موج جدید تظاهرات گسترده خیابانی علیه سیاستهای اقتصادی دولت مکرون در فرانسه که از ماه مارس آغاز شده بود به راه افتاده است و دامنه آن به سرعت در حال گسترش به تمامی مناطق این کشور می باشد و این امر دولت لیبرال مکرون را با چالش جدی مواجه ساخته است به صورتی که بنا بر نتیجه نظرسنجی گروه تحقیقاتی ایفوپ (IFOB) محبوبیت وی اکنون به کمترین میزان خود از آغاز دوران زمامداری وی یعنی به 25 درصد کاهش یافته است.
«جلیقه زردها» که نماد و نشانه معترضان می‌باشد (به دلیل پوشیدن جلیقه‌های ایمنی شب‌رنگ که وجود آن‌ها در خودروی تمامی رانندگان فرانسوی الزامی است) بنا بر اعلام یورونیوز روز شنبه ۱۷ نوامبر حدود ۲ هزار راه مواصلاتی در فرانسه را بند آوردند و روز یکشنبه علاوه بر جاده‌ها و بزرگراهها، معترضان در تلاش بودند تا مسیرهای منتهی به برخی از مراکز گردشگری از جمله پارک تفریحی «دیزنی لند» در نزدیکی پاریس را نیز مسدود کنند که نیروهای پلیس مانع از این کار شدند.
همچنین برخی از معترضان با خودروهایشان با سرعتی بسیار پایین در جاده‌ها به حرکت درآمدند و با اقدامی که «عملیات حلزون» نام دارد، مانع از تردد عادی خودروها شده و راه بندان‌های سنگینی را بوجود آوردند. چنین اقداماتی در بیش از ۳۰ نقطه فرانسه به اجرا درآمد و کند کردن حرکت خودروها تا ظهر یکشنبه ادامه داشت.
اما مواجهه پلیس و نیروهای امنیتی با مخالفان موجب به خشونت کشیده شدن تجمعات اعتراضی گردید به صورتی که بنا بر اعلام وزیر کشور فرانسه در جریان این اعتراضات تا کنون ۲۸۲ نفر دستگیر و بیش از ۴۰۰ نفر زخمی شده‌اند و همچنین یک نفر تاکنون کشته شده است.
علل اعتراضات و خواسته مخالفان
دولت فرانسه قصد دارد از ابتدای سال آینده میلادی مالیات بر هر لیتر گازوییل را ۶.۵ و هر لیتر بنزین ۲.۹ سنت افزایش دهد و جلیقه زردها که عمدتا مردمان طبقه متوسط فرانسه هستند، از پیامدهای این تصمیمات بر زندگی و قدرت خرید خود نگرانند. در طول یک سال اخیر قیمت بنزین در فرانسه ۱۵ درصد و قیمت گازوئیل ۲۳ درصد افزایش یافته است. بالا بردن قیمت سوخت به میزان متوسط 1.51 یورو در هر لیتر، بالاترین قیمت از سال 2000 محسوب می شود.
پیگیری سیاستهای ریاضتی و کاستن از میزان هزینه‌های دولت به موازات افزایش مالیات‌ها بخش اصلی رویکرد اقتصادی دولت مکرون برای پشت سر گذاردن بحران اقتصادی این کشور می‌باشد. در اوایل ماه اکتبر (مهر) مرکز آمار فرانسه اعلام کرد کسری بودجه این کشور تا پایان ماه اوت امسال به ۹۷.۳ میلیارد یورو رسیده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۴.۳ میلیارد یورو افزایش داشته است . اما سیاستهای ریاضتی طبیعتاً به رفاه اجتماعی ضربه می‌زند و در نهایت به ضرر اقشار و طبقات متوسط و ضعیف تمام خواهد شد؛ موضوعی که اعتراضات زیادی را طی ماه‌های اخیر بویژه از سوی اتحادیه‌ها و اصناف کارگری به همراه داشته است.
فرانسه از اوایل ماه مارس و به ویژه در پی طرح کاهش حقوق و مزایای کارگران راه آهن، خصوصی‌سازی بخش‌هایی از خدمات عمومی و رقابتی و محدود کردن ورود به دانشگاه، صحنه اعتراض‌های گسترده به رویکرد دولت ماکرون بوده است. در ماه ژوئن ده‌ها هزار نفر از مردم فرانسه در راهپیمایی موسوم به «خیزش مردمی» شرکت کردند. در این راهپیمایی که در پاریس، مارسی، لیون و چند شهر دیگر فرانسه برگزار شد، معترضان علیه سیاستهای اقتصادی امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری این کشور شعار داده و در مواردی با پلیس درگیر شدند. در پاریس و لیون پلیس برای مقابله با تظاهرکنندگان مجبور به استفاده از گاز اشک‌آور شد و در شهر نانت پلیس با ماشین‌های آب‌پاش به سوی تظاهرکنندگان ضدسرمایه‌داری یورش برد.
نقش مخالفان
مکرون مخالفان سیاسی خود را متهم به تلاش برای بهره برداری از جنبش "جلیقه زردها" کرده است تا مانع از اجرای برنامه اصلاحات اقتصادی او شوند.
طبیعتاً مخالفان مکرون قطعا سعی کرده اند از آنچه که در حال وقوع است بهره برداری کنند. بررسی مواضع رهبران احزاب بزرگ دیگر نسبت به تظاهرات صورت گرفته عمدتاً موضع حمایتی بوده است. با این وجود یکی از نکات برجسته که میان این دور از تظاهرات فرانسویان و ادوار گذشته مشاهده می شود برجسته شدن نقش مارین لوپن رهبر حزب راستگرای جبهه ملی فرانسه می‌باشد. این در حالی است که اعتراضات خردادماه در پی فراخوان برخی گروه‌های مخالف دولت و به ویژه حزب چپ‌گرای «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» به رهبری ژان لوک ملانشون برگزار شد که اعتراض طرفداران خود را تظاهرات «ضد فاشیستی» خوانده بود.
مارین لوپن با دادن پیام در توییتر حمایت خود از جلیقه زردها اعلام و خواستار عدم سرکوب مخالفان از سوی دولت شد. علاوه بر لوپن، ژاک لوک ملانشن از حزب چپ و الیور فوریه رهبر حزب چپ سوسیالیست نیز از سیاست های اقتصادی مکرون انتقاد و به حمایت از اعتراضات پرداختند.
در مجموع باید گفت فرانسوی‌ها که در سال 2017 به وعده‌های مکرون در مورد بهبود اوضاع اقتصادی و حتی در دست گرفتن رهبری اقتصادی قاره سبز رای داده بودند، اکنون با گذشت قریب به دو سال از دوران ریاست وی بر کاخ الیزه دولت را در اجرای این وعده‌ها ناکام و سیاست های اصلاحی رئیس جمهور را عامل بدتر شدن وضعیت اقتصادی خود می‌پندارند لذا در این شرایط باید منتظر ماند و دید آیا مکرون با محبوبیتی 25 درصدی قادر خواهد بود که از بحران‌های موجود عبور کند؟
نگاهی تحلیلی به موج جدید تظاهرات اعتراضی در شهرهای بزرگ فرانسه؛
روزهای سخت فرانسه و «امانوئل مکرون»
موج جدید تظاهرات گسترده خیابانی علیه سیاستهای اقتصادی دولت مکرون در فرانسه که از ماه مارس آغاز شده بود به راه افتاده است و دامنه آن به سرعت در حال گسترش به تمامی مناطق این کشور می باشد و این امر دولت لیبرال مکرون را با چالش جدی مواجه ساخته است به صورتی که بنا بر نتیجه نظرسنجی گروه تحقیقاتی ایفوپ (IFOB) محبوبیت وی اکنون به کمترین میزان خود از آغاز دوران زمامداری وی یعنی به 25 درصد کاهش یافته است.
«جلیقه زردها» که نماد و نشانه معترضان می‌باشد (به دلیل پوشیدن جلیقه‌های ایمنی شب‌رنگ که وجود آن‌ها در خودروی تمامی رانندگان فرانسوی الزامی است) بنا بر اعلام یورونیوز روز شنبه ۱۷ نوامبر حدود ۲ هزار راه مواصلاتی در فرانسه را بند آوردند و روز یکشنبه علاوه بر جاده‌ها و بزرگراهها، معترضان در تلاش بودند تا مسیرهای منتهی به برخی از مراکز گردشگری از جمله پارک تفریحی «دیزنی لند» در نزدیکی پاریس را نیز مسدود کنند که نیروهای پلیس مانع از این کار شدند.
همچنین برخی از معترضان با خودروهایشان با سرعتی بسیار پایین در جاده‌ها به حرکت درآمدند و با اقدامی که «عملیات حلزون» نام دارد، مانع از تردد عادی خودروها شده و راه بندان‌های سنگینی را بوجود آوردند. چنین اقداماتی در بیش از ۳۰ نقطه فرانسه به اجرا درآمد و کند کردن حرکت خودروها تا ظهر یکشنبه ادامه داشت.
اما مواجهه پلیس و نیروهای امنیتی با مخالفان موجب به خشونت کشیده شدن تجمعات اعتراضی گردید به صورتی که بنا بر اعلام وزیر کشور فرانسه در جریان این اعتراضات تا کنون ۲۸۲ نفر دستگیر و بیش از ۴۰۰ نفر زخمی شده‌اند و همچنین یک نفر تاکنون کشته شده است.
علل اعتراضات و خواسته مخالفان
دولت فرانسه قصد دارد از ابتدای سال آینده میلادی مالیات بر هر لیتر گازوییل را ۶.۵ و هر لیتر بنزین ۲.۹ سنت افزایش دهد و جلیقه زردها که عمدتا مردمان طبقه متوسط فرانسه هستند، از پیامدهای این تصمیمات بر زندگی و قدرت خرید خود نگرانند. در طول یک سال اخیر قیمت بنزین در فرانسه ۱۵ درصد و قیمت گازوئیل ۲۳ درصد افزایش یافته است. بالا بردن قیمت سوخت به میزان متوسط 1.51 یورو در هر لیتر، بالاترین قیمت از سال 2000 محسوب می شود.
پیگیری سیاستهای ریاضتی و کاستن از میزان هزینه‌های دولت به موازات افزایش مالیات‌ها بخش اصلی رویکرد اقتصادی دولت مکرون برای پشت سر گذاردن بحران اقتصادی این کشور می‌باشد. در اوایل ماه اکتبر (مهر) مرکز آمار فرانسه اعلام کرد کسری بودجه این کشور تا پایان ماه اوت امسال به ۹۷.۳ میلیارد یورو رسیده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۴.۳ میلیارد یورو افزایش داشته است . اما سیاستهای ریاضتی طبیعتاً به رفاه اجتماعی ضربه می‌زند و در نهایت به ضرر اقشار و طبقات متوسط و ضعیف تمام خواهد شد؛ موضوعی که اعتراضات زیادی را طی ماه‌های اخیر بویژه از سوی اتحادیه‌ها و اصناف کارگری به همراه داشته است.
فرانسه از اوایل ماه مارس و به ویژه در پی طرح کاهش حقوق و مزایای کارگران راه آهن، خصوصی‌سازی بخش‌هایی از خدمات عمومی و رقابتی و محدود کردن ورود به دانشگاه، صحنه اعتراض‌های گسترده به رویکرد دولت ماکرون بوده است. در ماه ژوئن ده‌ها هزار نفر از مردم فرانسه در راهپیمایی موسوم به «خیزش مردمی» شرکت کردند. در این راهپیمایی که در پاریس، مارسی، لیون و چند شهر دیگر فرانسه برگزار شد، معترضان علیه سیاستهای اقتصادی امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری این کشور شعار داده و در مواردی با پلیس درگیر شدند. در پاریس و لیون پلیس برای مقابله با تظاهرکنندگان مجبور به استفاده از گاز اشک‌آور شد و در شهر نانت پلیس با ماشین‌های آب‌پاش به سوی تظاهرکنندگان ضدسرمایه‌داری یورش برد.
نقش مخالفان
مکرون مخالفان سیاسی خود را متهم به تلاش برای بهره برداری از جنبش "جلیقه زردها" کرده است تا مانع از اجرای برنامه اصلاحات اقتصادی او شوند.
طبیعتاً مخالفان مکرون قطعا سعی کرده اند از آنچه که در حال وقوع است بهره برداری کنند. بررسی مواضع رهبران احزاب بزرگ دیگر نسبت به تظاهرات صورت گرفته عمدتاً موضع حمایتی بوده است. با این وجود یکی از نکات برجسته که میان این دور از تظاهرات فرانسویان و ادوار گذشته مشاهده می شود برجسته شدن نقش مارین لوپن رهبر حزب راستگرای جبهه ملی فرانسه می‌باشد. این در حالی است که اعتراضات خردادماه در پی فراخوان برخی گروه‌های مخالف دولت و به ویژه حزب چپ‌گرای «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» به رهبری ژان لوک ملانشون برگزار شد که اعتراض طرفداران خود را تظاهرات «ضد فاشیستی» خوانده بود.
مارین لوپن با دادن پیام در توییتر حمایت خود از جلیقه زردها اعلام و خواستار عدم سرکوب مخالفان از سوی دولت شد. علاوه بر لوپن، ژاک لوک ملانشن از حزب چپ و الیور فوریه رهبر حزب چپ سوسیالیست نیز از سیاست های اقتصادی مکرون انتقاد و به حمایت از اعتراضات پرداختند.
در مجموع باید گفت فرانسوی‌ها که در سال 2017 به وعده‌های مکرون در مورد بهبود اوضاع اقتصادی و حتی در دست گرفتن رهبری اقتصادی قاره سبز رای داده بودند، اکنون با گذشت قریب به دو سال از دوران ریاست وی بر کاخ الیزه دولت را در اجرای این وعده‌ها ناکام و سیاست های اصلاحی رئیس جمهور را عامل بدتر شدن وضعیت اقتصادی خود می‌پندارند لذا در این شرایط باید منتظر ماند و دید آیا مکرون با محبوبیتی 25 درصدی قادر خواهد بود که از بحران‌های موجود عبور کند؟
