برجام امنیتی یا اقتصادی؟!

به تازگی نقل قولی از وزیر امور خارجه کشورمان در رسانه‌ها بازنشر شده، مبنی بر اینکه وی در مصاحبه‌ای گفته است اگرچه غربی‌ها در انجام تعهدات خود کوتاهی کردند؛ اما به این معنا نیست که هدف از برجام، اقتصادی بود. ظریف در آن مصاحبه اشاره داشته که بحث‌های اصلی ما صرفاً موضوع هسته‌ای، امنیتی و خارج شدن از شورای امنیت بوده است. این اظهارات وزیر امور خارجه سبب شد بحث و مناقشه‌ای حول این موضوع شکل بگیرد. این موضوع از چند نظر قابل بررسی است:
نخست از نظر اخلاقی؛ اینکه یک جریان سیاسی و دولت کنونی در طی سال‌ها مدعی می‌شود که می‌تواند از طریق مذاکره با آمریکا تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران را برطرف کرده و بر اساس این در ایام انتخابات، اقبال و علاقه مردم را به سمت خود جلب کند، اما حال که طرف غربی به تعهدات برجامی خود پایبند نیست، بگوید که هدف از برجام اقتصادی نبوده است، اقدامی مغایر با اخلاق سیاسی مطرح می‌شود.
دوم از نظر حقوقی؛ در اینکه برجام از نظر فرامتنی بخشی از اهداف سیاسی و امنیتی ایران را می‌توانست محقق کند، بحثی وجود ندارد؛ اما نمی‌توان این واقعیت را در نظر نگرفت که متن توافق برجام دربرگیرنده تعهداتی است که طرف‌های مقابل ایران در بخش اقتصادی و تجاری باید به آنها پایبند باشند.
سوم از نظر سیاسی؛ هم اکنون ضرورت دارد با دیپلماسی، طرف غربی را به اجرای تکالیف‌شان بر اساس متن برجام وادار کرد. طرح این عبارت که هدف از برجام امنیتی و سیاسی بوده است و نه اقتصادی، آیا سبب نمی‌شود که کشورهای بدعهد عضو برجام را بر پیمودن همین مسیر غلطی که تاکنون در اجرای تعهدات‌شان در پیش گرفته‌اند، ترغیب کند؟
بر فرض هم کشوری بخواهد معضل امنیتی خود را حل و فصل کند، باید راه دیگری در پیش بگیرد، نه آنکه بخش مهمی از قدرت فناورانه خود را از بین ببرد تا به زعم خود تولید امنیت کرده باشد! آیا محاسبه شده است که تعمیم این الگو چقدر برای امنیت و منافع ملی کشور خسارت‌آفرین است؟ با این نگاه دیگرانی هم فردا پیدا می‌شوند که شعار دهند برای پایداری امنیت کشور، باید در زمینه فناوری موشکی مذاکره و توافق کرد! آیا وزیر محترم خارجه به نتیجه این تعمیم ناروا و تحلیل خطرناک اندیشیده است؟