبز گفت: در طول دو دهه گذشته فضای سبز تهران مورد بی مهری قرار گرفته است و به خوبی مورد حفاظت و صیانت قرار نگرفته است نگاه به فضای سبز نگاه اقتصادی بود و توسعه به معنای حفظ و حراست انجام نشده است.

وی با اشاره به اینکه امروزه فضای سبز باغ‌ها و درختان می‌توانند به عنوان تنفس گاه برای شهر محسوب شوند، گفت: وجود این درختان کمک شایانی در جذب آلودگی هوا و تولید اکسیژن می‌کند در طول دهه اخیر بسیاری از باغ‌ها تبدیل به مجتمع‌های بزرگ تجاری ، اداری و مسکونی شده است نگاه به شهر تهران نگاهی با رویکرد محیط زیست نبود و بیشتر نگاه اقتصادی و ارزش افزوده زمین بوده است.

صدراعظم نوری با بیان اینکه شاهد این هستیم که بسیاری از ذخیره‌گاه ها امروز نابود شده اند؛ گفت: رویکرد شورای شهر تهران نظارت طبق کمیسیون ماده 7 که مربوط به حفاظت و صیانت از باغ ها است، برای مجوز ندادن به تخریب باغ ها است.

سخن پایانی

متاسفانه فرابخشی بودن این معضل به بهانه ای برای انجام ندادن تعهدات قانونی دستگاه های مختلف تبدیل شده است. در حالیکه این موضوع می تواند همکاری بین بخشی و هماهنگ دستگاه ها را فراهم کند اما به راهکاری برای شانه خالی کردن مسئولان از مسئولیت ذاتی خویش تبدیل شده است.

طبق صحبت های عضو شورای شهر تهران؛ شهرداری برنامه هایی برای این امر دارد که اگر به مرحله عمل برسد بسیار مفید خواهد بود، ولی با تمام اینها خود اعضای شورا نیز بر این واقف هستند که حل مشکل آلودگی هوا نیازمند همکاری بین بخشی است.